Γιάννος Ιωάννου
Στις 9 και 10 Απριλίου αναμένεται να διεξαχθεί το πρώτο Συνέδριο Ψυχικής Υγείας στον Αθλητισμό σε Κύπρο και Ελλάδα στο Κλειστό Στάδιο «Τάσσος Παπαδόπουλος Ελευθερία». Το Συνέδριο συνδιοργανώνουν ο ΚΟΑ, η GDA Sports, εταιρεία με ιδρυτή τον Νεκτάριο Αλεξάνδρου και η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων.
Στόχος του συνεδρίου είναι η ενημέρωση, εκπαίδευση και ενεργοποίηση όλων των φορέων και μηχανισμών για την προαγωγή της ψυχικής υγείας αθλητών και προπονητών και παράλληλα η δημιουργία στρατηγικού πλάνου δράσης για τα επόμενα χρόνια για την ευαισθητοποίηση του Κυπριακού Αθλητισμού στο συγκεκριμένο τομέα.
Το Συνέδριο θα είναι ανοιχτό στο κοινό για τις 9 Απριλίου μέσω live streaming, αλλά και με φυσική παρουσία για συγκεκριμένες ομάδες προπονητών όπως ΕΣΥΑΑ, ΑΓΟ και προπονητές ποδοσφαίρου. Η εγγραφή είναι δωρεάν και μπορεί να γίνει μέσα από την ιστοσελίδα www.gdasports.com επιλέγοντας την εκδήλωση MHSCY.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιστοσελίδα μας, ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο πως προέκυψε η ιδέα να διοργανωθεί το εν λόγω συνέδριο, στο αν είμαστε πίσω σε Κύπρο και Ελλάδα στον τομέα της ψυχικής υγείας στον αθλητισμό και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας αθλητής τα οποία ενδεχομένως να κρύβει γιατί φοβάται ότι δε θα υπάρξει κατανόηση και αποδοχή από τις ομάδες ή τους φορείς. Επιπρόσθετα, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι του συνεδρίου και θα υπάρξει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση στους πάντες γύρω από τον αθλητισμό όσον αφορά τη ψυχική υγεία.
Αναλυτικά:
Για το πως προέκυψε η ιδέα να διοργανωθεί το συνέδριο: «Το θέμα της ψυχικής υγείας των αθλητών και των προπονητών είναι κάτι ποτέ δεν ακούμπησε κανείς στην Κύπρο. Υπήρξαν κάποιες ελάχιστες φορές που βγήκαν αθλητές και ανέφεραν περιπτώσεις κακοποίησης, κυρίως σεξουαλικής. Επίσης ανά το παγκόσμιο υπάρχει μια τάση τα τελευταία χρόνια πολύ γνωστοί αθλητές να βγαίνουν να μιλούν δημόσια για θέματα ψυχικής υγείας και να βάζουν σαν προτεραιότητα τη ψυχική τους υγεία παρά το αποτέλεσμα και τον πρωταθλητισμό, ή να αναφέρουν περιστατικά που παράτησαν σημαντικούς αγώνες λόγω ψυχικών προβλημάτων. Αποφασίσαμε ότι είναι ένα καλό τάιμινγκ για να δούμε το συγκεκριμένο θέμα στην Κύπρο με σκοπό να ευαισθητοποιήσουμε τους πάντες γύρω από τον αθλητισμό και τους αθλητές και τους προπονητές αλλά και τους φορείς για να δεχθούμε ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στον χώρο του αθλητισμού τα οποία κρύβονται κάτω από το πρόσωπο του “ανθεκτικού” και “άτρωτου” αθλητή που βάζει τα πάντα στην άκρη και δέχεται τα πάντα, με σκοπό μόνο το αποτέλεσμα. Οπότε σκεφτήκαμε ότι είναι ένα πολύ καλό τάιμινγκ για να ξεκινήσουμε μια προσπάθεια για τα επόμενα χρόνια ούτως ώστε να πετύχουμε αυτή την ευαισθητοποίηση και τη βελτίωση των συνθηκών σε αυτά τα επαγγέλματα».
Για το πως θα διεξαχθεί το συνέδριο: «Θα έχουμε στο συνέδριο περιπτώσεις αθλητών και προπονητών που θα μας περιγράψουν προβλήματα που πέρασαν οι ίδιοι. Αυτός είναι ο τρόπος εκπαίδευσης του συνεδρίου. Να υπάρχει το θεωρητικό επίπεδο και οι επιστήμονες που θα μας πουν τα δεδομένα όσον αφορά τη ψυχική υγεία, αλλά θα υπάρχει και μια συνεχής εναλλαγή με εμπειρικές αφηγήσεις αθλητών και προπονητών για το τι έχουν περάσει οι ίδιοι. Θα έχουμε ανθρώπους που θα μιλήσουν πρώτη φορά για τα προβλήματα που πέρασαν. Με αυτό τον τρόπο θα συνδέσουμε τη θεωρία με την πράξη ούτως ώστε τη δεύτερη μέρα να είναι ξεκάθαρο προς τα τριάντα άτομα “κλειδιά” που θα παραμείνουν για να σχεδιαστεί το στρατηγικό πλάνο δράσης για τα επόμενα χρόνια».
Για το πόσο ευαισθητοποιημένοι είμαστε στην Κύπρο στον τομέα της ψυχικής υγείας στον αθλητισμό: «Στην Κύπρο είμαστε σχετικά ευαίσθητοι σε θέματα ψυχολογίας στον αθλητισμό και όχι ευαισθητοποιημένοι για θέματα ψυχικής υγείας. Δηλαδή στο να το αποδεχθούμε, στο να μην κρίνουμε τον αθλητή στο να μη θεωρούμε κάποια πράγματα δεδομένα. Κυρίως μέσα στην κοινότητα των αθλητών και των προπονητών είναι κάτι που δεν είναι ακόμα αποδεκτό το ότι κάποιο άτομο μπορεί να ζητήσει βοήθεια για κάποιο σοβαρό πρόβλημα και να νιώθει ασφαλής ότι αυτό δε θα επηρεάσει είτε το συμβόλαιο του, είτε την καριέρα του, είτε τις προσπάθειες του για να πετύχει. Αν σκεφτούμε ότι σε άλλες χώρες το πλάνο δράσης που θέλουμε να δημιουργήσουμε εμείς τώρα, υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια. Αυτό δείχνει ότι στην Κύπρο και στην Ελλάδα είμαστε πίσω και κάτι τέτοιο δεν αποτελεί εξαίρεση μεταξύ και άλλων πολλών σημαντικών ζητημάτων, όπως η πλήρης ένταξη ατόμων με αναπηρίες και με ειδικές ανάγκες και διάφορα άλλα. Στην Ελλάδα θορυβήθηκαν πριν έναν χρόνο με τη Σοφία Μπεκατώρου και το κίνημα “me too” που ακολούθησε, όσον αφορά την κακοποίηση, αλλά δεν υπάρχει οργανωμένο πλάνο δράσης για την ψυχική υγεία γενικότερα, για τους φορείς και για τον τρόπο που πρέπει να ευαισθητοποιηθούν όλοι και να ξεκινήσουν να αποδέχονται τη σημαντικότητα της ψυχικής υγείας στον αθλητισμό και ακόμα περισσότερο να δημιουργήσουν τους μηχανισμούς που χρειάζεται για να προστατευτούν αθλητές και προπονητές».
Για τα προβλήματα ψυχικής υγείας που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας αθλητής ή ένας προπονητής: «Είναι δεδομένο ότι η ψυχική υγεία του αθλητή κάτω από την πίεση των αποτελεσμάτων, κάτω από την πίεση τραυματισμών να επανέλθει, συμβόλαια, της περιορισμένης χρονικής διάρκειας της καριέρας του αθλητή, οικογενειακά θέματα, απώλεια σημαντικών προσώπων, αυτά όλα δημιουργούν προβλήματα. Τα οποία θεωρείται ότι αθλητές και προπονητές είναι σε θέση να τα διαχειρίζονται πιο εύκολα από τον υπόλοιπο πληθυσμό γιατί αντέχουν και αποτελεί κομμάτι της δουλειάς τους. Όπως επίσης δημιουργεί πρόβλημα και το θέμα της απόσυρσης από την ενεργό δράση. Είναι δεδομένο ότι υπάρχουν προβλήματα ψυχικής υγείας, πολύ περισσότερα από αυτά που νομίζουμε και φανταζόμαστε. Σίγουρα όλη αυτή η πίεση δημιουργεί προβλήματα. Αλλά είναι ένα θέμα ότι ο αθλητής πρέπει να εξασκήσει τα mental skills του, να μάθει να επιμένει και να μην τα παρατά. Είναι ένα άλλο θέμα όμως το αν υπάρχει χρόνιο άγχος, το αν υπάρχει υπερκόπωση, αν υπάρχουν ψυχοσωματικά προβλήματα. Οι αθλητές και οι προπονητές συνήθως τα κρύβουν γιατί ανησυχούν ότι θα επηρεαστεί η προσπάθεια τους, η πορεία τους, τα αποτελέσματα, φοβούνται ότι δε θα υπάρξει κατανόηση και αποδοχή από τις ομάδες και από τους φορείς. Οπότε πρέπει να σπάσει αυτό το στίγμα και να αποδεχτούμε ότι είναι φυσιολογικό ένας αθλητής ή ένας προπονητής να αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα ψυχικής υγείας και να μπορεί να ζητήσει βοήθεια και φροντίδα από ειδικούς πριν να είναι αργά. Να κατανοήσουμε ποιοι είναι οι παράγοντες που επιφέρουν τα προβλήματα και όσοι μπορούν να ελεγχθούν για να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης των πιο πάνω προβλημάτων, τότε να καταφέρουμε κάτι σπουδαίο για τους επόμενους. Όλα αυτά είναι σημαντικά ζητήματα γύρω από τη ψυχική υγεία και το τι περνά ένας αθλητής ή ένας προπονητής είτε υψηλών επιδόσεων είτε ακόμα και στον αναπτυξιακό αθλητισμό. Δεν αναφερόμαστε μόνο στον πρωταθλητισμό. Μιλάμε για όλα τα επίπεδα αθλητών και προπονητών και για όλες τις ηλικίες».
Για τον ρόλο της οικογένειας στη ψυχική υγεία ενός αθλητή: «Η οικογένεια είναι οι πιο στενοί άνθρωποι για έναν αθλητή. Είναι δεδομένο ότι παίζει μεγάλο ρόλο και χρειάζεται και η οικογένεια να γνωρίζει και να αποδεχτεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις που ίσως, ο σύντροφος, ο πατέρας, το παιδί μπορεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα ψυχικής υγείας ενώ είναι αθλητής σε οποιοδήποτε επίπεδο. Η οικογένεια είναι σημαντικό να γνωρίζει πως μπορεί να στηρίξει ή που μπορεί να αποταθεί ή με ποιο τρόπο θα μπορέσει να βοηθήσει το συγγενικό πρόσωπο για να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση. Η οικογένεια είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στήριξης του αθλητή αλλά και αναγνώρισης πιθανών προβλημάτων ψυχική υγείας».
Για το αν πιστεύει ότι μετά το συνέδριο θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στον τομέα της ψυχικής υγείας στον αθλητισμό: «Είμαι βέβαιος ότι θα είναι ένα συνέδριο που θα χαράξει το δρόμο για τα επόμενα χρόνια. Θα είναι ένα συνέδριο στρατηγικής σημασίας στον χώρο του αθλητισμού και αυτό είναι και προς τιμή του ΚΟΑ που κινήθηκε πάρα πολύ γρήγορα ούτως ώστε να συνεργαστούμε για τη διοργάνωση του συνεδρίου. Είναι και προς τιμή της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων που θεωρεί ότι το συνέδριο θα παίξει σπουδαίο κοινωνικό ρόλο. Σαν εταιρεία, αλλά και εμένα προσωπικά, μας τιμά αυτή η συνεργασία και με τους δύο. Δεν είναι το θέμα να υπάρξουν αλλαγές, αλλά να εφαρμοστεί ένα πλάνο δράσης και να υπάρχει ένας τρόπος να το μετρήσουμε στα επόμενα χρόνια και να πετύχουμε κάποιους στόχους. Οι άνθρωποι που είναι δίπλα μας σε αυτό το συνέδριο είναι σπουδαίοι γνώστες του αντικειμένου. Η κυρία Ανή Χρόνη που εργάζεται στη Νορβηγία έχει τεράστια εμπειρία από τον χώρο της αθλητικής ψυχολογίας και στη διαχείριση προβλημάτων ψυχικής υγείας. Και ο Σουηδός Γιόραν Κέντα που θα παρευρεθεί έχει ένα τεράστιο βιογραφικό με μεγάλο ερευνητικό έργο αλλά και σε πρακτικό επίπεδο. Είναι επικεφαλής της ομάδας ψυχικής υγείας στον Αθλητισμό στη Σουηδία και ζητήθηκε η βοήθεια του και από τον Καναδά για τον σχεδιασμό του δικού τους πλάνου δράσης πριν λίγα χρόνια. Αντιλαμβάνεστε ότι μιλούμε για πολύ έμπειρους ανθρώπους. Είμαστε σίγουροι ότι μαζί με τη βοήθεια των εμπειρικών αφηγήσεων των αθλητών και των προπονητών από Κύπρο και από Ελλάδα και με τα τριάντα άτομα που έχουμε προσκαλέσει και θα είναι στη δεύτερη μέρα, στο τέλος του συνεδρίου θα είμαστε περήφανοι. Εκεί όμως ξεκινά η ουσιαστική δουλειά και η ευθύνη όλων μας για ένα πιο υγιές επαγγελματικό περιβάλλον για αθλητές και προπονητές».
