ΚΥΠΕ
Η νέα πρότασή της Energean για τον αγωγό φυσικού αερίου Ισραήλ–Κύπρου αποτελεί την πιο άμεσα υλοποιήσιμη λύση για εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο, καθώς βασίζεται σε μια ήδη λειτουργούσα και αξιόπιστη παραγωγή στο Ισραήλ και σε μια δοκιμασμένη υποδομή, ανέφερε, σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας.
Σημείωσε πως το έργο είναι πλήρως ιδιωτικό, με εκτιμώμενο κόστος 350–400 εκατ. δολαρίων, και ότι μπορεί να ολοκληρωθεί σε 12 μήνες από τη στιγμή έκδοσης των αδειών. Η υλοποίησή του, αναφέρει, εξαρτάται πλέον από μια καθαρή πολιτική απόφαση για το άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα προσφέρει ενεργειακή ασφάλεια, ανταγωνισμό, σταθερότερο κόστος και γεωπολιτική αναβάθμιση της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Η πρόταση της Energean είναι μια απολύτως ρεαλιστική πρόταση, καθώς η Κύπρος και οι καταναλωτές της θα πάρουν φυσικό αέριο συνδεόμενοι με μία παραγωγή που έχει αποδειχθεί αξιόπιστη, πρoσιτή και βιώσιμη εδώ και τρία και πλέον χρόνια, από μία φίλη χώρα που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση και με την χρήση μιας υποδομής, του Energean Power FPSO, η λειτουργία της οποίας έχει δοκιμαστεί με απόλυτη επιτυχία ακόμη και σε συνθήκες πολέμου», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται για ένα έργο που βασίζεται πάνω σε μελλοντικούς σχεδιασμούς, αλλά για μία επένδυση βασισμένη πάνω σε μια ενεργό παραγωγή που υποστηρίζεται από δύο κοιτάσματα, το Karish και το Karish North, τα οποία καλύπτουν περίπου το 50% της ζήτησης στο Ισραήλ, ενώ από το 1ο εξάμηνο του 2027, η παραγωγική αυτή βάση θα ενισχυθεί και από το κοίτασμα φυσικού αερίου Katlan.
Ο κ. Ρήγας διευκρίνισε ότι η πρόταση της Energean δεν ανταγωνίζεται τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά είναι συμπληρωματική των ενεργειακών έργων, δηλαδή του τερματικού στο Βασιλικό και του FSRU και της αξιοποίησης κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν ανακαλυφθεί στην κυπριακή ΑΟΖ.
Προκειμένου η Κύπρος να αξιoποιήσει την γεωγραφική της θέση και να καταστεί ενεργειακό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου, τόνισε ο κ. Ρήγας, χρειάζεται όλα αυτά τα έργα. Πρόσθεσε ότι και η ευρύτερη περιοχή χρειάζεται κάθε δυνατή πηγή ενέργειας για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση και να καταστεί, εφόσον υπάρξουν νέες ανακαλύψεις, και τροφοδότης των αγορών της Ευρώπης.
«Η εποχή του energy transition έχει πλέον εξελιχθεί στην εποχή του energy addition και κανένα έργο, το οποίο μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές, καμία υποδομή δεν είναι περιττή. Και οι αγορές, όπως έχει αποδειχθεί και με τις ύψους 3 δισεκ. δολάρίων επενδύσεις της Energean στο Ισραήλ, αλλά και με τις ομολογιακές μας εκδόσεις, είναι πρόθυμες να επενδύσουν στην ενέργεια. Αρκεί να έχουν απέναντί τους ρεαλιστικά σχέδια και αξιόπιστες επιχειρήσεις», εξήγησε.
Ζήτημα πολιτικής απόφασης για άνοιγμα της αγοράς αερίου
Ερωτηθείς γιατί δεν προχώρησαν προηγούμενες προτάσεις της Energean προς την Κυπριακή Δημοκρατία ο κ. Ρήγας ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πήρε τότε μια απόφαση να κηρύξει την αγορά φυσικού αερίου ως αναδυόμενη, προστατεύοντας το κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΦΑ. Πρόσθεσε ότι η Energean είχε μόλις αποκτήσει τα κοιτάσματα Karish και Tanin στο Ισραήλ, το 2017, ενώ το 2018 εισερχόταν στο χρηματιστήριο του Λονδίνου και το 2019 αποκτούσε τον βραχίονα των υδρογονανθράκων της Edison, αποκτώντας παρουσία στην Αίγυπτο, την Ιταλία, την Κροατία και την Βόρεια Θάλασσα.
Η εταιρεία, σημείωσε, έθεσε σε παραγωγή το Karish τον Οκτώβριο του 2022, μέσα σε 4,5 χρόνια από την απόκτησή του, παρά τα προβλήματα που επέφερε σε κάθε δραστηριότητα η πανδημία. Συμπλήρωσε ότι η εταιρεία πόντισε τον αγωγό του Karish, που συνέδεσε το FPSO Energean Power με το σύστημα μεταφοράς στο Ισραήλ, προχώρησε σε συνολικά δέκα γεωτρήσεις σε νερά με βάθος κοντά στα 1800 μέτρα, πετυχαίνοντας ανακαλύψεις κοιτασμάτων όπως το Karish North και το Katlan και ανέπτυξε ακόμη περισσότερο την τεχνογνωσία που είχε αποκτήσει από την τεχνικά πολυσύνθετη διαδικασία της παραγωγής του παλαιού κοιτάσματος του Πρίνου στην Βόρεια Ελλάδα.
Εξέφρασε τη βεβαιότητα πως έχει γίνει αντιληπτό το μέγεθος της τεχνικής επάρκειας της εταιρείας, και το ότι ο αγωγός φυσικού αερίου από το Ισραήλ παραμένει το έργο που θα έχει το αμεσότερο αποτέλεσμα στην προσπάθεια της Κύπρου να ξεκινήσει τη χρήση του φυσικού αερίου.
«Από τη στιγμή που θα λάβουμε τις απαιτούμενες άδειες, θα χρειαστούν 12 μήνες. Και το θέμα, τελικά, είναι απλό: είναι ζήτημα μιας πολιτικής απόφασης για να ανοίξει, μετά την αγορά ηλεκτρισμού, και η αγορά φυσικού αερίου. Πόσο μάλλον που υπάρχει ήδη μια συμφωνία μεταξύ δύο ιδιωτικών εταιρειών, άρα διασφαλισμένη πηγή προμήθειας και διασφαλισμένος πελάτης», ανέφερε.
Εκτιμώμενο κόστος 350-400 εκατ. δολαρίων για τον αγωγό
Ερωτηθείς για το εκτιμώμενο κόστος της επένδυσης για τον αγωγό, διευκρίνισε ότι για την επένδυση η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα καταβάλλει κάποιο ποσό.
«Το κόστος κατασκευής για τον μήκους περίπου 200 χιλιομέτρων αγωγό δεν έχει οριστικοποιηθεί, εκτιμάται όμως ότι θα είναι της τάξης των 350-400 εκατ. δολαρίων», ανέφερε.
Πρόκειται για ένα 100% ιδιωτικό έργο και όπως σημείωσε ο κ. Ρήγας, τα μοντέλα που έχουν τρέξει τα αρμόδια τμήματα τόσο στην Energean όσο και στην Cyfield δείχνουν ότι είναι διασφαλισμένη η βιωσιμότητά του, παράλληλα με προσιτές τιμές για τους Κύπριους καταναλωτές.
Σταθερές και χαμηλότερες τιμές
Απαντώντας για το πώς θα διασφαλιστούν οι Κύπριοι καταναλωτές απέναντι σε μελλοντικές διακυμάνσεις τιμών, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Energean, Μάθιος Ρήγας, εξήγησε ότι το επιχειρηματικό μοντέλο που εφαρμόζει η εταιρεία στο Ισραήλ έχει ήδη αποδείξει τη σταθερότητά του.
«Την περίοδο της μεγάλης αναταραχής στις αγορές λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρώπη είχε φθάσει να πληρώνει τιμές φυσικού αερίου ακόμη και στα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στο Ισραήλ, οι βιομηχανικοί μας πελάτες και οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί τους οποίους προμηθεύουμε με φυσικό αέριο, πλήρωναν σταθερά τιμές περί τις 12 με 13 ευρώ ανά μεγαβατώρα», ανέφερε, σημειώνοντας τον αντίκτυπο μιας τέτοιας διαφοράς στην ανταγωνιστικότητα και στο τελικό κόστος ρεύματος.
Όπως επεσήμανε, η τιμή για την Κύπρο δεν μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί, καθώς θα εξαρτηθεί από το τελικό κόστος του έργου και τις τεχνικές παραμέτρους του αγωγού. Ωστόσο, υπενθύμισε ότι στο Ισραήλ η τιμή φυσικού αερίου που παρέχει η Energean είναι σημαντικά χαμηλότερη τόσο από τα συμβόλαια TTF όσο και από το υγροποιημένο φυσικό αέριο και βεβαίως από το πετρέλαιο που χρησιμοποιεί σήμερα η Κύπρος για ηλεκτροπαραγωγή.
«Φυσικά, θα υπάρξει και πρόσθετο όφελος για τους καταναλωτές από τη μείωση των εκπομπών CO2 με την υποκατάσταση του πετρελαίου από ένα καύσιμο που είναι καθαρότερο», πρόσθεσε.
Γεωπολιτική αναβάθμιση για την Κύπρο μέσω του αγωγού
Ο κ. Ρήγας υπογράμμισε ότι ο αγωγός Ισραήλ–Κύπρου δεν αποτελεί μόνο εμπορικό έργο, αλλά έχει και ουσιαστική γεωπολιτική αξία για τη Λευκωσία. Η μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ, ανέφερε, ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, προσθέτοντας μια νέα και συμπληρωματική πηγή προμήθειας στο πλαίσιο του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού. Παράλληλα, εισάγει ανταγωνισμό στην αγορά φυσικού αερίου, κάτι που αναμένεται να ωφελήσει άμεσα τους καταναλωτές και να οδηγήσει σε αισθητά χαμηλότερο κόστος ηλεκτρισμού.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Energean σημείωσε ότι η αντικατάσταση των πετρελαϊκών προϊόντων από φυσικό αέριο θα προάγει την παραγωγή ηλεκτρισμού με καθαρότερα καύσιμα, θα διαμορφώσει πιο σταθερό ενεργειακό κόστος και θα λειτουργήσει υποστηρικτικά για την οικονομική ανάπτυξη. Εξήγησε, επίσης, ότι η μετάβαση αυτή θα συμβάλει στη μείωση των εκπομπών CO₂ και στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για απανθρακοποίηση.
Πέραν των εσωτερικών ωφελειών, ο κ. Ρήγας τόνισε ότι η ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ αναβαθμίζει τον ρόλο της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργώντας νέους ενεργειακούς διαδρόμους με μελλοντική δυνατότητα αμφίδρομης ροής.
«Έργα όπως ο αγωγός φυσικού αερίου από το Ισραήλ επιβεβαιώνουν τη στρατηγική σημασία της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου και συμβάλλουν στο να αναχθεί η Κύπρος σε ενεργειακό κέντρο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», είπε.
Η συνεργασία με την ExxonMobil και οι στρατηγικές προεκτάσεις για Ελλάδα, Κύπρο και την περιοχή
Ο κ. Ρήγας χαρακτήρισε στρατηγικής σημασίας τη συνεργασία της Energean με την ExxonMobil στο Ιόνιο, τονίζοντας ότι η μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο έχει επιλέξει να εμπιστευθεί την τεχνογνωσία που έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα. Όπως εξήγησε, η ExxonMobil αποκτά πλειοψηφικό ποσοστό 60% και καλύπτει το κόστος των περίπου 80 εκατομμυρίων δολαρίων για την ερευνητική γεώτρηση, διατηρώντας ωστόσο την Energean ως operator για όλο το ερευνητικό στάδιο.
«Είναι μία απόφαση που μας κάνει περήφανους, ασφαλώς, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει τη σημασία του να πιστεύει κανείς στις δυνάμεις του, έχοντας όραμα, μέθοδο, στρατηγική και δέσμευση στον στόχο», σημείωσε. Πρόσθεσε ότι, σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος, η ExxonMobil θα αναλάβει τον ρόλο του operator στην ανάπτυξη, όπου οι απαιτούμενες επενδύσεις είναι πολλαπλάσιες.
Ο κ. Ρήγας υπογράμμισε ότι η παρουσία της ExxonMobil και στην κυπριακή ΑΟΖ ενισχύει το σχήμα 3+1 Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και ΗΠΑ, δείχνοντας ξεκάθαρα το ενδιαφέρον της αμερικανικής ενεργειακής πολιτικής για την αξιοποίηση του δυναμικού υδρογονανθράκων της περιοχής. Η συνεργασία αυτή, όπως είπε, καθιστά ακόμη πιο επιτακτική τη σημασία της ανάπτυξης εγχώριων κοιτασμάτων, τα οποία συνεπάγονται οικονομική ανάπτυξη, ενίσχυση τεχνογνωσίας, νέες θέσεις εργασίας, ανταγωνιστικότερες τιμές και ενδυνάμωση της εθνικής κυριαρχίας , κατά το πρότυπο των ΗΠΑ, που είναι πλέον ο μεγαλύτερος παραγωγός υδρογονανθράκων στον κόσμο, και του Ισραήλ που όχι μόνο έχει καταστεί ενεργειακά ανεξάρτητο, αλλά και εξάγει ενέργεια σε γειτονικές χώρες.
Καταλήγοντας ανέφερε ότι η ανακάλυψη και ανάπτυξη εγχώριων κοιτασμάτων, σε συνδυασμό με τις επενδύσεις σε υποδομές που θα συνδέουν τις αγορές με αξιόπιστο και βιώσιμο τρόπο, αποτελεί μονόδρομο, «προκειμένου η περιοχή μας να αρχίσει να βλέπει και προς την εξαγωγή υδρογονανθράκων προς τις ευρωπαϊκές αγορές», σε μια εξέλιξη που θα αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο τον ρόλο της στο σύνθετο γεωπολιτικό γίγνεσθαι της εποχής μας.
