Ρώσοι διοικητές εκτελούν ή στέλνουν εσκεμμένα σε βέβαιο θάνατο στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σύμφωνα με νέα έρευνα του ανεξάρτητου ειδησεογραφικού μέσου Verstka, η οποία περιγράφει ένα ζοφερό σκηνικό εσωτερικής βίας στους κόλπους του ρωσικού στρατού.
Η έρευνα, που βασίζεται σε μαρτυρίες εν ενεργεία στρατιωτών, συγγενών θυμάτων, διαρροές βίντεο και επίσημες αναφορές καταγγελιών, εντόπισε 101 Ρώσους στρατιωτικούς κατηγορούμενους για δολοφονίες, βασανισμούς ή θανατηφόρες τιμωρίες σε βάρος συναδέλφων τους. Το μέσο ανέφερε ότι έχει επιβεβαιώσει τουλάχιστον 150 θανάτους, αν και εκτιμά πως ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.
Όπως γράφει σχετικά η βρετανική εφημερίδα The Guardian, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, έχουν κυκλοφορήσει ευρέως αναφορές για στρατιώτες που σκοτώθηκαν από τους ίδιους τους συμπολεμιστές τους, καθώς και για την ύπαρξη «αποτρεπτικών μονάδων», που αναπτύσσονται, προκειμένου να εμποδίσουν υποχωρήσεις.
Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα απορρίψει κατηγορίες για απειθαρχία μεταξύ των ρωσικών στρατευμάτων, υποστηρίζοντας ότι τέτοια φαινόμενα είναι διαδεδομένα μόνο στις ουκρανικές δυνάμεις. Ωστόσο, η έρευνα του Verstka φαίνεται να είναι η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, καταγράφοντας λεπτομερώς τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την επιβολή υπακοής και τον εκφοβισμό των στρατιωτών.
Σύμφωνα με μαρτυρίες που επικαλείται το μέσο, διοικητές όριζαν «εκτελεστές», για να πυροβολούν στρατιώτες που αρνούνταν να πολεμήσουν και στη συνέχεια να πετούν τα σώματά τους σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους και να τους καταχωρούν ως «νεκρούς εν ώρα μάχης».
Άλλες μαρτυρίες αναφέρουν ότι διοικητές χρησιμοποιούσαν drones και εκρηκτικά, για να «αποτελειώσουν» τραυματισμένους ή υποχωρούντες στρατιώτες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, φέρεται να έδιναν εντολές στους χειριστές drones να ρίχνουν χειροβομβίδες πάνω σε δικούς τους άνδρες, παρουσιάζοντας τις δολοφονίες ως πλήγματα του εχθρού.
Το Verstka, ανεξάρτητο ρωσικό μέσο, που πλέον λειτουργεί στην εξορία και έχει ιδρυθεί από αναγνωρισμένους ερευνητές δημοσιογράφους, κατέγραψε επίσης περιπτώσεις στρατιωτών, που βασανίστηκαν μέχρι θανάτου. Στρατιώτες που παραβίαζαν εντολές ρίχνονταν σε λάκκους καλυμμένους με μεταλλικά πλέγματα, καταβρέχονταν με νερό και υφίσταντο ξυλοδαρμούς για ώρες ή και μέρες.
Σε ορισμένα περιστατικά, αναγκάζονταν να πολεμούν μεταξύ τους σε «μονομαχίες μέχρι θανάτου», τις οποίες μάρτυρες παρομοίασαν με... ρωμαϊκές αρένες.
Ένα τέτοιο περιστατικό αποτυπώνεται σε βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες που παρακολουθούν τις ρωσικές δυνάμεις. Το υλικό, γράφει ο Guardian, δείχνει δύο ημίγυμνους άνδρες μέσα σε λάκκο, ενώ ακούγεται μια φωνή εκτός πλάνου να λέει: «Ο διοικητής Κάμα είπε ότι όποιος σκοτώσει τον άλλον, βγαίνει από τον λάκκο».
Οι άνδρες αρχίζουν να παλεύουν, ενώ η φωνή τους προκαλεί: «Τελείωσέ τον, τι περιμένεις;» -ώσπου ο ένας καταρρέει ακίνητος στο έδαφος.
Η έρευνα συνδέει επίσης πολλαπλές δολοφονίες με κυκλώματα εκβιασμού, στα οποία διοικητές απαιτούσαν χρήματα από στρατιώτες, για να τους απαλλάξουν από αποστολές αυτοκτονίας. Όσοι δεν πλήρωναν ή αρνούνταν, «εκμηδενίζονταν» -στρατιωτική αργκό για την εξόντωση. Παράλληλα, τεκμηριώνονται περιπτώσεις σκόπιμης αποστολής στρατιωτών σε αποστολές αυτοκτονίας, όπου χρησιμοποιούνταν ως «φάροι» («mayachki») -αναγκάζονταν, δηλαδή, να βαδίζουν μπροστά από τις επιθετικές ομάδες, χωρίς εξοπλισμό, για να προσελκύσουν τα πυρά του εχθρού.
Αρχικά, οι περισσότερες αναφορές για εσωτερικές εκτελέσεις προέρχονταν από ποινικά τάγματα που αποτελούνταν από χιλιάδες πρώην κρατουμένους, στρατολογημένους από ρωσικές φυλακές. Ωστόσο, η βάση δεδομένων του Verstka δείχνει ότι η πρακτική έχει επεκταθεί και στις τακτικές μονάδες του στρατού. Η κουλτούρα ατιμωρησίας και η εισροή πρώην κρατουμένων, αναφέρει, έχουν «νομιμοποιήσει τη βία».
Οι περισσότεροι από τους ταυτοποιημένους δράστες είναι αξιωματικοί μέσης βαθμίδας, ηλικίας 30 έως 40 ετών, πολλοί εκ των οποίων είναι βετεράνοι προηγούμενων ρωσικών εκστρατειών ή πρώην στελέχη ποινικών μονάδων. Ελάχιστοι, αν όχι κανένας, δεν έχουν διωχθεί ποινικά.
Το μέσο ανέφερε ότι έχει εξασφαλίσει αναλυτικά βιογραφικά στοιχεία -όνομα, βαθμό, ηλικία και μονάδα- για περισσότερους από 60 από τους 101 φερόμενους δράστες. Παρά τα εκτενή στοιχεία, σχεδόν κανείς δεν έχει λογοδοτήσει.
Επιπλέον, το Verstka αποκάλυψε επίσημα δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία η Κεντρική Στρατιωτική Εισαγγελία της Ρωσίας έλαβε σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειες μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025, εκ των οποίων περισσότερες από 12.000 αφορούσαν τιμωρίες από ανωτέρους.
Πηγή στην Εισαγγελία είπε στο μέσο ότι υπάρχει ανεπίσημη απαγόρευση διερεύνησης υποθέσεων που αφορούν διοικητές υπηρετούντες σε εμπόλεμες ζώνες. «Λένε: "Αν το ανοίξουμε αυτό, μπορεί να βλάψει τις επιχειρήσεις". Αυτό σημαίνει πως αυτοί οι αξιωματικοί έχουν πλήρη ασυλία» δήλωσε.
Πηγή: Protothema
