Σημείο καμπής στη μεταπολεμική εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ συνιστά η δημοσίευση του εγγράφου 33 σελίδων από την αμερικανική κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ για τη Στρατηγική Εθνικής Άμυνας, στο οποίο προειδοποιεί την Ευρώπη με «πολιτισμική εξάλειψη». Παράλληλα, στο ίδιο έγγραφο γίνεται σαφής η επιδίωξη αποκατάστασης της αμερικανικής κυριαρχίας στη Λατινική Αμερική, ενώ σημειώνεται ότι η «εποχή της μαζικής μετανάστευσης» πρέπει να τερματιστεί.
Σε ανάλυσή τους, οι New York Times αναφέρουν ότι ουσιαστικά η κυβέρνηση Τραμπ απογυμνώνει την εξωτερική της πολιτική από τη γλώσσα των αξιών και επαναπροσδιορίζει τα αμερικανικά συμφέροντα με όρους κέρδους, ελέγχου της μετανάστευσης και αποφυγής των διεθνών δεσμεύσεων.
«Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής πρέπει να προσφέρουν συμβόλαια χωρίς προσφορές σε αμερικανικές εταιρείες. Η σημασία της Ταϊβάν περιορίζεται στους ημιαγωγούς και τις θαλάσσιες οδούς. Η “εκφοβιστική” στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στις πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου πρέπει να σταματήσει. Ο κόσμος όπως τον βλέπει ο Λευκός Οίκος είναι ένας τόπος όπου η Αμερική μπορεί να χρησιμοποιήσει τις εκτεταμένες δυνάμεις της για να κερδίσει χρήματα», γράφει η αμερικανική εφημερίδα.
Εστία παρακμής και απειλής η Ευρώπη
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρώπη δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως πολιτικός και θεσμικός εταίρος και εμφανίζεται. Αντίθετα και για πρώτη φορά σσε επίσημο έγγραφο, περιγράφεται ως εστία παρακμής και απειλής.
Η νέα στρατηγική δείχνει την Ευρώπη να αντιμετωπίζει «πολιτισμική εξάλειψη» από τους μετανάστες και τους ηγέτες της. Οι ΗΠΑ, αναφέρει το έγγραφο, θα καλλιεργήσουν «αντίσταση» απέναντι στους ηγέτες του πολιτικού κυρίαρχου ρεύματος της Ευρώπης. Όπως αναφέρεται, πολλές από τις κυβερνήσεις τους «καταπατούν βασικές αρχές της δημοκρατίας για να καταστείλουν την αντιπολίτευση».
Η στάση αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από Ευρωπαίους πολιτικούς, απηχώντας το σοκ που είχε προκαλέσει όταν ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς επέπληξε τον Φεβρουάριο Γερμανούς αξιωματούχους επειδή προσπάθησαν να ανακόψουν την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία».
Ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ έγραψε στα social media ότι η Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας «τοποθετείται στα δεξιά της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη».
Παράλληλα, η Μέση Ανατολή περιγράφεται ως «πηγή και προορισμός διεθνούς επένδυσης», ενώ στη Λατινική Αμερική, οι ΗΠΑ θα «επανεπιβεβαιώσουν και θα επιβάλουν τη Δόγμα Μονρόε για να αποκαταστήσουν την αμερικανική υπεροχή στο Δυτικό Ημισφαίριο».
«Καλές και ειρηνικές εμπορικές σχέσεις»
Εκτός προηγούμενης πρακτικής είναι το έγγραφο και σε αναφορές εκτός Ευρώπης. Το Ισραήλ και η Ταϊβάν περιγράφονται ως περιοχές με οικονομική σημασία και δεν συνδέονται με τις αμερικανικές αξίες.
Στο έγγραφο γίνεται σαφής η συνολικότερη αναθεώρηση της αμερικανικής κοσμοθεωρίας. Αντίθετα με το παρελθόν, απουσιάζει κάθε αναφορά στη διάκριση μεταξύ δημοκρατιών και αυταρχικών καθεστώτων. Η προώθηση της δημοκρατίας δεν θεωρείται πλέον αμερικανικό συμφέρον. Αντίθετα, σύμφωνα με το έγγραφο, οι ΗΠΑ επιδιώκουν «καλές και ειρηνικές εμπορικές σχέσεις» χωρίς να παρεμβαίνουν στα πολιτικά συστήματα άλλων χωρών.
«Αναζητούμε καλές σχέσεις και ειρηνικές εμπορικές σχέσεις με τα έθνη του κόσμου», αναφέρεται χαρακτηριστικά, «χωρίς να τους επιβάλλουμε δημοκρατικές ή άλλες κοινωνικές αλλαγές που διαφέρουν ριζικά από τις παραδόσεις και τις ιστορίες τους».
Η νέα στρατηγική βρίσκεται σε αντίθεση και με την πρώτη θητεία του Τραμπ, όπου ο κόσμος παρουσιαζόταν ως μια αντιπαράθεση «μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν καταπιεστικά συστήματα και εκείνων που υποστηρίζουν ελεύθερες κοινωνίες».
Η Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας δεν έχει δεσμευτική ισχύ, και κάποιοι αναλυτές προειδοποίησαν να μην αποδοθεί υπερβολική σημασία σε αυτήν ως οδηγό για μελλοντικές ενέργειες, δεδομένης της απρόβλεπτης φύσης του Τραμπ. Παρόλα αυτά, η δημοσίευσή της, η οποία συνήθως ανανεώνεται μόνο μία φορά κατά την διάρκεια κάθε θητείας, έχει σημασία ως μια καταγραφή της στιγμής. Εν μέσω συζητήσεων στους Ρεπουμπλικάνους για την αμερικανική πολιτική σε Μέση Ανατολή, Ρωσία και Κίνα, το έγγραφο μαρτυρά πώς η διοίκηση επιδιώκει να αποφύγει στρατιωτικές εμπλοκές και να προωθήσει το εμπόριο.
Πηγή: Protothema
