Για πρώτη φορά η Σουηδική Ακαδημία ανακοίνωσε, σήμερα, διπλό Νόμπελ Λογοτεχνίας, τόσο για το 2018, που δεν είχε δοθεί λόγω των αποκαλύψεων για οικονομικά και σεξουαλικά σκάνδαλα στους κόλπους της Ακαδημίας, όσο και για το 2019.
Τα βραβεία πήραν η Πολωνή Όλγκα Τοκάρτσουκ και ο Αυστριακός Πέτερ Χάντκε.
Στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας για τη βράβευση της Πολωνής συγγραφέως αναφέρεται ότι επελέγη «για την αφηγηματική της φαντασία που με εγκυκλοπαιδικό πάθος αναπαριστά το να διασχίζεις σύνορα ως τρόπο ζωής».
Η Όλγκα Τοκάρτσουκ γεννήθηκε το 1962 στην πόλη Βρότσλαβ της Πολωνίας, όπου ζει ως σήμερα. Από το 1989, όταν δημοσίευσε την πρώτη της ποιητική συλλογή, παράλληλα με το κυρίως επάγγελμά της, της ψυχολόγου και ψυχοθεραπεύτριας, έχει αναδειχθεί σε μια από τις επιφανέστερες προσωπικότητες των σύγχρονων πολωνικών γραμμάτων.
Έχει γράψει μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων. Έργα της έχουν αποτελέσει τη βάση για θεατρικά κείμενα και κινηματογραφικά σενάρια. Έχει τιμηθεί τέσσερις φορές με την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση της πατρίδας της, το Βραβείο Nike, και έχει λάβει πλήθος ευρωπαϊκών διακρίσεων. Η γραφή της συνδυάζει ιστορία και μυθοπλασία, αξιοποιεί αφηγηματικά στοιχεία της λαϊκής παράδοσης και αντανακλά την προσήλωσή της στον Καρλ Γιουνγκ.
Στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας για τη βράβευση του Χάντκε, αναφέρεται ότι επελέγη «για το επιδραστικό έργο του που με γλωσσική πρωτοτυπία έχει διερευνήσει τα περιφερειακά αλλά και τα ειδικά ζητήματα της ανθρώπινης εμπειρίας».
Ο Πέτερ Χάντκε γεννήθηκε το 1942 στην Καρινθία της Αυστρίας. Η μητέρα του ήταν σλοβενικής καταγωγής, ο πατέρας του Γερμανός στρατιώτης. Σπούδασε νομικά στο Γκρατς, αλλά διέκοψε τις σπουδές του το 1966, όταν δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Σφήκες». Την ίδια χρονιά ανέβηκε στη Φρανκφούρτη σε σκηνοθεσία Κλάους Πάιμαν το θρυλικό θεατρικό του «Βρίζοντας το κοινό».
Ο Χάντκε δημοσίευσε έκτοτε δεκάδες μυθιστορήματα, νουβέλες και θεατρικά έργα και θεωρείται πια ένας από τους κλασικούς μοντέρνους του 20ού αιώνα. Μετέφρασε επίσης ξένους συγγραφείς στα γερμανικά, μεταξύ άλλων τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Η φιλοδοξία του ήταν να δημιουργήσει μια σύγχρονη επική γραφή που θα απελευθερώνει την πραγματικότητα από τα τετριμμένα σχήματα πρόσληψης.
Τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία. Τάχθηκε κατά της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας και κυρίως κατά της αποκλειστικής ενοχοποίησης των Σέρβων για τον πόλεμο. Για το έργο του έχει λάβει τα βραβεία Μπύχνερ (1973) και Κάφκα (1979). Στο παρελθόν είχε προταθεί πολλές φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Από το 1985 ζει στη Σαβίλ, έξω από το Παρίσι.
Στο μυθιστόρημα του "Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι", ο ήρωας του, ο Μπλοχ, ένας πρώην διάσημος τερματοφύλακας πηγαίνοντας ένα πρωί στη δουλειά του σε ένα εργοστάσιο συμπεραίνει πως έχει απολυθεί. Αρχίζει να περιπλανιέται στους δρόμους της Βιέννης όπου τα πάντα του προκαλούν δυσφορία. Πηγαίνει σινεμά, πιάνει κουβέντα με την ταμία· την ξανασυναντά αργότερα και καταλήγουν σε ξενοδοχείο. Την επόμενη, χωρίς προφανή λόγο, τη στραγγαλίζει. Φεύγει εσπευσμένα από την πόλη και καταλήγει σ΄ ένα μικρό χωριό του αυστριακού νότου απ΄ όπου έχει εξαφανιστεί ένας μουγκός μαθητής.
Με κινηματογραφικό ρυθμό και αναφορές στον Κάφκα καταγράφει ψυχολογική πορεία του δράστη, τη διαταραγμένη σχέση του με την πραγματικότητα, το σχίσμα μεταξύ συνείδησης και πράξης.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1970, έγινε αμέσως bestseller, έκανε τον Χάντκε γνωστό σε όλο τον κόσμο και ώθησε τον σπουδαίο κινηματογραφιστή Βιμ Βέντερς να αρχίσει μια μακροχρόνια συνεργασία του Χάντκε με τον Βέντερς που οδήγησε σε ταινίες όπως Λάθος κίνηση, Οι όμορφες μέρες στο Αρανχουέθ και Τα φτερά του έρωτα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
