Χρύσανθος
Η αρχισυνταξία των social media
Κάποτε τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έθεταν την ατζέντα. Σήμερα απλώς την… αναπαράγουν. Το timeline αποφασίζει, το Facebook ανάβει φωτιές, το X δίνει τον τόνο, το Instagram βγάζει… ειδήσεις και τα κυπριακά ΜΜΕ τρέχουν από πίσω, προσπαθώντας να προλάβουν αυτό που ήδη συζητιέται. Όχι να το εξηγήσουν. Όχι να το ελέγξουν ή να το αποκαλύψουν. Απλώς να μην το χάσουν.
Έτσι, ένα post, ένα story ή μια «διαρροή» σε κλειστή ομάδα γίνεται είδηση χωρίς δεύτερη σκέψη. Με τίτλους τύπου «Χαμός στα social media», «Σάλος στο διαδίκτυο», «Viral» και τα γνωστά, λες και το γεγονός ότι κάποιος έγραψε κάτι στο Facebook συνιστά από μόνο του δημοσιογραφική πράξη. Στην Κύπρο μάλιστα, όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, το φαινόμενο παίρνει και πιο προσωπικές διαστάσεις με αναπαραγωγή και των σχολίων που γράφονται κάτω από αναρτήσεις.
Το αποτέλεσμα είναι μια δημοσιογραφία σε μόνιμη κατάσταση λαχανιάσματος. Ρεπορτάζ που γράφονται με το μάτι στο κινητό, τηλεοπτικά πάνελ που συζητούν αναρτήσεις αντί γεγονότα και παρουσιαστές που διαβάζουν σχόλια χρηστών σαν να είναι πολιτική ανάλυση. Κάπου εκεί, η είδηση χάνεται και μένει μόνο ο θόρυβος. Αλλά ο θόρυβος «πουλάει».
Και το πιο ειρωνικό; Όσο περισσότερο τα ΜΜΕ ακολουθούν τα social, τόσο περισσότερο τα social υποκαθιστούν τα ΜΜΕ. Γιατί ο πολίτης σκέφτεται απλά: «Αφού θα το δω πρώτα στο Facebook, γιατί να περιμένω το δελτίο, την εφημερίδα το site» Έτσι, η τηλεόραση και άλλα ΜΜΕ γίνονται αναμεταδότες σχολίων και τα sites μετατρέπονται σε επιμελητές timeline.
Ίσως τελικά το πρόβλημα δεν είναι ότι τα social media κυριαρχούν. Το πρόβλημα είναι ότι τα ΜΜΕ παραιτήθηκαν από το να ελέγχουν και να αποκαλύπτουν την πληροφορία. Και όταν η δημοσιογραφία παύει να φιλτράρει, να ελέγχει και να βάζει πλαίσιο, τότε δεν έχουμε ενημέρωση. Έχουμε απλώς scroll με logo καναλιού.
Για καιρό τώρα στην Κύπρο η είδηση δεν «σπάει» στα δελτία. Σπάει πρώτα στο Facebook, στο Instagram και στο TikTok. Και τα ΜΜΕ τρέχουν πίσω της κρατώντας μικρόφωνο, φτιάχνουν τίτλους και με την αγωνία μήπως χάσουν το momentum. Το ρεπορτάζ δεν ξεκινά πια από το τηλέφωνο ή το πεδίο· ξεκινά από ένα screenshot.
Δεν είναι τυχαίο που όλο και πιο συχνά σχεδόν κάθε «μεγάλο θέμα» της επικαιρότητας έχει ως αφετηρία μια ανάρτηση. Πολιτικοί που απαντούν με stories αντί με δηλώσεις. Δημόσια πρόσωπα που «ρίχνουν βόμβες» στο Facebook και μετά… σιωπή. Και τα κανάλια; Να διαβάζουν status στον αέρα, σαν να πρόκειται για επίσημες ανακοινώσεις Υπουργείου.
Σε κάποιες εκπομπές. της κυπριακής τηλεόρασης έχουμε φτάσει στο σημείο όπου μια ανάρτηση γίνεται breaking news, ένα σχόλιο μετατρέπεται σε ανάλυση και μια φωτογραφία προφίλ ισοδυναμεί με… πολιτικό μήνυμα.
Κι ακόμα ο προεκλογικός τώρα αρχίζει…
Πολλές είναι οι υποθέσεις που «φουσκώνουν» για ώρες στα social media, γίνονται πάνελ, τίτλοι και αντιπαραθέσεις ενώ την επόμενη μέρα ξεφουσκώνουν χωρίς ποτέ να μάθουμε τι ίσχυε και τι όχι.
Έτσι, μοιραία τα social media γίνονται ο άτυπος αρχισυντάκτης για κάποιες εκπομπές. Και κάπου εδώ γεννιέται το εύλογο ερώτημα: Ποιος καθορίζει πλέον την ατζέντα; Ο δημοσιογράφος ή ο αλγόριθμος;
Γιατί όταν τα ΜΜΕ ακολουθούν λαχανιασμένα τα social media, χάνουν το μόνο πλεονέκτημα που είχαν απέναντι στους αναγνώστες τους και την κοινωνία: την ευθύνη. Και όταν η ευθύνη παραδίδεται στο timeline, τότε η ενημέρωση μετατρέπεται σε ένα scroll. Χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Με μόνο θόρυβο.
Η μαύρη λίστα μεγάλωσε το 2025
Χειρότερη έγινε η κατάσταση για τους δημοσιογράφους στον πλανήτη τη χρονιά που φεύγει. Εκατόν έντεκα δημοσιογράφοι, ανάμεσα τους και επτά γυναίκες, σκοτώθηκαν το 2025, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων. Το 46% των θανάτων σημειώθηκε στη Γάζα...
Συνολικά 533 δημισιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή. Κι αν διερωτάστε ποια χώρα στον κόσμο έχει τους περισσότερους φυλακισμένους δημοσιογράφους αυτή είναι η Κίνα.
Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, η Μέση Ανατολή και ο Αραβικός Κόσμος είναι η περιοχή που έχει πληγεί περισσότερο. Με 69 δημοσιογράφους να έχουν σκοτωθεί - συμπεριλαμβανομένων 51 στην Παλαιστίνη - στην περιοχή της Μέσης Ανατολής καταγράφηκε το 62% όλων των επαγγελματιών των ΜΜΕ που σκοτώθηκαν φέτος παγκόσμια. Η Υεμένη κατατάσσεται δεύτερη με 13 θανάτους και τρίτη η Ουκρανία με 8. Η πιο τραγική περίπτωση ήταν η στοχευμένη επίθεση της 10ης Αυγούστου, κατά την οποία δολοφονήθηκε ο Anas Al-Sharif, δημοσιογράφος του Al Jazeera μαζί με άλλους πέντε εργαζόμενους στα ΜΜΕ σε ένα αντίσκηνο που στέγαζε δημοσιογράφους κοντά στο νοσοκομείο Al Shifa στην πόλη της Γάζας.
Στην Ευρώπη φέτος έχουν καταγραφεί δέκα δολοφονίες δημοσιογράφων, οκτώ στην Ουκρανία, μία στη Ρωσία και μία στην Τουρκία. Επιπλέον, ο αριθμός των φυλακισμένων δημοσιογράφων στην Ευρώπη έφτασε τους 149 και κατέγραψε αύξηση σχεδόν κατά 40% σε σύγκριση με πέρυσι.
Η Πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, Ντομινίκ Πρανταλιέ, δήλωσε ότι «οι δολοφονίες και οι φυλακίσεις δημοσιογράφων έχουν αυξηθεί το 2025 και είναι βαθιά ντροπή να βλέπουμε πόσο λίγα κάνουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο για να τους προστατεύσουν ή να τηρήσουν τις βασικές αρχές της ελευθερίας του Τύπου».
Όπως πρόσθεσε: «Ήρθε η ώρα να υιοθετηθεί μια διεθνής σύμβαση για την ασφάλεια και την προστασία των δημοσιογράφων. Ως εκ τούτου, καλούμε όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών να προχωρήσουν προς την επίτευξη αυτού του στόχου χωρίς καθυστέρηση. Περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι παντού αξίζουν πλήρη πρόσβαση στην πληροφόρηση και οι δημοσιογράφοι πρέπει να προστατεύονται από κάθε προσπάθεια φίμωσής τους. Απαιτούμε δικαιοσύνη».
Ποιος όμως την ακούει;
Η Ανδρούλα σε ΤΕΤ-Α-ΤΕΤ
Με μία καλεσμένη από τα παλιά συνεχίζει το βράδυ του Σαββάτου (13/12) η εκπομπή ΤΕΤ-Α-ΤΕΤ του Τάσου Τρύφωνος στον Alpha. Όπως προαναγγέλλει ο ALPHA, πρόκειται για μια συνέντευξη που «θα συζητηθεί». Ίσως για πρώτη φορά εδώ και καιρό, δεν πρόκειται για διαφημιστική υπερβολή. Γιατί όταν στο πλατό κάθεται μια γυναίκα που έχει υπάρξει Πρώτη Κυρία, Ευρωπαία Επίτροπος, βουλευτής, ενεργή πολιτική προσωπικότητα και ταυτόχρονα… ιδιαίτερα δραστήρια στα social media, το ενδιαφέρον είναι εκ των πραγμάτων πολυεπίπεδο.
Ο Τάσος Τρύφωνος κάνει αυτό που ξέρει καλά: ανοίγει τον χρόνο σαν άλμπουμ φωτογραφιών. Πάφος, Λονδίνο, Προεδρικό, Βρυξέλλες, ήττες, εξουσία, προσωπικές δοκιμασίες. Και κάπου εκεί, ανάμεσα στη Μπάρμπαρα Μπους και την ανακαίνιση του Προεδρικού (αλλά και του κτιρίου του ΑΠΟΕΛ) καταλαβαίνεις ότι αυτή η συνέντευξη δεν είναι απλώς αναδρομή αλλά ένα τετ-α-τετ που θα βγάλει ειδήσεις.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, βέβαια, έχει το κομμάτι όπου η Ανδρούλλα Βασιλείου μιλά για τη σημερινή κατάσταση της υγείας του Γιώργου Βασιλείου και εξηγεί γιατί δε θέλει να πηγαίνουν οι παλιοί τους φίλοι να τον βλέπουν. Ο σύζυγός της, πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας, λείπει εδώ και καιρό από τα φώτα της δημοσιότητας και όλοι θέλουν να μάθουν τα νέα για την υγεία και την καθημερινότητά του.
Και μετά… έρχονται τα social media, το Χ και το Facebook. Γιατί η Ανδρούλλα Βασιλείου δεν είναι απλώς πρώην Πρώτη Κυρία. Είναι και ενεργή χρήστρια κοινωνικών δικτύων, με άποψη, καθημερινές παρεμβάσεις και αντιδράσεις. Σε μια εποχή που οι πολιτικοί ψάχνουν συμβούλους για να γράψουν «σωστά» post, εκείνη γράφει όπως μιλά και γι’ αυτό συζητείται.
Και μια γυναίκα που έζησε την εξουσία από μέσα, με την ευφράδεια της Ανδρούλας Βασιλείου, πάντα κάτι έχει να πει. Το οποίο σίγουρα δεν θα μείνει ασχολίαστο.
Τι λέει η τηλεθέαση;
Tην περασμένη εβδομάδα 01-07 Δεκεμβρίου ο Άγιος Έρωτας σκαρφάλωσε ξανά στην κορυφή της τηλεθέασης. Όπως αναφέρουν οι μετρήσεις της Nielsen, η σειρά που προβάλλει ο ALPHA κατέλαβε την 1η, 2η, 4η και 5η θέση. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το σόου του Λούη Πατσαλίδη, στην 6η θέση η Μπέμπα και στην 7η το Deal, όλες εκπομπές του ALPHA.
Στην 8η θέση βρέθηκε το σόου του Μιχάλη Σοφοκλέους Casa De Mikel που προβάλλει ο ΑΝΤ1.
Στην 9η θέση η σειρά «Να μ’ αγαπάς» και στη 10η θέση ξανά το Deal.
O ANT1 εμφανίζεται ξανά στην 11η θέση με το Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος ενώ το SIGMA βρέθηκε στη θέση 11 με The Voice of Greece.
Από τα αξιοσημείωτα της τηλεθέασης της περασμένης εβδομάδας είναι ότι η Παραδοσιακή Βραδιά του ALPHA βρέθηκε στη θέση 14, Η Γη της Ελιάς του ALPHA στις θέσεις 24 και 25, ο Περικλής τζι Εριέττα του ΡΙΚ1 στη θέση 26, το Grand Hotel του ΑΝΤ1 στις θέσεις 27, 29, 41 και 43 ενώ η Τρυκιμία του ΡΙΚ βρέθηκε στις θέσεις 30, 36 και 45.
Τι έγραψαν τα κανάλια;
Η σειρά στην οποία βρέθηκαν τα κυπριακά τηλεοπτικά κανάλια την εβδομάδα 01-07 Δεκεμβρίου σύμφωνα με τις μετρήσεις Nielsen είναι:
TelREST: 37% (Σταθερά πρώτα είναι όλα τα άλλα που παρακολουθούν οι Κύπριοι εκτός από τα παραδοσιακά κανάλια)
ALPHA: 16,2%
ΑΝΤ1: 10,8%
ΡΙΚ1: 10,1%
OMEGA: 9,8%
SIGMA: 8,4%
Other CY: 5,2%
ΕΡΤ WORLD: 1,6%
ΡΙΚ2 : 0,8%
