Νέο μέτωπο ανοίγει στις ήδη τεταμένες σχέσεις Ουκρανίας–Ρωσίας, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να ζητά από τον Ντόναλντ Τραμπ να παρέμβει υπέρ της αναγνώρισης της ρωσικής ως «επίσημης» γλώσσας στην Ουκρανία και να πιέσει για την προστασία της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, το αίτημα αυτό αναμένεται να τεθεί από τον Τραμπ στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην προγραμματισμένη για σήμερα, 18 Αυγούστου 2025, συνάντηση στην Ουάσιγκτον. Το ζήτημα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς συνδέεται άμεσα με την επιρροή που διατηρεί η Μόσχα στο ουκρανικό εσωτερικό, μέσω γλώσσας και θρησκείας.
Υπενθυμίζεται, ότι η ουκρανική κυβέρνηση έχει ήδη θεσπίσει νόμο, που απαγορεύει τη λειτουργία θρησκευτικών οργανώσεων συνδεδεμένων με τη Ρωσία, μέτρο που θεωρείται ότι στοχεύει ευθέως την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΟΥΕ) υπό τον μητροπολίτη Ονούφριο. Ο τελευταίος έχει μάλιστα υποστεί κυρώσεις και έχει απολέσει την ουκρανική υπηκοότητα.
Ο γεωπολιτικός ρόλος της ΟΥΕ
Η ΟΥΕ, ιστορικά κλάδος του Πατριαρχείου Μόσχας, έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο έντονων συζητήσεων γύρω από το καθεστώς της. Τον Μάιο του 2022, λίγο μετά τη ρωσική εισβολή, η Εκκλησία ανακοίνωσε την αποκοπή της από τη Μόσχα, εγκρίνοντας αλλαγές στο καταστατικό της που τόνιζαν την «πλήρη αυτονομία και ανεξαρτησία» της. Ωστόσο, η κίνηση ήταν μονομερής και δεν αναγνωρίστηκε από τον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Οι άλλες Εκκλησίες συνεχίζουν να τη θεωρούν τμήμα του Πατριαρχείου Μόσχας και να βρίσκονται σε εκκλησιολογική σύνδεση μαζί του, ενώ αρκετοί ιεράρχες εξακολουθούν να μνημονεύουν τον Πατριάρχη Κύριλλο στις ακολουθίες.
Ταυτόχρονα, η προσπάθεια της Ουκρανίας να απογαλακτιστεί από τη ρωσική επιρροή και την επιμονή του Κρεμλίνου να χρησιμοποιεί τη γλώσσα και τη θρησκεία ως εργαλεία πολιτικής πίεσης έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τη στάση της Μόσχας, η οποία τόσο σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας όσο και εκκλησιαστικής, δεν παύει να τονίζει την ανάγκη «προστασίας» της ΟΥΕ.
Επισημαίνεται, ότι η Ρωσία παρουσιάζει την ΟΥΕ ως «κοινότητα υπό διωγμό», προβάλλοντας το επιχείρημα της «προστασίας των Ορθοδόξων» προκειμένου να διατηρεί πολιτισμική και πολιτική επιρροή στην Ουκρανία. Στα τέλη Μαΐου 2025, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο Πατριάρχης Κύριλλος υπογράμμισαν πως «η Ρωσία δεν θα εγκαταλείψει τους Ορθόδοξους πιστούς της Ουκρανίας», μια ρητορική που παραπέμπει ευθέως στη λογική της «προστασίας μειονοτήτων» που η Μόσχα χρησιμοποιεί διαχρονικά για να νομιμοποιεί τις παρεμβάσεις της.
Ιδιαίτερα έντονη πολιτική φόρτιση, εμπεριέχει και το γλωσσικό ζήτημα: η αναγνώριση της ρωσικής ως «επίσημης» θα αποτελούσε σημαντική παραχώρηση προς τη Μόσχα, σε μια περίοδο που το Κίεβο επιχειρεί να οικοδομήσει εθνική ταυτότητα ανεξάρτητη από τη ρωσική σφαίρα επιρροής.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι μέτρα περιορισμού της ρωσικής θρησκευτικής επιρροής έχουν υιοθετήσει και τα κράτη της Βαλτικής—Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία—ψηφίζοντας νομοθεσία, που μειώνει την επιρροή του Πατριαρχείου Μόσχας στις τοπικές εκκλησίες.
Πηγή: Protothema
