24news team
Ένα μικροσκοπικό έντομο απειλεί να εξαφανίσει μέσα σε λίγα χρόνια τις παπουτσοσυκιές στην Κύπρο, στερώντας από το νησί μας ένα καλοκαιρινό φρούτο με βαθιές ρίζες στην κυπριακή φύση και κουλτούρα.
Εδώ και χρόνια ο τόπος μας αντιμετωπίζει μια αθέατη σοβαρή περιβαλλοντική και αγροτική κρίση: οι παπουτσοσυκιές – οι κάκτοι που δίνουν το αγαπημένο καλοκαιρινό φρούτο, καταστρέφονται με ταχύτατους ρυθμούς από το έντομο Dactylopius opuntiae, γνωστό και ως ψευδόκοκκος του φραγκόσυκου. Το παράσιτο, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο νησί το 2016 στην επαρχία Αμμοχώστου, έχει πλέον εξαπλωθεί σχεδόν σε όλες τις ελεύθερες περιοχές. Μέσα σε μόλις 2-3 χρόνια από την προσβολή, οι παπουτσοσυκιές νεκρώνονται ολοκληρωτικά.
Φέτος, οι εικόνες από πολλές περιοχές της Λάρνακας, της Αμμοχώστου και της Λευκωσίας είναι αποκαρδιωτικές: ξεραμένοι, λευκασμένοι από το έντομο κορμοί και φύλλα, χωρίς τον παραμικρό καρπό. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι, αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα, η Κύπρος κινδυνεύει να μείνει χωρίς παπουτσοσυκα για τα επόμενα 15 έως 20 χρόνια.
Πέρα από την απώλεια ενός χαρακτηριστικού κυπριακού φρούτου, η καταστροφή των παπουτσοσυκιών έχει αλυσιδωτές συνέπειες στο οικοσύστημα: μέλισσες, πουλιά και ερπετά που βασίζονται σε αυτά για τροφή και υγρασία χάνουν μια κρίσιμη πηγή επιβίωσης. Οι οικονομικές επιπτώσεις για μικρούς παραγωγούς και κοινότητες της υπαίθρου είναι επίσης σοβαρές, καθώς το φραγκόσυκο αποτελεί πηγή εισοδήματος, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες.
Παρότι το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, η αντιμετώπιση υπήρξε αποσπασματική και ανεπαρκής. Σήμερα, οι επιστήμονες και οι γεωργικές αρχές εισηγούνται ένα συνδυασμό άμεσων και μακροπρόθεσμων μέτρων: εκρίζωση και καταστροφή μολυσμένων φυτών, δημιουργία ζωνών προστασίας, τράπεζες γενετικού υλικού, αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και εφαρμογή βιολογικών μεθόδων ελέγχου με τη χρήση φυσικών εχθρών του εντόμου.
Η μάχη δεν είναι εύκολη, αλλά είναι κρίσιμη. Τα παπουτσοσυκα δεν είναι απλώς ένα φρούτο του Αυγούστου – είναι κομμάτι της κυπριακής ταυτότητας, του τοπίου και της συλλογικής μας μνήμης. Αν η Κύπρος τα χάσει, δεν θα χάσει μόνο μια γεύση· θα χάσει ένα ζωντανό σύμβολο του καλοκαιριού της.
Σημειώνεται πως η παραγωγή σε παπουτσόσυκα είναι ήδη μειωμένη ενώ οι τιμές τους στην αγορά έχουν ανέβει.
Κάποιες υπεραγορές τα πωλούν καθαρισμένα προς €13.50 το κιλό.
