Ελισάβετ Γεωργίου
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνος Φυτιρής, πραγματοποίησε σήμερα πολύωρη επίσκεψη στις Κεντρικές Φυλακές, η προγραμματισμένη επίσκεψη συγκυριακά πραγματοποιήθηκε μια μέρα μετά τη δημοσιοποίηση της δριμείας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT), η οποία καταγράφει σοβαρά προβλήματα στις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων και σημαντική υποστελέχωση του προσωπικού.
Σε δηλώσεις του μετά την επίσκεψη, ο κ. Φυτιρής τόνισε ότι η ενημέρωση επί του πεδίου είναι απαραίτητη, καθώς του επιτρέπει να σχηματίσει ίδια αντίληψη των προβλημάτων που εκκρεμούν ώστε το Υπουργείο να κινηθεί άμεσα στους άξονες που απαιτούνται. Όπως ανέφερε, θα επισπευσθούν οι διαδικασίες για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, την ενίσχυση της εκπαίδευσης των εργαζομένων και την αύξηση του προσωπικού. Υπογράμμισε μάλιστα ότι ο σκοπός ενός σωφρονιστικού συστήματος πρέπει να είναι η επανένταξη, ώστε ο κρατούμενος που εκτίει την ποινή του να επιστρέφει στην κοινωνία σε καλύτερη κατάσταση.
Κατά την άφιξή του στο σωφρονιστικό ίδρυμα τον υποδέχθηκε η Αναπληρώτρια Διευθύντρια των Φυλακών, Μαρία Σιαλή, ενώ ο Υπουργός σύμφωνα με πληροφορίες, συνομίλησε εκτενώς με λειτουργούς και κρατουμένους προκειμένου να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ίδρυμα.
Οι αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως
Η Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, που λειτουργεί και ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων, σε δηλώσεις της σήμερα μέσω της εκπομπής Alpha Ενημέρωση, τόνισε ότι τα ευρήματα της CPT είναι απολύτως συμβατά με όσα η Αρχή της καταγράφει διαχρονικά. Όπως ανέφερε, κατά την τελευταία επίσκεψη της CPT υπήρξε στενή συνεργασία και τα πορίσματα της Επιτροπής συμπίπτουν πλήρως με τις εκθέσεις που η ίδια έχει δημοσιεύσει τα τελευταία χρόνια. Η κ. Λοττίδη επεσήμανε ότι ο υπερπληθυσμός αποτελεί τη βασική ρίζα όλων των προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης προσωπικού, ενώ για πρώτη φορά η CPT καταγράφει επισήμως την ανάγκη πρόσληψης νέου και κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού. Όπως εξήγησε, μέχρι σήμερα το προσωπικό εκπαιδεύεται κυρίως στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κρατουμένων, χωρίς να είναι σαφές κατά πόσο έχει λάβει επαρκή εκπαίδευση στην αποτελεσματική διαχείριση και καταστολή περιστατικών βίας.
Η Επίτροπος σημείωσε ότι, παρά τις επεκτάσεις των φυλακών τα τελευταία οκτώ χρόνια, η κατάσταση απαιτεί άμεσα πρόσθετα μέτρα και εναλλακτικές λύσεις, όπως καταγράφει η έκθεση της CPT: η ηλεκτρονική επιτήρηση με βραχιολάκι για υπόδικους αλλά και για κρατουμένους που εκτίουν ποινές για ελαφρύτερα αδικήματα. Τόνισε ότι μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να αποσυμφορήσει τις Κεντρικές Φυλακές, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αλλοδαπών που βρίσκονται στη φυλακή για παράνομη είσοδο στη χώρα. Εξίσου σημαντικό χαρακτήρισε και το θέμα των ανηλίκων, για το οποίο επανέλαβε ότι το περιβάλλον των Κεντρικών Φυλακών δεν είναι κατάλληλο, καθώς τα παιδιά στερούνται πρόσβασης σε δραστηριότητες και υποστηρικτικές υπηρεσίες.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κρατούμενες αλλά και σε ζητήματα που αφορούν την έλλειψη τουαλετών στα κελιά, τις συνθήκες καθαριότητας, την ποιότητα του φαγητού, τις ιατρικές υπηρεσίες και την επικοινωνία των κρατουμένων με τους συγγενείς τους, που αποτελούν συχνά αντικείμενα καταγγελιών.
Ιδιαίτερη σημασία έδωσε η κ. Λοττίδη στο ζήτημα των συγκρούσεων μεταξύ κρατουμένων, σημειώνοντας ότι δεν έχει εξεταστεί ακόμη σε βάθος. Όπως είπε, το «κράτος εν κράτει» που αναπτύσσεται μέσα σε ορισμένες πτέρυγες είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί και απαιτεί πιο στοχευμένες πολιτικές.
Ανάλογη εικόνα μεταφέρει και ο Εκπρόσωπος Τύπου του Κλαδικού Συμβουλίου Δεσμοφυλάκων της Παγκύπριας Συντεχνίας «ΙΣΟΤΗΤΑ», Γιώργος Μαλτέζος, ο οποίος υπογραμμίζει ότι η κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές έχει ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής και ανοχής. Όπως σημειώνει, δεν πρόκειται πλέον για απλά προβλήματα, αλλά για μια εκρηκτική κρίση ασφάλειας που απειλεί ανθρώπινες ζωές, τόσο δεσμοφυλάκων όσο και κρατουμένων. Οι φυλακές λειτουργούν σε καθεστώς ανεξέλεγκτου υπερπληθυσμού, μέσα σε κτίρια δεκαετιών, ενώ ο ίδιος επισημαίνει ότι οι δεσμοφύλακες δεν έχουν σχεδιαστεί ούτε εκπαιδευτεί για καθήκοντα αστυνομικής φύσης, με αποτέλεσμα να βρίσκονται εκτεθειμένοι σε άμεσο κίνδυνο όταν καλούνται να επέμβουν σε περιστατικά βίας ή παραβατικότητας
Η έκθεση της CPT που δημοσιοποιήθηκε χθες, σκιαγραφεί μια ιδιαίτερα ανησυχητική εικόνα
Στις Κεντρικές Φυλακές καταγράφονται υψηλά επίπεδα βίας μεταξύ των κρατουμένων, με την Επιτροπή να σημειώνει ότι η χρόνια υποστελέχωση έχει αφήσει ορισμένες πτέρυγες ανεξέλεγκτες, επιτρέποντας σε ομάδες κρατουμένων να επιβάλλουν άτυπους κανόνες. Η κατάσταση στους χώρους κράτησης περιγράφεται ως εξαιρετικά προβληματική: σε κελιά μικρότερα των έξι τετραγωνικών μέτρων διαμένουν έως και τέσσερα άτομα, με πολλούς να κοιμούνται στο πάτωμα, ενώ σε αρκετές πτέρυγες η απουσία τουαλετών οδηγεί τους κρατουμένους στη χρήση μπουκαλιών ή ακόμα και σακουλών κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η CPT χαρακτηρίζει αυτή την πρακτική εξευτελιστική και ασύμβατη με βασικά πρότυπα ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
