Το BBC συγκεντρώνει όσα ξέρουμε μέχρι τώρα για τον κορωνοϊό και τη σχέση του με τη ζέστη.
Από τότε που πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα γύρω στα μέσα Δεκεμβρίου, ο ιός εξαπλώθηκε γρήγορα, με τον αριθμό των κρουσμάτων να αυξάνεται πλέον ραγδαία στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Πολλές από τις μεγαλύτερες εστίες της πανδημίας εντοπίστηκαν σε περιοχές όπου ο καιρός είναι πιο ψυχρός, οδηγώντας σε εικασίες ότι η νόσος μπορεί να αρχίσει να εξασθενεί το καλοκαίρι.
Πολλοί ειδικοί, ωστόσο, αμφισβητούν ότι η ζέστη θα επηρεάσει τον ιό.
«Ο ιός, ο SARS-CoV-2 όπως ονομάστηκε επίσημα, είναι πολύ καινούριος για να έχουμε ισχυρά δεδομένα για το πώς θα αλλάξει ο ρυθμός μετάδοσης της νόσου ανάλογα με την εποχή» εξηγεί το δημοσίευμα του BBC.
Υπάρχουν ωστόσο στοιχεία από άλλους κορονοϊους που προσέβαλαν ανθρώπους που μπορεί να μας βοήθησουν να καταλάβουμε αν ο Covid-19 θα γίνει τελικά εποχικός.
Μια μελέτη που διεξήχθη πριν από 10 χρόνια από την Κέιτ Τέμπλετον, από το Κέντρο Μολυσματικών Νόσων του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, διαπίστωσε ότι τρεις κορονοϊοί - όλοι ελήφθησαν από ασθενείς με λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος σε νοσοκομεία του Εδιμβούργου- έδειξαν «αξιοσημείωτη χειμερινή εποχικότητα και φάνηκε να προκαλούν λοιμώξεις κυρίως μεταξύ Δεκεμβρίου και Απριλίου.
Ένας τέταρτος κορονοϊός, ο οποίος βρέθηκε κυρίως σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό, ήταν πολύ πιο σποραδικός.
Ποιες συνθήκες... προτιμά ο κορωνοϊός
Υπάρχουν μερικές πρώτες ενδείξεις ότι ο Covid-19 μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις εποχές και η εξάπλωση των κρουσμάτων της νέας νόσου σε όλο τον κόσμο φαίνεται να δείχνει ότι προτιμά τις δροσερές και ξηρές συνθήκες.
Μια αδημοσίευτη ανάλυση που συγκρίνει τον καιρό σε 500 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο όπου υπήρξαν κρούσματα Covid-19 φαίνεται να υποδηλώνει μια σύνδεση μεταξύ της εξάπλωσης του ιού και της θερμοκρασίας, της ταχύτητας του ανέμου και της σχετικής υγρασίας, αναφέρει το BBC. Μια άλλη επίσης αδημοσίευτη μελέτη έδειξε ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες συνδέονται με τη χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης του Covid-19.
Μία τρίτη έρευνα προβλέπει ότι τα εύκρατα ζεστά και κρύα κλίματα είναι τα πιο ευάλωτα στην εξάπλωση του covid-19, ακολουθούμενα από τις άνυδρες περιοχές ενώ τα τροπικά μέρη του κόσμου είναι πιθανό να επηρεαστούν λιγότερο.
Οι πανδημίες συχνά δεν ακολουθούν την εποχικότητα άλλων εξάρσεων. Η ισπανική γρίπη, για παράδειγμα, κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, ενώ οι περισσότερες εστίες γρίπης εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
«Τελικά θα περίμενουμε ο Covid-19 να γίνει ενδημικός» λέει ο Τζαν Άλμπερτ, καθηγητής ελέγχου των μολυσματικών ασθενειών ο οποίος ειδικεύεται σε ιούς στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη. «Και θα ήταν πραγματικά έκληξη αν δεν έδειχνε εποχικότητα τότε. Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η ευαισθησία αυτού του ιού στις εποχές θα επηρεάσει την ικανότητά του να εξαπλωθεί σε κατάσταση πανδημίας. Δεν γνωρίζουμε με σιγουριά, αλλά θα πρέπει να είναι στο πίσω μέρος του κεφαλιού μας ότι είναι δυνατόν».
Πρέπει λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί, όταν χρησιμοποιούμε όσα γνωρίζουμε για την εποχική συμπεριφορά άλλων κοροναϊών για να κάνουμε προβλέψεις για την τρέχουσα πανδημία του Covid-19 γιατί δεν έχουμε πραγματικά δεδομένα.
Ο ρόλος της λιπαρής επίστρωσης
Οι κορονοϊοί είναι επικαλυμμένοι με μια λιπαρή επίστρωση, γνωστή ως λιπιδική διπλοστοιβάδα, γεμάτη με πρωτεΐνες που ξεχωρίζουν σαν αιχμές ενός στέμματος (από εκεί πήραν και το όνομά τους). Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτή η λιπαρή επίστρωση καθιστά τους ιούς πιο ευαίσθητους στη θερμότητα από αυτούς που δεν την έχουν. Σε πιο ψυχρές συνθήκες, η λιπαρή επίστρωση σκληραίνει για να προστατεύσει τον ιό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα όταν είναι έξω από το σώμα.
Η έρευνα έχει ήδη δείξει ότι ο Sars-Cov-2 μπορεί να επιβιώσει έως και 72 ώρες σε σκληρές επιφάνειες σε θερμοκρασίες μεταξύ 21-23 βαθμών Κελσίου και υγρασία 40%. Ακριβώς πώς συμπεριφέρεται ο Covid-19 σε άλλες θερμοκρασίες και συνθήκες υγρασίας δεν είναι γνωστό, αλλά η έρευνα για άλλους κορονοϊούς έχει αποφανθεί ότι μπορούν να επιβιώσουν για περισσότερο από 28 ημέρες στους 4 βαθμούς Κελσίου.
Ο κοροναϊός που προκάλεσε το ξέσπασμα του Sars το 2003 έχει βρεθεί ότι επιβιώνει ευκολότερα σε ψυχρότερες και ξηρότερες συνθήκες. Για παράδειγμα, ο ξηρός ιός Sars σε ομαλές επιφάνειες παρέμεινε μολυσματικός για πάνω από πέντε ημέρες σε θερμοκρασίες από 22 έως 25 βαθμούς Κελσίου και με σχετική υγρασία 40-50%. Όσο υψηλότερη η θερμοκρασία και η υγρασία, τόσο λιγότερο επιβιώνει ο ιός.
«Το κλίμα επηρεάζει τη σταθερότητα του ιού όταν βγαίνει από το ανθρώπινο σώμα με βήχα ή φτέρνισμα» λέει ο Μιγκέλ Αραούχο, ο οποίος μελετά τις επιπτώσεις των περιβαλλοντικών αλλαγών στη βιοποικιλότητα στο Εθνικό Μουσείο Φυσικών Επιστημών στη Μαδρίτη. «Όσο μεγαλύτερος είναι ο χρόνος που ο ιός παραμένει σταθερός στο περιβάλλον, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητά του να μολύνει άλλους ανθρώπους και να γίνει επιδημία» προσθέτει.
Ο Αραούχο πιστεύει ότι εάν ο Covid-19 δείξει παρόμοια ευαισθησία στη θερμοκρασία και την υγρασία, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα κρούσματα κορονοϊού θα εξαπλώνονταν σε διαφορετική χρονική στιγμή σε όλο τον κόσμο. «Είναι λογικό να περιμένουμε ότι δύο ιοί θα έχουν παρόμοια συμπεριφορά αλλά δεν είναι μια εξίσωση με μία μεταβλητή» σημειώνει.
Μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ έδειξε ότι ο κορονοϊός έχει εξαπλωθεί περισσότερο σε περιοχές του κόσμου όπου οι μέσες θερμοκρασίες ήταν περίπου 5 με 11 βαθμοί Κελσίου και η σχετική υγρασία ήταν χαμηλή. Ωστόσο, υπήρξε σημαντικός αριθμός κρουσμάτων και σε τροπικές περιοχές. Μια πρόσφατη ανάλυση της εξάπλωσης του ιού στην Ασία από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ δείχνει ότι αυτή η πανδημία του κοροναϊού θα είναι λιγότερο ευαίσθητη στον καιρό από ό, τι πιστεύουν οι περισσότεροι. Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ταχεία αύξηση των κρουσμάτων στις κρύες και ξηρές επαρχίες της Κίνας, παράλληλα με το ρυθμό μετάδοσης σε τροπικές τοποθεσίες υποδηλώνουν ότι η αύξηση θερμοκρασίας και υγρασίας την άνοιξη και το καλοκαίρι δεν θα οδηγήσει σε μείωση των κρουσμάτων.
Ακόμη και αν ο Covid-19 παρουσιάζει κάποια εποχική μεταβλητότητα, είναι απίθανο να εξαφανιστεί εξ ολοκλήρου κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Ωστόσο ακόμη και μια σημαντική μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη ωστε τα συστήματα υγείας να προετοιμαστούν κατάλληλα.
Πηγή: BBC
