Κωστής Διογένους
Έπεισε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης με την μόλις πέντε λέξεων απολογία του πλαισιωμένος από τους κοινοτάρχες των καταστραμμένων κοινοτήτων; Το «Εκ μέρους της πολιτείας απολογούμαι» και τα δώδεκα μέτρα που εξήγγειλε θα καταφέρουν να ηρεμίσουν τα πνεύματα και να απορροφήσουν τους πολιτικούς κραδασμούς που έχουν τις τελευταίες ημέρες γιγαντωθεί όπως τις φωτιές που προηγήθηκαν;
Η Κύπρος μετρά νεκρούς, αποκαΐδια και πληγές που θα χρειαστούν χρόνια να επουλωθούν. Η φονική πυρκαγιά του Ιουλίου –η χειρότερη στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας εν καιρώ ειρήνης– δεν ήταν μόνο μια τραγική φυσική καταστροφή. Ήταν μια πολιτική και θεσμική απογύμνωση. Μια ακραία κατάσταση που έφερε ξανά στην επιφάνεια τη διαχρονική ανεπάρκεια του κράτους ιδιαίτερα σε μια στιγμή που επίσημα δηλώθηκε πως είμαστε προετοιμασμένοι καλύτερα από κάθε άλλη φορά να αντιμετωπίσουμε τις πυρκαγιές. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προσπάθησε το βράδυ της Κυριακής, πλαισιωμένος από τους κοινοτάρχες των κατεστραμμένων κοινοτήτων να δώσει μια πρώτη διαχείριση της κρίσης. Όχι μόνο της πραγματικής κρίσης, στον κοινωνικό ιστό με τις τεράστιες καταστροφές και την απόγνωση που προκάλεσε η φονική πυρκαγιά αλλά και της πολιτικής κρίσης που ακολούθησε.
Οι κοινοτάρχες που τον πλαισίωσαν αντί για νερό φαίνεται πως έριξαν, άθελά τους βέβαια, λάδι στην πολιτική φωτιά που ξέσπασε μετά την πυρκαγιά. Όλοι πια αντί να μιλάνε για αυτά καθαυτά τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν μιλάνε για προσπάθεια επικοινωνιακής διαχείρισης της τραγωδίας. Και το ΑΚΕΛ δεν έχασε δευτερόλεπτο. Βγήκε με δήλωση του Στεφάνου να κατηγορήσει τον Πρόεδρο για ανικανότητα να αντιληφθεί το μέγεθος των ευθυνών της κυβέρνησης και άρνηση στην απαίτηση της κοινωνίας για παραίτηση ή παύση των αρμόδιων υπουργών.
Αν το Μαρί έγινε το τοτέμ της πολιτικής κατάρρευσης της κυβέρνησης Χριστόφια, η τραγωδία του Ιουλίου μπορεί να αποδειχθεί η αρχή της πολιτικής αποσύνθεσης του Χριστοδουλίδη.
Δεν χρειάζονται μαντικές ικανότητες για να διαβάσει κανείς πίσω από τη δήλωση του Στεφάνου. «Για τις ευθύνες θα μιλήσουμε συγκεκριμένα στη Βουλή. Εκεί δεν θα έχει επικοινωνιακό μονόλογο η κυβέρνηση» προειδοποίησε, υποσχόμενος ουσιαστικά ότι η πυρκαγιά του Ιουλίου μετατρέπεται αργά αλλά σταθερά σε πολιτική θρυαλλίδα. Με μακρινό μάλιστα ορίζοντα. Πρώτος σταθμός η συζήτηση στη Βουλή και ακολουθεί ο προεκλογικός για τις βουλευτικές του 2026 και λίγο αργότερα για τις προεδρικές του 2028.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προσφέρει έτοιμο το αφήγημα στην αντιπολίτευση: Απουσία ανάληψης ουσιαστικής ευθύνης και λογοδοσίας, θεσμική αμηχανία και επικοινωνιακά μπρος-πίσω.
Και ακόμα δεν έχει μιλήσει επίσημα ο ΔΗΣΥ. Ούτε και τα κόμματα της συμπολίτευσης - μέχρι τη στιγμή που γράφεται το άρθρο.
Τι μπορεί να σημαίνει μια συγγνώμη από τα χείλη της εξουσίας, όταν δεν συνοδεύεται από πράξεις; Ποιος απολογείται πραγματικά όταν κανείς δεν παραιτείται; Όταν κανείς δεν απομακρύνεται; Όταν όλοι παραμένουν στις θέσεις τους, λες και το κράτος έκανε απλώς «ό,τι μπορούσε» αλλά… ατύχησε;
Αν το Μαρί έγινε το τοτέμ της πολιτικής κατάρρευσης της κυβέρνησης Χριστόφια, η τραγωδία του Ιουλίου μπορεί να αποδειχθεί η αρχή της πολιτικής αποσύνθεσης του Χριστοδουλίδη. Και αν το ΑΚΕΛ - και όχι μόνον - διαβάζει σωστά την πολιτική στιγμή, τότε δεν θα χάσει την ευκαιρία.
Η πολιτική δεν είναι μόνο ανταγωνισμός εντυπώσεων και συγκυριών. Είναι και η διαχείριση των συμβολισμών. Και ο πιο ισχυρός συμβολισμός που εκπέμπει σήμερα ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι η αδυναμία. Όχι η ανθρώπινη, που τον κάνει να λυγίζει μπροστά στην τραγωδία - αυτή τον τιμά. Αλλά η πολιτική αδυναμία να πάρει σκληρές αποφάσεις. Η αδυναμία να αναμετρηθεί με το ίδιο του το αφήγημα.
Όταν τα επικοινωνιακά σενάρια καίγονται, το μόνο που μένει είναι η αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι το κράτος δεν ήταν έτοιμο. Οι ευθύνες έχουν πρόσωπο. Αν ο Πρόεδρος συνεχίσει να λειτουργεί σαν παρατηρητής που συμπάσχει, μοιράζει συμπάθεια, χρήμα και υποσχέσεις, τότε οι πολιτικοί του αντίπαλοι δεν χρειάζονται πυροτεχνήματα. Το ζητούμενο των ημερών δεν είναι ποιος θα προλάβει να εκμεταλλευτεί την πολιτική φθορά αλλά ποιος θα αποκαταστήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη με αποφάσεις και παραγωγή πολιτικής. Αυτός δηλαδή που θα δείξει ότι πραγματικά κρατάει τον πυροσβεστήρα.
