ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...

Το φαινόμενο Αργεντινή

Μοιάζει εξωτική χώρα, πολιτικά ουδέτερη και με ισχυρό brand name τον Μέσι και προσωπικότητες όπως οι Μαραντόνα, Τσε Γκεβάρα, Εβίτα Περόν

Πανίκος Κωνσταντίνου

Πανίκος Κωνσταντίνου

constantinoup@sppmedia.com

Η Αργεντινή στις 18 Δεκεμβρίου 2022 κατέκτησε το τρίτο μουντιάλ στην ιστορία της. Την επόμενη μέρα πέραν των τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων βγήκαν στους δρόμους του Μπουένος Άιρες για να υποδεχθούν τους πρωταθλητές κόσμου. Πρόκειται για μια χώρα που λατρεύει το ποδόσφαιρο. Ελάχιστοι δεν επηρεάζονται, όπως για παράδειγμα ήταν ο σπουδαίος συγγραφέας, ποιητής και λογοτέχνης Χόρχε Λούις Μπόρχες ο οποίος στις 6 Ιουνίου 1978 την ώρα που η εθνική Αργεντινή μπροστά σε 71.666 θεατές, αντιμετώπιζε στο στάδιο Μονουμεντάλ την εθνική Γαλλίας είχε προγραμματίσει διάλεξη για την «Αθανασία».

Από την άλλη, μέχρι και ο Πάπας Φραγκίσκος δηλώνει ποδοσφαιρόφιλος και μάλιστα οπαδός της Σαν Λορέντζο.

Το αξιομνημόνευτο δεν είναι ότι οι Αργεντινοί, στην πλειοψηφία τους ποδοσφαιρικός λαός, αποθέωσαν το Μέσι και την παρέα του. Αυτό που αγγίζει τα όρια του μεταφυσικού είναι ότι σχεδόν σε όλες τις χώρες του πλανήτη πανηγύρισαν αυτή την επιτυχία σαν να κέρδισε το αγαλματάκι η εθνική τους.

Η Αργεντινή έχει φανατικούς οπαδούς στην Κύπρο, την Ελλάδα, το Θιβέτ, το Μπανγκλαντές... Άνθρωποι από την Αφρική και την Ευρώπη, την Ασία και την Αυστραλία που δεν έχουν καμία «συγγενική» σχέση μαζί της και όμως δηλώνουν φανατικοί οπαδοί της, εκατομμύρια δε, από αυτούς, δηλώνουν οπαδοί της δεκαετίες τώρα.

Ίσως σε μικρογραφία να υπάρχει και στην εθνική Βραζιλίας η παγκόσμια ποδοσφαιρική στήριξη αλλά μέχρις εκεί. Καμιά άλλη εθνική ομάδα δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει τόσο φανατικό κοινό, έτσι ώστε να τυγχάνει υποστήριξης από ανθρώπους που δε γεννήθηκαν εκεί, δεν έχουν σχέση μαζί της, που δεν έχουν δει ποτέ και ίσως να μην την επισκεφτούν ποτέ.

   

Ισχυρό brand name

Υπάρχει εξήγηση γι’ αυτό το φαινόμενο; Γιατί δε συμβαίνει και με άλλες μεγάλες υπερδυνάμεις του ποδοσφαίρου; Πώς «κολλάς» με μια εθνική ομάδα τόσο μακριά σου;

Ο Αντώνης Αντωνόπουλος, με διδακτορικό στην αθλητική κοινωνιολογία και μεταπτυχιακό στην αθλητική διοίκηση, κάνει λόγο για τα «ισχυρά brand name» που δημιουργούνται πλέον στο χώρο του ποδοσφαίρου. «Ανθρωπολογικά έχουμε την τάση να ταυτιζόμαστε με πράγματα που μας αρέσουν. Είναι λογικό οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές να αναδεικνύονται από τη Βραζιλία και την Αργεντινή και να αγωνίζονται στα μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Αν μου πεις Αργεντινή, στο δικό μου μυαλό θα έρθει το έμβλημα της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και τα χρώματα της σημαίας της. Μην ξεχνάμε ότι το μουντιάλ είναι ίσως το κορυφαίο αθλητικό γεγονός στον κόσμο. Αντίστοιχα, μπορούμε να υποθέσουμε πως συμβαίνει και με την προηγούμενη μπασκετική γενιά που στήριζε τους Σικάγο Μπουλς λόγω του Τζόρνταν και σήμερα πιθανόν κάποιοι που δεν είναι Έλληνες να στηρίζουν τους Μιλγουόκι Μπακς ή και την Εθνική Ελλάδας λόγω του Γιάννη Αντετοκούμπο».

Παρόμοια είναι και η θέση του Δρα Κωνσταντίνου Αδαμίδη, Επίκουρου Καθηγητή (Διεθνείς Σχέσεις). «Ο Μέσι αυτή τη στιγμή είναι ένα από τα μεγαλύτερα brand name στον κόσμο. Οι άνθρωποι στο ποδόσφαιρο συνήθως ταυτίζονται με επιθετικούς ποδοσφαιριστές. Διαχρονικά Βραζιλία και Αργεντινή είναι οι χώρες που έχουν βγάλει τους σπουδαιότερους: Πελέ, Μαραντόνα και Μέσι.

Από την άλλη δύσκολα ο Ευρωπαίος ταυτίζεται με άλλη Ευρωπαϊκή ομάδα λόγω του έντονου συναγωνισμού που υπάρχει μεταξύ τους. Ο Γάλλος, ο Άγγλος, ο Γερμανός ευκολότερα μπορεί να ταυτιστεί με ομάδα της Λατινικής Αμερικής παρά με τη γειτονική του την οποία θεωρεί αντίπαλό του για ιστορικούς και πολιτικούς λόγους».

Τσε Γκεβάρα, Εβίτα Περόν…

Υπάρχουν όμως και άλλες παράμετροι που προσελκύει οπαδούς η Αργεντινή από τρίτες χώρες. Εξίσου σημαντικές με το brand name που δημιουργεί το ποδόσφαιρο. «Είναι φτωχή χώρα» λέει ο κ. Αδαμίδης και προσθέτει: «Αυτό κάνει αρκετούς φιλάθλους να ταυτίζονται μαζί της. Είναι απίθανο κάποιος από την Αφρική ή την Ασία να ταυτιστεί με ένα Γερμανό ή ένα Άγγλο διότι αισθάνεται πως ανήκει στην δική του κοινωνική τάξη. Σε αντίθεση με τους Αργεντινούς και τους Βραζιλιάνους που οι πλείστοι παίζουν ποδόσφαιρο στις αλάνες και τις φαβέλες έχοντας ως όνειρο μια μέρα να αποκατασταθούν οικονομικά και κοινωνικά μέσω ενός επαγγελματικού συμβολαίου».  

Η επίδραση της Αργεντινής σε μεγάλες μάζες πληθυσμού παγκόσμια έχει να κάνει και με άλλους λόγους, εξίσου σοβαρούς.

Ο Αλέξης Καρκώτης, με διδακτορικό στην Κοινωνική Ανθρωπολογία, σχολιάζει. «Τα τελευταία 40-50 χρόνια η Αργεντινή ανέδειξε παγκόσμιες φυσιογνωμίες: Τσε Γκεβάρα, Εβίτα Περόν, Μαραντόνα και τώρα Μέσι. Όλοι τους βγάζουν το αίσθημα της επανάστασης.

Η Αργεντινή έχει πολιτικοποιημένη ιστορικότητα που ταυτίζονται, οι κοινωνικά αουτσάιντερ του κόσμου. Είναι σημαντικό ότι κάθε δεκαετία βγαίνουν παγκόσμιες προσωπικότητες, δένοντας έτσι όλες τις γενιές και όχι μόνο τη σύγχρονη που βασιλεύει ο Μέσι».

Ο κ. Αντωνόπουλος λέει: «Όσον αφορά την Αργεντινή, είναι λίγο επανάσταση, λίγο Τσε Γκεβάρα. Οι αριστερών φρονημάτων για κάποιο λόγο συνδέουν τον Τσε Γκεβάρα με το ποδόσφαιρο και υποσυνείδητα θεωρούν την εθνική Αργεντινής λαϊκή ομάδα».

Το ερώτημα όμως που παραμένει στην περίπτωση της Αργεντινής είναι πως δεν δηλώνει την υποστήριξη της η εργατική, λαϊκή ή αριστερή τάξη αλλά και πολλοί άνθρωποι που τάσσονται στο χώρο της άκρας δεξιάς.

Ο κ. Καρκώτης εκτιμά πως αυτό έχει να κάνει πως: «Η Αργεντινή θεωρείται ένας από τους δορυφόρους του ναζιστικού κράτους. Βλέπεις την Εθνική Αργεντινής και δεν έχει μαύρους ή μιγάδες. Είναι σχεδόν όλοι τους λευκοί και ξανθοί. Ίσως υποσυνείδητα να παίζει και αυτό ρόλο», ο κ. Αδαμίδης εκτιμά πως: «Ένας δεξιός μπορεί να τρέφεται από το branding του Μέσι. Επίσης το στοίχημα για μια νίκη της Αργεντινής, πρώτο σκόρερ, κατάκτηση του μουντιάλ, όλα αυτά είναι δεσμεύσεις. Δεσμεύεσαι από το στοίχημα σου. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε και την παράδοση. Εάν άρεσε στον πατέρα η Βραζιλία ή η Αργεντινή λόγω Πελέ ή Μαραντόνα αυτό μεταφέρεται και στα παιδιά. Υπάρχει και λίγος ρομαντισμός».

«Εξωτική» χώρα

Από τη μια υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ποδοσφαιρόφιλων στην Ευρώπη που ταυτίζεται με μια Λατινοαμερικάνικη και όχι Ευρωπαϊκή και από την άλλη οι Λατίνοι μεταξύ Ευρώπης και Λατινικής Αμερικής υποστηρίζουν στην πλειοψηφία τους την εθνική της δικιάς τους ηπείρου. «Είναι φυσιολογικό διότι στην Ευρώπη ο Άγγλος δύσκολα θα αποβάλει τις διαφορές που είχε το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο με το Γερμανό ή τον Ιταλό. Το ίδιο και ο Γάλλος κλπ. Το πολιτικό παρελθόν δεν επιτρέπει στους οπαδούς της Ευρώπης να στηρίξουν μια άλλη χώρα της ηπείρου τους. Αντίθετα η Βραζιλία και η Αργεντινή είναι εξωτικές χώρες. Είναι μακριά ουδέτερες πολιτικά και φτωχές που τις φέρνουν πιο κοντά στον απλό λαό της Ευρώπης», λέει ο κ. Αδαμίδης ενώ ο κ. Καρκώτης επισημαίνει και το παράδοξο ότι οι Λατίνοι ταυτίζονται περισσότερο με τους συλλόγους της Ευρώπης παρά με τις εθνικές ομάδες. Όπως στην Κύπρο όπου μεγάλη μερίδα τάσσεται εναντίον της εθνικής Αγγλίας λόγω αποικιοκρατίας ωστόσο, σχεδόν όλοι έχουν ομάδα στην Πρέμιερ Λιγκ και την υποστηρίζουν φανατικά, το ίδιο παρατηρούμε να συμβαίνει και στη Λατινική Αμερική όπου χιλιάδες άνθρωποι φοράνε φανέλες της Ρεάλ Μ. και της Μπαρσελόνα ενώ δεν υποστηρίζουν την εθνική Ισπανίας για ιστορικούς λόγους».

Στα Τσιμέντα: Τελευταία Ενημέρωση

X