Αλυσιδωτές αντιδράσεις και από την Αθήνα προκαλούν οι πρωινές σκληρές δηλώσεις του προέδρου της Κύπρου Νίκου Χριστοδουλίδη εναντίον του ΑΔΜΗΕ για εκβιασμούς ως προς τη διεκδικήση χρημάτων για το καλώδιο Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ.
Λίγες μέρες μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη στη Νέα Υόρκη και το πλαίσιο συνεννόησης για το καλώδιο, στην Αθήνα διαμορφώνεται η αίσθηση ότι με αυτές τις σκληρές δηλώσεις τορπιλίζονται οι προοπτικές του έργου.
Με αυτό το δεδομένο και αμέσως μετά την επιστροφή του από την Αμοργό ο Κυριάκος Μητσοτάκης συγκαλεί στις 17:00 έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τη συμμετοχή της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και του ΑΔΜΗΕ. Σημειωτέον, ο πρωθυπουργός ήταν μαζί με τον αρμόδιο υπουργό Σταύρο Παπασταύρου στην Αμοργό και κρίθηκε απαραίτητο να γίνει εκτενέστερη συζήτηση για τα δεδομένα που διαμορφώνονται στο πεδίο, υπό το πρίσμα της έντασης της κυπριακής αντίδρασης.
Το παρασκήνιο
Η πρωτόγνωρα αυστηρή δημόσια προειδοποίηση του Κύπριου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη ότι «η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκβιάζεται» και ότι ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ «δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει» δεν ήταν ένα μεμονωμένο ξέσπασμα και πάντως δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ήταν η κορύφωση μιας κλιμακούμενης διαμάχης για το αν και πώς θα ξεκολλήσει από το τέλμα, το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου (Great Sea Interconnector).
Αφορμή αποτέλεσε το σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» της Κύπρου, ότι ο ΑΔΜΗΕ ζήτησε από τη ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου) να ανατρέψει το πλάνο πληρωμών που εγκρίθηκε τον Ιούλιο και να αναγνωριστούν μεγαλύτερες δαπάνες. Ο ΑΔΜΗΕ διέψευσε ότι διεκδικεί άμεσα €82 εκατομμύρια και «αναγνωρίζει και διεκδικεί» μόνο την πρώτη ετήσια δόση των €25 εκατομμυρίων που έχει συμφωνηθεί.
Γιατί κόλλησε η πρώτη δόση
Στις 31 Ιουλίου 2025 η ΡΑΕΚ άναψε πράσινο φως για την καταβολή €25 εκατομμυρίων στον φορέα υλοποίησης (ΑΔΜΗΕ) για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2025. Πρόκειται για ρύθμιση που είχε συμφωνηθεί πολιτικά το 2024 και ενσωματώθηκε στις ρυθμιστικές αποφάσεις.
Η Λευκωσία όμως ξεκαθάρισε ότι η εκταμίευση θα γίνει μόνο όταν υλοποιηθούν συγκεκριμένα προαπαιτούμενα και όταν ο ΑΔΜΗΕ παρουσιάσει πειστικό οδικό χάρτη υλοποίησης του έργου το οποίο εδώ και μήνες έχει κολλήσει στον πάτο της θάλασσας έξω από την Κάσο. Η ίδια η ΡΑΕΚ έχει εξηγήσει ότι ο μηχανισμός χρέωσης μπορεί να εγκριθεί χωρίς αυτό να σημαίνει αυτόματη πληρωμή πριν αποδειχθεί με τιμολόγια πραγματική δαπάνη.
Τι ζητάει ο ΑΔΜΗΕ
Ο ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε ο «Φιλελεύθερος», άσκησε ένσταση στην απόφαση της ΡΑΕΚ του περασμένου Ιουλίου, υποστηρίζοντας ότι οι βεβαιωμένες μέχρι σήμερα δαπάνες του έργου είναι πολύ υψηλότερες από τα €82 εκατομμύρια που αναγνώρισε η Λευκωσία. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε ως προσπάθεια να ανατραπεί το πλαίσιο πληρωμών με την καταβολή των €25 εκατομμυρίων ετησίως.
Ο ΑΔΜΗΕ, φέρεται να αναζητεί τρόπο να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να υποστηρίξει πως υπήρξε παρανόηση για τις προθέσεις του και ότι η άμεση διεκδίκηση €82 εκατ. δεν είναι στα πλάνα του, αλλά διεκδικεί μόνο την πρώτη δόση των €25 εκατομμυρίων όπως έχει συμφωνηθεί. Αυτό το γαϊτανάκι αλληλοκατηγοριών, δηλώσεων και διαψεύσεων είναι το φόντο πάνω στο οποίο ο Κύπριος Πρόεδρος ανέβασε σήμερα τους τόνους.
Από τον EuroAsia στον GSI
Το έργο ξεκίνησε ως ιδιωτική πρωτοβουλία της εταιρείας EuroAsia Interconnector με ισχυρή ευρωπαϊκή στήριξη. Το 2022 έλαβε επιχορήγηση €657 εκατομμυρίων από το Connecting Europe Facility (CEF) και €100 εκατομμύρια από το κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης.
Πηγή: protothema.gr
