Kathimerini.com.cy
Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ζήτημα ανέκυψε για ακόμη μία φορά σε σχέση με την κυπριακή συμμετοχή στις Μπινάλε. Αυτή τη φορά το θέμα που προέκυψε αφορά στη 19η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής που λαμβάνει χώρα στη Βενετία αυτή την περίοδο, με τον τίτλο της κυπριακής πρότασης να είναι «(Στες πέτρες) εδώκαμεν σας την αναπνοή μας τζαι εψιθυρίσετε την πίσω στο χώμα» σε επιμέλεια Σεβίνας Φλωρίδου, και συνεπιμέλεια Νίκολας Μητροπούλου & Clara Zinecker. Οι αντιδράσεις αφορούν την έκδοση που συνοδεύει την έκθεση με τίτλο «Taşlara | Στες πέτρες | to the stones», η οποία είνα τρίγλωσση, αγγλικά, ελληνική κυπριακή και τουρκική κυπριακή. Τα εγκαίνια του κυπριακού περιπτέρου τέλεσε η υφυπουργός Πολιτισμου Λίνα Κασιανίδου στις 8 Μαΐου 2025.
Σημειώνεται ότι και η προηγούμενη έκδοση του υφυπουργείου Πολιτισμού για τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην 60ή Μπιενάλε Βενετίας ήταν στα αγγλικά, στα ελληνοκυπριακά, στα τουρκοκυπριακά και στα αραβικά, η οποία επίσης δεν είχε τεθεί υπόψη του υφυπουργείου.
Όπως ανέδειξε ο Φιλελεύθερος ο πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού της Βουλής Παύλος Μυλωνάς ενέγραψε θέμα στην Επιτροπή για την εν λόγω έκδοση, αναφέροντας πως η έκδοση αυτή βρίθει ιστορικών ανακριβειών, κάτι που εγείρει σοβαρά ζητήματα ελέγχου από την εκτελεστική εξουσία του τι χρηματοδοτείται. Όπως είπε στην «Καθημερινή» ο κ. Μυλωνάς η υφυπουργός Πολιτισμού κα Κασσιανίδου έχει κληθεί στην Επιτροπή Παιδείας την επόμενη Τετάρτη 11 Ιουνίου προκειμένου να ενημερώσει και να εξηγήσει στους βουλευτές για το τι χρηματοδοτεί το υφυπουργείο Πολιτισμού και ποιες διαδικασίες ακολουθήθηκαν.
Οι αντιδράσεις προέκυψαν από τις αναφορές των συγγραφέων Σεβίνας Φλωρίδου, Νίκολα Μητροπούλου, Clara Zinecker, Nadi Abusaada, Αντώνης Χατζηκυριάκου, Σετά Αστραίου-Καρύδη, Μύριαμ Γκατ, Ιουλίτα Τουμαζή, με φράσεις όπως «[…] ο πόλεμος, μέσα από την δραματικήν τζαι βίαιη του εκρηκτική βαναυσότητα, οδήγησε στην υποχρεωτικήν ανταλλαγήν πληθυσμών, όπου εκτοπίστηκεν η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίν που τον βορράν στον νότον, τζαι η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων που τον νότον στον βορράν», ή η φράση «[…] της μιας που εν τυπικά αναγνωρισμένη, ενώ ή άλλη όι […]», αναφερόμενοι οι συγγραφείς στις δύο πλευρές του νησιού.
Όπως αναφέρει σε γραπτή δήλώσή της η υφυπουργός Πολιτισμού αναφορικά με την έκδοση για την κυπριακή συμμετοχή στη 19η Διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής 2025 δόθηκαν οδηγίες για άμεση απόσυρσή της, δεδομένου ότι η έκδοση αυτή δεν είχε λάβει ποτέ την έγκριση του Υφυπουργείου και γιατί διαπιστώθηκε ότι περιλαμβάνει προβληματικές αναφορές. Στη δήλωσή της η κα υφυπουργός αναφέρει πω ότι, ως άτομο και ως υφυπουργός, διαφωνεί κάθετα με τις αναφορές της έκδοσης και ζήτησε έκθεση γεγονότων από την επιμελητική ομάδα και το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού.
Στη δήλωσή της η κα Κασσιανίδου τονίζει πως σκοπός του υφυπουργείου Πολιτισμού δεν είναι να κρίνει την καλλιτεχνική έκφραση, αλλά να φροντίζει για την τήρηση διαφανών και ορθών διαδικασιών σε δράσεις κρατικής αντιπροσώπευσης.
Η ανακοίνωση
Αναφορικά με την έκδοση της ομάδας που εκπροσωπεί την Κύπρο στην 19η Διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής 2025 δόθηκαν οδηγίες για άμεση απόσυρσή της, δεδομένου ότι η έκδοση αυτή δεν είχε λάβει ποτέ την έγκριση του Υφυπουργείου και γιατί διαπιστώθηκε ότι περιλαμβάνει προβληματικές αναφορές. Δηλώνω απερίφραστα ότι, ως άτομο και ως Υφυπουργός, διαφωνώ κάθετα με τις αναφορές αυτές. Για το λόγο αυτό ζήτησα έκθεση γεγονότων από την επιμελητική ομάδα και το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού.
Το Υφυπουργείο δίνει ιδιαίτερη σημασία στην πολιτιστική διπλωματία της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε δράσεις όπως η συμμετοχή της χώρας σε διεθνείς διοργανώσεις, όπως η Μπιενάλε Βενετίας. Γι’αυτό και υπογραμμίζω ότι θα υπάρξει πλήρης απολογισμός της κρατικής συμμετοχής μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης, με σκοπό την συνολική αξιολόγησή της.
Σκοπός του Υφυπουργείου Πολιτισμού δεν είναι να κρίνει την καλλιτεχνική έκφραση, αλλά να φροντίζει για την τήρηση διαφανών και ορθών διαδικασιών σε δράσεις κρατικής αντιπροσώπευσης. Για το λόγο αυτό δρομολογούμε τις απαραίτητες οργανωτικές ρυθμίσεις και διαδικασίες για την διασφάλιση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της ουσιαστικής εκπροσώπησης της χώρας. Ζητήματα όπως η μη χρήση των επίσημων γλωσσών της Δημοκρατίας, καθώς και η συνολική εικόνα της κυπριακής παρουσίας σε διεθνείς διοργανώσεις όπου η συμμετοχή είναι κρατική, τυγχάνουν διορθωτικών ενεργειών.
Η πρόταση
Η κυπριακή πρόταση αφορά την αρχέγονη τέχνη της ξερολιθιάς, η οποία σχολιάζει κριτικά τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα του σύγχρονου «εξορυκτικού» καπιταλισμού. Όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία των κατασκευών ξερολιθιάς ανάγεται σε τελετουργική ιεροτελεστία συμμετοχικότητας, μέσα από σειρές δράσεων/περφόρμανς και εργαστηρίων που ενεργοποιούν το κυπριακό εκθεσιακό περίπτερο στη Βενετία και το διασυνδέουν με την Κύπρο και ειδικότερα τις αγροτικές κοινότητες στις οποίες εξασκείται, μέχρι σήμερα, η τέχνη της ξερολιθιάς (κοινότητα Σαλαμιούς στην Πάφο).
