Βαθιά κάτω από τους πολυσύχναστους δρόμους του Παρισιού, εκατομμύρια σκελετοί αφηγούνται μια χιλιετία ιστορίας θανάτου και επιδημιών στην πόλη.
Ο υπόγειος λαβύρινθος των κατακομβών, με πάνω από 150 μίλια σηράγγων, κρύβει τα οστά περίπου 5 έως 6 εκατομμυρίων ανθρώπων, των οποίων τα λείψανα μεταφέρθηκαν εκεί από υπερπλήρη νεκροταφεία στα τέλη του 18ου και αρχές 19ου αιώνα.
Για πρώτη φορά, μια διεπιστημονική ομάδα από αρχαιολόγους, ανθρωπολόγους, βιολόγους και γιατρούς ξεκίνησε την πιο ολοκληρωμένη επιστημονική μελέτη της τοποθεσίας αυτής. Ο επικεφαλής της ομάδας, Philippe Charlier, υπογραμμίζει ότι ποτέ πριν δεν είχε γίνει σοβαρή επιστημονική ανάλυση των κατακομβών, παρά το μέγεθός τους και την ιστορική τους σημασία. Η μελέτη εστιάζει σε 1.000 χρόνια δημόσιας υγείας, ιατρικής και επιδημιών που έπληξαν το Παρίσι και τα προάστιά του.
Το μνημείο των κατακομβών αποτελεί το μεγαλύτερο οστεοφυλάκιο στον κόσμο. Βρίσκεται 20 μέτρα κάτω από την επιφάνεια και εκτείνεται σε ένα δίκτυο σηράγγων μήκους 300 χιλιομέτρων. Μια πινακίδα στην είσοδο προειδοποιεί τους περίπου 550.000 ετήσιους επισκέπτες: «Σταματήστε! Αυτή είναι η Αυτοκρατορία του Θανάτου».
Η ιστορία των κατακομβών ξεκινά τον 18ο αιώνα, όταν το Παρίσι αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας λόγω υπερπλήρων νεκροταφείων, όπως το Les Innocents, στο κέντρο της πόλης. Φήμες μιλούν για ταβέρνες όπου οι τοίχοι κατέρρεαν και πτώματα έπεφταν μέσα στους θαμώνες, οδηγώντας τις αρχές να εκταφούν τα πτώματα και να τα μεταφέρουν στα παλιά λατομεία της πόλης, προκειμένου να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία και, πιθανόν, να απελευθερώσουν πολύτιμη γη.
Η επιχείρηση εκταφής ξεκίνησε το 1788, υπό το φως της νύχτας, με τα οστά να φορτώνονται σε κάρα βόδια και να συνοδεύονται από ιερείς στα τότε προάστια. Τα οστά πετάχτηκαν στα αχρηστευμένα φρεάτια λατομείων και παραμένουν στοιβαγμένα εκεί μέχρι σήμερα.
Το 1810, ο γενικός επιθεωρητής των λατομείων, κόμης Louis-Étienne Héricard de Thury, αποφάσισε να τακτοποιήσει τα οστά με σεβασμό, δημιουργώντας τους χαρακτηριστικούς τοίχους από κρανία και μακριά οστά, γνωστούς ως Χάγες, κάνοντας το χώρο επισκέψιμο και δίνοντάς του έναν φιλοσοφικό χαρακτήρα, με επιγραφές που παρακινούν σε σκέψεις για τη ζωή και το θάνατο.
Παρά την επιμελή αυτή διακόσμηση, πίσω από τους τοίχους υπάρχει χάος με οστά διάσπαρτα, ενώ σήμερα οι μασόνοι που φροντίζουν τις κατακόμβες εργάζονται για την αποκατάσταση καταρρεύσεων από διαρροές νερού.
Η τρέχουσα μελέτη που πραγματοποιεί η ομάδα του Charlier περιλαμβάνει αναλύσεις τραυματισμών, ακρωτηριασμών και παθολογιών, καθώς και έρευνα για τοξικές δηλητηριάσεις από βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδος και υδράργυρος. Η παλαιοπαθολογία βοηθά στην αποκάλυψη ασθενειών που άφησαν σημάδια στα οστά, όπως ραχίτιδα, σύφιλη και λέπρα, ενώ με εξαγωγή DNA από δόντια αναζητούνται και μολυσματικοί παράγοντες όπως η πανώλη.
Η έρευνα αναμένεται να ολοκληρωθεί σε χρόνια, με στόχο να αποκαλυφθούν όχι μόνο στοιχεία για τις ασθένειες που έπληξαν το Παρίσι, αλλά και για την εξέλιξη των παθογόνων και τη ζωή των κατοίκων του διαχρονικά. Ο αριθμός των σωμάτων στις κατακόμβες εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 6 εκατομμύρια.
Το έργο του Charlier αναμένεται να συνεχιστεί και μετά το πέρας της δικής του καριέρας, ενώ μια από τις επιγραφές που κοσμούν το μνημείο υπενθυμίζει στους επισκέπτες: «Σκεφτείτε το πρωί ότι δεν μπορείτε να φτάσετε στο βράδυ και το βράδυ ότι μπορεί να μην φτάσετε μέχρι το πρωί».
Πηγή: newsbomb
