
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνεχίζει το παιχνίδι με τις προκλήσεις πάνω από την Ευρώπη. Οι νέες παραβιάσεις σε Εσθονία και Πολωνία, με την Ένωση να εξετάζει μία ενιαία απάντηση προς τη Ρωσία μέσω κυρώσεων.
Οι νέες προκλήσεις της Ρωσίας ξεκίνησαν την Παρασκευή όταν τρία μαχητικά αεροσκάφη Mig-31 παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Εσθονίας. Τα αεροσκάφη παρέμειναν στον εναέριο χώρο της βαλτικής χώρας για 12 λεπτά και κινήθηκαν περίπου 5 μίλια εντός εναερίου χώρου με κατεύθυνση προς το Ταλίν.
Η εισβολή έγινε σήμερα το πρωί κοντά στο νησί Βαϊντλό, ένα μικρό νησί στο μέσο του Φινλανδικού κόλπου, όπως φαίνεται από τον χάρτη.
Το Fox, που επικαλείται πηγές από το NATO, ανέφερε ότι τα ρωσικά μαχητικά έφεραν βαλλιστικούς πυραύλους Kinzhal.
Για την αναχαίτισή τους απογειώθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, ιταλικά F-35 που σταθμεύουν στη χώρα. Την απογείωση μαχητικών για την αναχαίτιση επιβεβαίωσε και το NATO, αλλά δεν ανέφερε τον τύπου των μαχητικών που απογειώθηκαν.
Στη συνέχεια υπήρξε η ενημέρωση από την Πολωνία πως δύο μαχητικά της Μόσχας παραβίασαν τη ζώνη ασφαλείας της πλατφόρμας γεώτρησης της Petrobaltic στη Βαλτική Θάλασσα.
Η πολωνική συνοριοφυλακή έγραψε στο X: «Δύο ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν χαμηλή διέλευση πάνω από την πλατφόρμα Petrobaltic στη Βαλτική Θάλασσα. Παραβιάστηκε η ζώνη ασφαλείας της πλατφόρμας».
Τα δύο νέα περιστατικά με τις παραβιάσεις της Μόσχας έρχονται μόλις 10 ημέρες μετά την εισβολή ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της Πολωνίας. Τρία από τα 19 που εισέβαλαν καταρρίφθηκαν.
Την περασμένη εβδομάδα άλλο ένα ρωσικό μη επανδρωμένο πέρασε στον εναέριο χώρο της Ρουμανίας (επίσης χώρα του NATO όπως και η Πολωνία) και πετούσε για ώρα σε αυτόν παρά το ότι είχαν απογειωθεί μαχητικά για να το αναχαιτίσουν.
Η ΕΕ θα συζητήσει για κυρώσεις
Μετά τις νέες παραβιάσεις της Μόσχας υπήρξε κοινό το μέτωπο των κορυφαίων αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεσμεύονται ότι η Ένωση θα εξετάσει τη στάση της απέναντι στη Μόσχα με στόχο να αυξήσει την πίεση σε βάρος της.
Στην ανάρτησή του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, επισημαίνει ότι η ΕΕ «στέκεται σταθερά σε αλληλεγγύη με την Εσθονία».
Προσθέτει ότι «η σημερινή παραβίαση του εναερίου χώρου της Εσθονίας από τρία ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη αποτελεί μια ακόμη απαράδεκτη πρόκληση. Υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την επείγουσα ανάγκη να ενισχύσουμε την ανατολική μας πτέρυγα, να εμβαθύνουμε την ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία και να εντείνουμε την πίεση προς τη Ρωσία».
Επισημαίνει τέλος ότι «θα εξετάσουμε τη συλλογική μας απάντηση στις ενέργειες της Ρωσίας κατά την άτυπη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Κοπεγχάγη την 1η Οκτωβρίου».
Η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό της Εσθονίας, τονίζει με αφορμή την παραβίαση του εναέριου χώρου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ουρσούλα φον ντερ Λάιεν.
«Θα ανταποκριθούμε με αποφασιστικότητα σε κάθε πρόκληση, επενδύοντας παράλληλα σε μια ισχυρότερη ανατολική πτέρυγα. Όσο κλιμακώνονται οι απειλές, τόσο θα κλιμακώνεται και η πίεση μας», γράφει η πρόεδρος και κλείνει καλώντας τους ηγέτες της ΕΕ «να εγκρίνουν γρήγορα το 19ο πακέτο κυρώσεων».
Η σημερινή παραβίαση του εναερίου χώρου της Εσθονίας από ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη αποτελεί εξαιρετικά επικίνδυνη πρόκληση.
Την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ ζητά η Εσθονία
Η κυβέρνηση της Εσθονίας, έπειτα από την εισβολή στον εναέριο χώρο της, ζήτησε από το ΝΑΤΟ, στο οποίο είναι μέλος, να ενεργοποιήσει το Άρθρο 4 του συμφώνου της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός της χώρας Κρίστεν Μιχάλ γράφει ότι «σήμερα το πρωί, τρία ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη Mig-31 εισέβαλαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας.
Τα μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ αντέδρασαν και τα ρωσικά αεροσκάφη αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν.
Μια τέτοια παραβίαση είναι απολύτως απαράδεκτη. Η κυβέρνηση της Εσθονίας αποφάσισε να ζητήσει διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ».
Υπενθυμίζεται πως την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 είχε ζητήσει και η Πολωνία, μετά την εισβολή που δέχθηκε από τα ρωσικά drone.
Τι σημαίνει η επίκληση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ
Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Ουάσινγκτον (1949), το Άρθρο 4 δίνει σε κάθε κράτος-μέλος το δικαίωμα να ζητήσει διαβουλεύσεις με τους συμμάχους, εφόσον θεωρεί ότι η εδαφική του ακεραιότητα, η πολιτική του ανεξαρτησία ή η ασφάλειά του απειλούνται.
Δεν συνεπάγεται αυτόματη στρατιωτική εμπλοκή, αλλά θέτει το ζήτημα ενώπιον του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου, το οποίο μπορεί να λάβει αποφάσεις για διπλωματικές, στρατιωτικές ή αποτρεπτικές κινήσεις.
Το Άρθρο 4 συχνά θεωρείται ένα «καμπανάκι συναγερμού» που προηγείται πιθανών εξελίξεων. Σε αντίθεση με το Άρθρο 5, που προβλέπει συλλογική άμυνα σε περίπτωση επίθεσης κατά κράτους-μέλους, το Άρθρο 4 παραμένει σε επίπεδο πολιτικής διαβούλευσης – ωστόσο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς ανοίγει τη συζήτηση σε ολόκληρη τη Συμμαχία.
Από την ίδρυση του ΝΑΤΟ, το Άρθρο 4 έχει ενεργοποιηθεί μόλις οκτώ φορές, γεγονός που δείχνει τον εξαιρετικό χαρακτήρα της διαδικασίας:
2003 – Τουρκία: Με αφορμή τον πόλεμο στο Ιράκ, η Άγκυρα ανησύχησε για τις συνέπειες στην ασφάλεια των συνόρων της. Οι σύμμαχοι αποφάσισαν τότε μέτρα ενίσχυσης της αεράμυνας της Τουρκίας.
2012 – Τουρκία: Η κατάρριψη τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους από τις συριακές δυνάμεις οδήγησε σε διαβουλεύσεις.
2014 – Πολωνία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία: Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, τέσσερις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης προσέφυγαν ταυτόχρονα στο άρθρο 4.
2015 – Τουρκία: Ζήτησε εκ νέου διαβουλεύσεις, επικαλούμενη την αστάθεια στη Συρία, την τρομοκρατική δράση και τις απειλές κατά της ασφάλειάς της.
2020 – Τουρκία: Με αφορμή την κλιμάκωση στο Ιντλίμπ της Συρίας, η Άγκυρα ενεργοποίησε το άρθρο 4, λίγες ώρες μετά τον θάνατο δεκάδων Τούρκων στρατιωτών από αεροπορικό πλήγμα.
2022 – Πολωνία: Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Βαρσοβία ζήτησε διαβουλεύσεις, επισημαίνοντας ότι η ασφάλεια όλων των ανατολικών μελών κινδύνευε.
2022 – Σλοβακία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία: Λίγες ημέρες μετά, και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης επικαλέστηκαν το άρθρο 4 λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της κατάστασης στην Ουκρανία.
2025 – Πολωνία: Μετά την εισβολή ρωσικών drone στον εναέριο χώρο της.
Το ΝΑΤΟ θα συγκαλέσει το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο την ερχόμενη εβδομάδα
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε εξέφρασε ικανοποίηση σήμερα για τη "γρήγορη και αποφασιστική" απάντηση που δόθηκε μετά την εισβολή ρωσικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της Εσθονίας. "Η απάντηση του ΝΑΤΟ ήταν γρήγορη και αποφασιστική", έγραψε στην πλατφόρμα Χ, διευκρινίζοντας ότι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Εσθονό πρωθυπουργό Μίχαλ Κρίστεν.
Η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Άλισον Χαρτ δήλωσε απόψε ότι το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο θα συγκληθεί στις αρχές της επόμενης εβδομάδας για να συζητήσει το περιστατικό με περισσότερες λεπτομέρειες, κατόπιν αιτήματος της Εσθονίας για διαβουλεύσεις δυνάμει του Άρθρου 4 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού.
Ουκρανία, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία καταγγέλλουν την εισβολή ρωσικών αεροσκαφών στην Εσθονία
Η Ουκρανία κατήγγειλε την "κλιμάκωση" εκ μέρους της Ρωσίας μετά την αναχαίτιση τριών ρωσικών MiG-31 από μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, αφότου τα ρωσικά εισήλθαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας. "Η εισβολή συνιστά νέα κλιμάκωση από τη Ρωσία και άμεση απειλή για τη διατλαντική ασφάλεια", έγραψε ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σίμπιχα στην πλατφόρμα X. "Όσο δεν λαμβάνει μια πραγματικά σθεναρή απάντηση, (η Ρωσία) θα γίνεται μόνο πιο αλαζονική και επιθετική", δήλωσε.
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ είναι πάντα έτοιμο να αμυνθεί, μετά την αναχαίτιση ρωσικών αεροσκαφών που, σύμφωνα με την Εσθονία, παραβίασαν τον εναέριο χώρο της σε μια "θρασεία" εισβολή.
Ο Βάντεφουλ πρόσθεσε ότι η παραβίαση του εσθονικού εναερίου χώρου από τη Ρωσία είναι απαράδεκτη και ότι η Εσθονία έχει την πλήρη αλληλεγγύη της Γερμανίας. "Με την άμεση αναχαίτιση των ρωσικών αεροσκαφών, αποδεικνύουμε ότι το NATO είναι πάντα έτοιμο να αμυνθεί", έγραψε ο Βάντεφουλ στο X.
Η Γαλλία, η οποία διαθέτει στρατιωτική δύναμη, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών, που έχει τη βάση της στην Εσθονία, χαρακτήρισε κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου τις εισβολές ρωσικών πολεμικών αεροσκαφών στις χώρες της Βαλτικής.
"Η εισβολή αυτή στην Εσθονία είναι πρωτοφανής εδώ και 20 και πλέον χρόνια", έγραψε σε ανακοίνωση το υπουργείο Εξωτερικών.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι δήλωσε ότι η παραβίαση από ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη του εναερίου χώρου της Εσθονίας, χώρας μέλους του ΝΑΤΟ σήμερα, ήταν η τελευταία απερίσκεπτη και επικίνδυνη δραστηριότητα της Ρωσίας τις τελευταίες ημέρες.
"Η τελευταία απερίσκεπτη και επικίνδυνη δραστηριότητα της Ρωσίας είναι η τρίτη παραβίαση του εναερίου χώρου του ΝΑΤΟ τις τελευταίες ημέρες", έγραψε ο Χίλι στην πλατφόρμα Χ. "Ωστόσο η επιθετικότητα του Πούτιν χρησιμεύει μόνο στην ενίσχυση της ενότητας του ΝΑΤΟ και της αποφασιστικότητάς μας να σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας".
Πηγή: Protothema