Η εκλογή του Ζόχραν Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης δεν είναι απλώς ένα περιστατικό τοπικής πολιτικής νίκης. Είναι ένα ρήγμα στον πυρήνα του αμερικανικού αστικού κατεστημένου - μιας πόλης που υπήρξε επί δεκαετίες το πεδίο όπου η Wall Street, οι real estate κολοσσοί και οι πολιτικές μηχανές όριζαν – ή επιχειρούσαν να ορίσουν- τα πάντα.
Ο Μαμντάνι κατάφερε να εκφράσει την κόπωση των μεσαίων στρωμάτων, των νέων και των μεταναστών από το εκρηκτικό κόστος ζωής και τη φθορά του Δημοκρατικού κατεστημένου. Βασικά δεν κέρδισε επειδή ενέπνευσε - κέρδισε επειδή οι αντίπαλοί του είχαν εξαντλήσει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος.
Μια πόλη στα όρια
Η Νέα Υόρκη είναι μια πόλη σε δομική κρίση. Η στέγη έχει γίνει προνόμιο, οι δημόσιες υπηρεσίες καταρρέουν, και η μεσαία τάξη μετακινείται στα προάστια ή εγκαταλείπει εντελώς το μητροπολιτικό κέντρο.
Ο Μαμντάνι χρησιμοποίησε αυτά τα δεδομένα με ακρίβεια και επιμονή - μίλησε για πάγωμα ενοικίων, αναβάθμιση των μεταφορών, κοινωνική πρόνοια με χρηματοδότηση από τη φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων. Η ατζέντα του θύμισε περισσότερο κινηματική διακήρυξη παρά σχέδιο διακυβέρνησης, όμως αποδείχθηκε επαρκής για να συνθέσει μια πλειοψηφία δυσαρεστημένων και μάλιστα εξόχως σημαντική.
Η ρήξη με το παλιό
Απέναντί του βρέθηκαν δύο διαφορετικοί κόσμοι: ο Κουόμο, ως προσωποποίηση του κομματικού μηχανισμού, και οι οικονομικές ελίτ που είδαν στη νίκη του μια απειλή για τη σταθερότητα των επενδύσεών τους. Ο Μαμντάνι, με ελάχιστη διοικητική εμπειρία, κέρδισε γιατί συμβόλιζε την αποκαθήλωση της αλαζονείας που συνόδευε τη δημαρχία Νέας Υόρκης τα τελευταία χρόνια. Η συμμετοχή ξεπέρασε τα δύο εκατομμύρια - ρεκόρ για τα τοπικά δεδομένα - δείχνοντας ότι η κοινωνία δεν ψήφισε ελπίδα αλλά προειδοποίηση.
Οι πρώτες αντιδράσεις της αγοράς
Η νίκη του Μαμντάνι προκάλεσε άμεση κινητικότητα στον επιχειρηματικό ιστό της πόλης. Πηγές από τη χρηματοοικονομική κοινότητα αναφέρουν ότι μεγάλοι επενδυτικοί όμιλοι και τεχνολογικές εταιρείες εξετάζουν τη μεταφορά της φορολογικής τους έδρας στο Νιου Τζέρσεϊ ή στο Μαϊάμι, προβλέποντας αυξήσεις στη φορολόγηση και περιορισμούς στα real estate κίνητρα. Οι επενδυτές θεωρούν τη νέα διοίκηση απρόβλεπτη, με έμφαση στην αναδιανομή και όχι στην ανάπτυξη. Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης αντέδρασε συγκρατημένα, αλλά η αβεβαιότητα είναι πλέον δεδομένη.
Το βλέμμα του Ομοσπονδιακού κράτους
Η Ουάσινγκτον, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, αντιμετωπίζει τη Νέα Υόρκη με επιφυλακτικότητα. Ο πρόεδρος δεν κρύβει την αντιπάθειά του προς τις «αριστερές πειραματικές διοικήσεις» και ήδη στο επιτελείο του συζητείται η μείωση ομοσπονδιακών κονδυλίων προς πόλεις που εφαρμόζουν πολιτικές «αντίθετες προς την εθνική οικονομική στρατηγική». Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, η πόλη θα μπει σε οικονομική πίεση που μπορεί να μετατραπεί σε πολιτικό εκβιασμό - ένα σενάριο με υψηλό ρίσκο, αλλά και μείζον πολιτικό ενδιαφέρον.
Από τη διαμαρτυρία στη διακυβέρνηση
Το επόμενο διάστημα θα κρίνει αν ο Μαμντάνι μπορεί να μεταβεί από τον ακτιβισμό στη διοίκηση. Η ατζέντα του συγκρούεται με τα συμφέροντα των developers, με τη λογική της αγοράς και με την ομοσπονδιακή κατεύθυνση του Τραμπ.
Αν επιμείνει χωρίς ρεαλισμό, κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μόνιμη αντιπαράθεση χωρίς απτά αποτελέσματα. Αν, όμως, κατορθώσει να ισορροπήσει ανάμεσα στο ριζοσπαστικό – όπως ο ίδιος το εννοεί- και τη διαχείριση, μπορεί να καταστήσει τη Νέα Υόρκη ένα εργαστήριο προοδευτικής διακυβέρνησης με διεθνή αντίκτυπο. Σήμερα, με βάση τα δεδομένα, κάτι τέτοιο μοιάζει περισσότερο με «άθλο» παρά με στόχο.
Η εκλογή Μαμντάνι είναι, πρωτίστως, ένα τεστ αντοχής για το ίδιο το σύστημα. Αν οι αγορές αποχωρήσουν και η Ουάσινγκτον κλείσει τη στρόφιγγα, η Νέα Υόρκη θα μπει σε δύσκολη εποχή. Αν, αντίθετα, καταφέρει να διατηρήσει τις ισορροπίες, ίσως αναδειχθεί σε παράδειγμα ότι ακόμη και μέσα στο σκληρό πλαίσιο του αμερικανικού καπιταλισμού, η πολιτική μπορεί να ξαναμιλήσει τη γλώσσα των πολιτών.
Πηγή: Protothema
