ΚΥΠΕ
Σημαντική πρόοδο έχει σημειώσει η Κύπρος σε ό,τι αφορά στην ενίσχυση του νομικού της πλαισίου για την πρόληψη της διαφθοράς και την προώθηση της ακεραιότητας στην κεντρική Κυβέρνηση και την Αστυνομία, ωστόσο απαιτούνται ακόμη περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με την έκθεση παρακολούθησης που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη από την Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΣτΕ, στην έκθεση αξιολόγησης της συμμόρφωσης με τις 22 συστάσεις που εκδόθηκαν προς τη χώρα και περιλαμβάνονται στην έκθεση αξιολόγησης του 2023, η GRECO καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Κύπρος έχει εφαρμόσει πλήρως έξι συστάσεις και μερικώς 13. Τρεις συστάσεις δεν έχουν εφαρμοστεί.
Η GRECO χαιρετίζει την υιοθέτηση κώδικων δεοντολογίας για τα μέλη της Κυβέρνησης και τους συμβούλους-συνεργάτες, οι οποίοι καλύπτουν πλέον όλες τις ανώτατες εκτελεστικές λειτουργίες εκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Επιπλέον, έχουν διοργανωθεί εκπαιδευτικές συναντήσεις από την Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς για τα ενδιαφερόμενα άτομα. Η έκθεση σημειώνει ότι απομένει να γίνει ακόμη δουλειά για την εδραίωση όλων των προτύπων ακεραιότητας και την παροχή πρακτικής καθοδήγησης.
Άλλα θετικά βήματα, αναφέρεται, περιλαμβάνουν τη δημοσίευση του Κώδικα Δεοντολογίας για την καλύτερη εφαρμογή του Νόμου περί του Δικαιώματος Πρόσβασης σε Πληροφορίες του Δημόσιου Τομέα και την έναρξη λειτουργίας μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας για δημόσια διαβούλευση σχετικά με νομοσχέδια.
Η GRECO χαιρετίζει επίσης τη δημοσίευση του πρακτικού οδηγού για το lobbying και σχετικές επεξηγηματικές εγκυκλίους, καθώς και την ενίσχυση του καθεστώτος οικονομικής γνωστοποίησης για τα άτομα με ανώτατες εκτελεστικές λειτουργίες και τον μηχανισμό επιβολής του. Ωστόσο, υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο τακτικές οικονομικές αναφορές.
Ορισμένες από τις συστάσεις που εκκρεμούν αφορούν την ανάγκη ανάπτυξης μιας συντονισμένης στρατηγικής βασισμένης στην αξιολόγηση κινδύνου για την προώθηση της ακεραιότητας των προσώπων με ανώτατες εκτελεστικές λειτουργίες, την αναθεώρηση του καθεστώτος μετά την πρόσληψη, την ενίσχυση της στελέχωσης της Αρχής Κατά της Διαφθοράς και την απλοποίηση του έργου των φορέων εποπτείας κατά της διαφθοράς. Απαιτούνται επίσης περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης του κοινού σε πληροφορίες.
Όσον αφορά τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, η GRECO χαιρετίζει την ενίσχυση του καθεστώτος γνωστοποίησης οικονομικών στοιχείων για τον Αρχηγό και τον Υπαρχηγό της Αστυνομίας και τις νομοθετικές τροποποιήσεις που ενισχύουν την προστασία των πληροφοριοδοτών από αντίποινα. Μια άλλη θετική εξέλιξη ήταν η δημιουργία εξωτερικών και εσωτερικών διαύλων αναφοράς στην αστυνομία.
Η GRECO ενθαρρύνει τις Αρχές να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις στην αστυνομία, ιδίως την απλούστευση των μηχανισμών εποπτείας και λογοδοσίας. Απαιτείται επίσης δράση, αναφέρει, για την ισόρροπη συµµετοχή των δύο φύλων στην αστυνομία.
Η έκθεση συνιστά μεγαλύτερη διαφάνεια στη διαδικασία επιλογής του Αρχηγού και του Υπαρχηγού Αστυνομίας, καθώς και σε όλες τις διαδικασίες προαγωγής και μετάθεσης, και βελτιώσεις στο πειθαρχικό σύστημα.
Η GRECO ζητά από τις κυπριακές Αρχές να υποβάλουν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των συστάσεων που εκκρεμούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026.
Σημειώνεται ότι η Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) είναι ένα όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης που στοχεύει στη βελτίωση της ικανότητας των μελών της να καταπολεμούν τη διαφθορά παρακολουθώντας τη συμμόρφωσή τους με τα πρότυπα κατά της διαφθοράς. Βοηθά τα κράτη να εντοπίζουν ελλείψεις στις εθνικές πολιτικές κατά της διαφθοράς, ωθώντας τις απαραίτητες νομοθετικές, θεσμικές και πρακτικές μεταρρυθμίσεις. Αποτελείται από τα 46 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, το Καζακστάν και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ικανοποίηση Χριστοδουλίδη
Την ιδιαίτερή του ικανοποίηση για την Έκθεση Συμμόρφωσης της Επιτροπής GRECO, εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης διαβεβαιώνοντας ότι η Κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη διαφάνεια, την ακεραιότητα και την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς.
Σε γραπτή του δήλωση ο Πρόεδρος τονίζει ότι το συνολικό ποσοστό πλήρους και μερικής συμμόρφωσης ξεπερνά το 85%, σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό συνολικό μέσο όρο.
«Εκφράζω την ιδιαίτερη ικανοποίησή μου για την Έκθεση Συμμόρφωσης της Επιτροπής GRECO, η οποία εγκρίθηκε κατά την 100ή Ολομέλεια της Επιτροπής και δημοσιοποιήθηκε σήμερα, 16 Σεπτεμβρίου 2025. Η Έκθεση αξιολογεί την πρόοδο που κατέγραψε η χώρα μας στην εφαρμογή των συστάσεων του πέμπτου γύρου αξιολόγησης, που αφορά στην πρόληψη της διαφθοράς και στην ενίσχυση της ακεραιότητας, τόσο στην κεντρική Κυβέρνηση όσο και στα σώματα επιβολής του νόμου», αναφέρει.
Η Κύπρος, σημειώνει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, «από την πρώτη κιόλας αυτή Συμμόρφωση πέτυχε πλήρη υλοποίηση 6 εκ των 22 συστάσεων, ενώ έχει ήδη εφαρμόσει μερικώς άλλες 13. Το συνολικό ποσοστό πλήρους και μερικής συμμόρφωσης ξεπερνά το 85%, σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό συνολικό μέσο όρο, όπως προκύπτει μέσα από τις δημοσιευμένες εκθέσεις άλλων κρατών μελών κατά το ίδιο στάδιο».
«Αδιαμφισβήτητα, πρόκειται για εξέλιξη που καταδεικνύει τη συστηματική και μεθοδική προσέγγιση που ακολουθεί η Κυβέρνησή μας», αναφέρει.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το κεντρικό κράτος, συνεχίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Greco καταγράφει «σημαντική πρόοδο σε αρκετούς καίριους τομείς». Η πρόοδος αυτή, αναφέρει, συνδέεται άμεσα με μια σειρά μεταρρυθμίσεων που προωθήθηκαν από το 2023, περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, τη θεσμοθέτηση Κωδικών Δεοντολογίας για τα Μέλη της Κυβέρνησης και τους Συμβούλους τους, την εφαρμογή αυστηρότερου πλαισίου για το «πόθεν έσχες», την υιοθέτηση Oδηγού Eφαρμογής για το lobbying, την εκπόνηση Κώδικα Πρακτικής για την καλύτερη εφαρμογή του Νόμου που αφορά την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας δημόσιας διαβούλευσης, καθώς και την εισαγωγή μηχανισμών ελέγχου ακεραιότητας κατά τον διορισμό αξιωματούχων.
«Η θετική αξιολόγηση της GRECO έρχεται να ενισχύσει τα ευρήματα της πρόσφατης Έκθεσης για το Κράτος Δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αν και πρόκειται για ξεχωριστές διαδικασίες, και οι δύο εκθέσεις συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα: η Κύπρος προχωρά με σταθερότητα στην ενίσχυση της διαφάνειας, στη θωράκιση των θεσμών και στην εμπέδωση της χρηστής διακυβέρνησης», υπογραμμίζει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
Η Κυβέρνησή μας, επισημαίνει, «προσεγγίζει και τις δύο Εκθέσεις, όχι μόνο ως επιστέγασμα και αναγνώριση των μέχρι σήμερα προσπαθειών μας, αλλά και ως οδηγό για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η πλήρης υλοποίηση όλων των συστάσεων παραμένει ύψιστη προτεραιότητα, ενώ, ήδη, κάποιες από αυτές βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης».
Για τον σκοπό αυτό, αναφέρει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, έχει μάλιστα συσταθεί Επιτροπή Παρακολούθησης υπό την εποπτεία της Υφυπουργού παρά τω Προέδρω η οποία σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς συμβάλλει στην αποτελεσματική υλοποίηση των συστάσεων. Η λειτουργία της Επιτροπής αυτής αναγνωρίζεται από τη GRECO ως καλή πρακτική της χώρας μας, προσθέτει.
Στην γραπτή του δήλωση, ο Πρόεδρος τονίζει ότι με σταθερά βήματα, η Κύπρος ανακτά την αξιοπιστία της σε διεθνές επίπεδο.
«Η πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι στιγμιαία επιλογή, αλλά μια διαρκής, συλλογική υποχρέωση θεσμών και πολιτών. Κανείς δεν είναι υπεράνω της φήμης και του κύρους της πατρίδας μας. Ως Κυβέρνηση παραμένουμε προσηλωμένοι στη διαφάνεια, την ακεραιότητα και την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της Δημοκρατίας μας», καταλήγει.
