Οσο αυξάνεται η αβεβαιότητα γύρω από την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου (GSI) τόσο κλιμακώνονται οι εντάσεις μεταξύ των εμπλεκομένων μερών.
Οι χθεσινές δηλώσεις – απάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη ήρθαν ως συνέχεια της επίθεσης που εξαπέλυσε ο τελευταίος μία ημέρα πριν. Η αφορμή ήταν δημοσίευμα κυριακάτικης εφημερίδας της Κύπρου, το οποίο αφορούσε τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ. Παράλληλα, χτυπάει κόκκινο η αγωνία του διαχειριστή να πληρωθεί από την Κύπρο, όπως και της γαλλικής Nexans, που κατασκευάζει το καλώδιο, να πληρωθεί από τον ΑΔΜΗΕ. Ολα υποδηλώνουν αυτό που όλοι φοβούνται, αλλά κανείς δεν λέει ανοιχτά: ότι οι πιθανότητες υλοποίησης του έργου μειώνονται. Και ότι η ώρα του «λογαριασμού» δεν θα αργήσει να έρθει.
Ο μέχρι στιγμής «λογαριασμός» έχει φτάσει στα 300 εκατ. ευρώ, η Κύπρος εξακολουθεί να αρνείται να καταβάλει τα 25 εκατ. ευρώ για το 2025 ως οφείλει, ο ΑΔΜΗΕ έχει διαμηνύσει ότι δεν προτίθεται να βάλει άλλα χρήματα και έχει σταματήσει από τον Αύγουστο τις πληρωμές στη Nexans, εξέλιξη που φέρνει την κατασκευάστρια εταιρεία πιο κοντά σε μια απόφαση παύσης εργασιών.
Κοιτώντας μπροστά και στη διαχείριση της επόμενης ημέρας ενός ναυαγίου, η Κύπρος εμμέσως πλην σαφώς συνδέει την πληρωμή του ΑΔΜΗΕ με τη συνέχιση των ερευνών βυθού που έχουν «παγώσει» από τον περασμένο Ιούλιο μετά τις τουρκικές παρεμβάσεις στην Κάσο. «Δεν αμφισβητούμε τη βιωσιμότητα του έργου. Ομως, ο πολίτης της Κύπρου πληρώνει ήδη πολύ υψηλές τιμές ρεύματος και θα πρέπει να επωμισθεί και ένα έργο πολλών δισ. ευρώ. Είναι πολύ δύσκολο για όλους μας στην κυβέρνηση να τον επιβαρύνουμε με ένα τέλος για ένα έργο που δεν προχωράει διότι παρενέβη η γείτονα χώρα», δηλώνει στην «Κ» αξιωματούχος της κυπριακής κυβέρνησης. Για να προχωρήσει το έργο, σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει ο φορέας υλοποίησης, δηλαδή ο ΑΔΜΗΕ, να βγάλει το πλοίο για τις έρευνες βυθού και να ολοκληρώσει τις συμβάσεις για τους μετατροπείς. Προφανώς, την απόφαση για έξοδο του πλοίου δεν θα τη λάβει μόνος του ο ΑΔΜΗΕ, όπως δεν αποφάσισε την απόσυρσή του.
Η Ελλάδα, από την άλλη, θέτει προαπαιτούμενο για να προχωρήσουν οι έρευνες τη διευθέτηση των οικονομικών ζητημάτων που άπτονται των ρυθμιστικών, φέρνοντας την Κύπρο προ των ευθυνών της, απέναντι σε ένα ευρωπαϊκό έργο, από την υλοποίηση του οποίου θα ωφεληθεί πρωτίστως η ίδια, αφού θα τη βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση.
Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, μάλιστα, με την εκ νέου ηχηρή αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του έργου από τον υπουργό Οικονομικών της Κύπρου Μάκη Κεραυνό, η Αθήνα έχει ανεβάσει τους τόνους, διαμηνύοντας ότι για να προχωρήσει το έργο η Κύπρος θα πρέπει εμπράκτως να επαναβεβαιώσει τη στήριξή της.
Χθες ο υπουργός Σταύρος Παπασταύρου έκανε ακόμη πιο σαφή τη στάση της Αθήνας. «Το 51% του ΑΔΜΗΕ ανήκει στην Ελληνική Δημοκρατία, η οποία δεν εκβιάζει, μιλάει θεσμικά», είπε μιλώντας στο Οpen, απαντώντας ουσιαστικά στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη και στις δηλώσεις του με αφορμή δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος», που εμφάνιζε τον ΑΔΜΗΕ να διεκδικεί μέσω επιστολής του προς τη ΡΑΕΚ την άμεση καταβολή των 251 εκατ. ευρώ που έχει δαπανήσει μέχρι στιγμής για την κατασκευή του καλωδίου.
«Αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρίσεις εκβιάζεται η κυπριακή κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει», ήταν η δήλωση του Κύπριου προέδρου, που χτύπησε «καμπανάκι» στην Αθήνα και προκάλεσε την άτυπη σύσκεψη στο Μαξίμου το απόγευμα της Κυριακής υπό τον πρωθυπουργό, με τη συμμετοχή του υπουργού Σταύρου Παπασταύρου και της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ. «Εχουμε διαρκώς αλληλοσυγκρουόμενα μηνύματα από την κυπριακή πλευρά. Πριν και μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός αμφισβητεί επί της αρχής τη βιωσιμότητα του έργου και αναφέρεται σε δύο μελέτες που δεν έχει κοινοποιήσει ούτε στον υπουργό Ενέργειας… Διαμηνύει στην Κομισιόν ότι δεν θα τηρήσει τις ρυθμιστικές αποφάσεις. Ολο αυτό δημιουργεί εμπόδια. Υπάρχουν μια σειρά θέματα που βλέπεις ότι χρειάζονται ξεκαθάρισμα στην επιθυμία των δύο πλευρών, τεχνικά και οικονομικά. Είναι αναγκαίο να σταματήσουν οι επιφυλάξεις και οι αμφισβητήσεις και να λυθούν τα ζητήματα αυτά», είπε ο κ. Παπασταύρου. Επεσήμανε πάντως ότι «οι σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου είναι αδιάρρηκτες και υπεράνω οποιουδήποτε έργου».
«Στηρίζουμε ανεπιφύλακτα, χωρίς αστερίσκους, χωρίς καμία υποσημείωση, το έργο αυτό. Αναμένουμε λοιπόν ότι θα υπάρξει μια τέτοια καθολική στήριξη και από την πλευρά της Κύπρου, να λυθούν οι όποιες εκκρεμότητες και στη συνέχεια η δική μας επιθυμία και βούληση είναι η πόντιση του καλωδίου να συνεχιστεί κανονικά. Εως ότου στην πραγματικότητα αρθούν οι εκκρεμότητες και υπάρξει μια ενιαία στάση για δέσμευση, θα παραμείνουμε στη σημερινή κατάσταση», δήλωσε χθες μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.
Τους τόνους έριξε πάντως χθες η Λευκωσία, με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να υπερασπίζεται τη βιωσιμότητα του έργου και να διαβεβαιώνει για την υλοποίησή του, αλλά και για τις καλές σχέσεις των δύο χωρών. «Οι σχέσεις της Αθήνας με τη Λευκωσία, οι σχέσεις μου με τον Ελληνα πρωθυπουργό είναι οι ισχυρότερες που υπήρξαν ποτέ… και θέλω να στείλω ένα μήνυμα: όσοι επενδύουν σε ρήξη των σχέσεων της ελληνικής κυβέρνησης με την κυπριακή κυβέρνηση, της σχέσης μου με τον Ελληνα πρωθυπουργό, θα απογοητευτούν», δήλωσε ο Κύπριος πρόεδρος, ενώ ερωτηθείς για το εάν είναι η στάση των Τούρκων που εμποδίζει τις έρευνες, σημείωσε: «Δεν θεωρώ ότι οποιοσδήποτε και ειδικότερα οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου, Κύπρου και Ελλάδας, θα δεχτούμε με οποιονδήποτε τρόπο τις παράλογες αμφισβητήσεις από πλευράς της Τουρκίας, που ξεφεύγουν του διεθνούς δικαίου. Ο υπουργός Ενέργειας της Ελλάδας, ο κ. Παπασταύρου, είπε ότι είναι βιώσιμο το έργο και αυτό το αποδεικνύει και η χρηματοδότηση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το έργο, η υλοποίηση και η βιωσιμότητά του εξαρτάται και από το πόσο γρήγορα κινούμαστε προς την κατεύθυνση της υλοποίησής του». Σημείωσε δε ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα καθυστέρησης για τα 25 εκατ. που πρέπει να καταβάλει η Κύπρος και ότι το κονδύλι αυτό, όπως και επιπλέον 25 εκατ. ευρώ για το έτος 2026 έχουν εγκριθεί μαζί με τον προϋπολογισμό.
Μήνυμα συμπόρευσης και σύμπλευσης έστειλε από την Αθήνα χθες και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. Ξεκίνησε την ενημέρωση των συντακτών λέγοντας πως σε συνέχεια των όσων δήλωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, «θέλω να εκφράσω και από την πλευρά του πρωθυπουργού και της ελληνικής κυβέρνησης την απόλυτη συμπόρευση και ταύτιση ως προς τη διεκδίκηση των κοινών συμφερόντων Ελλάδας – Κύπρου». Ο κ. Μαρινάκης συνέχισε τονίζοντας ότι σε απάντηση όσων διακινούνται ως σενάρια, «ξεκαθαρίζω, εκπροσωπώντας τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την ελληνική κυβέρνηση, ότι η σχέση μας με την Κύπρο θα συνεχίσει να είναι ισχυρή και δεν πρόκειται να διαταραχθεί εξαιτίας ενός συγκεκριμένου έργου». Σε ό,τι αφορά πάντως την πορεία του έργου, επεσήμανε ότι «συνδέεται με την επίλυση οικονομοτεχνικών εκκρεμοτήτων και από τη μη αμφισβήτηση της βιωσιμότητάς του», πετώντας το μπαλάκι στη Λευκωσία.
Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου, ο οποίος θα βρεθεί αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα, αναμένεται να αναλάβει πρωτοβουλία για τη διευθέτηση των εκκρεμών ζητημάτων, καλώντας σε συνάντηση τον ομόλογό του Σταύρο Παπασταύρου.
Πηγή: kathimerini.gr
