24news team
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων της Ελλάδας φέρεται να έχει επιβεβαιώσει πως από την 1η Ιουλίου πρόκειται να αρχίσει η χρέωση των καταναλωτών για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο, παρά τη μηδενική κατασκευαστική πρόοδο, τουλάχιστον κατά το τρέχον έτος.
Η ΡΑΑΕΥ έχει υπολογίσει ένα ποσό της τάξεως των 14.6 εκατομμυρίων ευρώ ως αναθεωρημένο έσοδο του ΑΔΜΗΕ για το 2025. Μια φερόμενη απόφαση την οποία αναμένεται να ανακοινώσει εντός Ιουνίου.
Το πιο πάνω ποσό πρόκειται να ανακτηθεί από τους καταναλωτές στην Ελλάδα. Το μισό μέχρι τον Δεκέμβριο και το άλλο μισό στο πρώτο εξάμηνο του 2026, όπως αναφέρεται σε ελλαδικά δημοσιεύματα, ενώ προστίθεται και η σύγκριση πως «οι Κύπριοι δεν θα πληρώσουν ούτε ένα ευρώ».
Η επιβάρυνση στην Κύπρο
Οι καταναλωτές στην Κύπρο όμως δεν θα μείνουν ανεπηρέαστοι καθώς η διακρατική συμφωνία για το έργο προνοεί την επιβάρυνσή τους κατ’ αναλογία 63% του κόστους που θα ανακτήσει ο ΑΔΜΗΕ. Ο τελευταίος, ως φορέας υλοποίησης, είχε αιτηθεί να αρχίσει από φέτος η σχετική επιβάρυνση στους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά -αρχικά- δεν έπεισε τη ΡΑΕΚ. Το δε επιχείρημα πως όλα τα έργα διασυνδέσεων ανακτούν το κόστος τους από την περίοδο των εργασιών είχε απορριφθεί ως ατεκμηρίωτο από την κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή.
Επί προεδρίας Ανδρέα Πουλλικκά, με αντιπρόεδρο τον Άλκη Φιλίππου και μέλος τον Άκη Χατζηγεωργίου, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου, ζυγίζοντας τα αιτήματα του ΑΔΜΗΕ και τα στοιχεία που είχε ενώπιον της, συμπεριλαμβανομένου του γεωπολιτικού ρίσκου, είχε αποφασίσει πως οι Κύπριοι καταναλωτές δεν θα έπρεπε να χρεωθούν πριν ακόμα ολοκληρωθεί το έργο.
Οι πολιτικές αποφάσεις
Ακολούθησε μια ασφυκτική πίεση, κάποιοι μάλιστα διατύπωσαν τον ισχυρισμό πως ήταν ενορχηστρωμένη από τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΑΔΜΗΕ, Μανούσο Μανουσάκη, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη αποφάσεων σε διακρατικό πολιτικό επίπεδο, με την εμπλοκή και της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Εν ολίγοις, η ΡΑΕΚ παρακάμφθηκε και συμφωνήθηκε η καταβολή από τους Κύπριους φορολογούμενους του ποσού των 125 εκατομμυρίων ευρώ για τα έτη 2025-2029, ως το σχεδιαζόμενο διάστημα κατασκευής του καλωδίου. Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση αποδέχθηκε τον διαμοιρασμό της ζημιάς 50-50 σε περίπτωση που ναυαγήσει το έργο λόγω γεωπολιτικού ρίσκου.
Τα εμπόδια και η λύση
Η κυπριακή κυβέρνηση αποδέχθηκε την καταβολή κεφαλαίων προς τον ΑΔΜΗΕ πριν ολοκληρωθεί το έργο όμως επιδίωξε να αποφύγει την απευθείας χρέωση των καταναλωτών, καθώς ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος στον τόπο μας είναι ήδη εξοντωτικός για πάρα πολύ κόσμο.
Υπήρχε επίσης και η ανησυχία από ενδεχόμενη καταγγελία περί κρατικής επιδότησης ενός ιδιωτικού έργου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε τη λύση, ανάβοντας το πράσινο φως για την καταβολή των 125 εκατομμυρίων υπό τον μανδύα των εσόδων από το ταμείο για τη δημοπράτηση των ρύπων.
Από λεφτά φορολογουμένων
Ξεχωριστό ταμείο δημοπράτησης ρύπων δεν υπάρχει. Τα έσοδα, που κανονικά πρέπει να αξιοποιούνται ως αντιστάθμισμα υπέρ των καταναλωτών που επιβαρύνονται οικονομικά για τις εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων από τις μονάδες της ΑΗΚ, καταλήγουν στο πάγιο ταμείο του κράτους. Οι φορολογούμενοι και οι καταναλωτές είναι τα ίδια ακριβώς πρόσωπα.
Με άλλα λόγια, έχει συμφωνηθεί, ο κόσμος να πληρώνει με 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως τον ΑΔΜΗΕ, όχι με νέο χαράτσι από εδώ και πέρα, αλλά από τη φορολόγηση που του έχει ήδη επιβληθεί. Ένα ποσό που σύμφωνα με οικονομολόγους, αντιστοιχεί σε μια είσπραξη ΦΠΑ στο ρεύμα με συντελεστή 19% για περίοδο τεσσάρων μηνών περίπου, από όλους τους οικιακούς καταναλωτές στις ελεύθερες περιοχές.
Ο κατάλληλος χρόνος
Το ερώτημα πλέον είναι το πότε θα καταβληθούν τα 25 εκατομμύρια ευρώ για το 2025, δεδομένου ότι οι επίσημες τοποθετήσεις διαψεύδουν τα περί ακύρωσης του έργου. Από πλευράς ΑΔΜΗΕ, Nexans, την ελληνική και την κυπριακή κυβέρνηση, με πρώτο τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, λένε ότι το έργο συνεχίζεται κανονικά και πως «ο κατάλληλος χρόνος για την έκδοση NAVTEX» σχετίζεται «με τεχνικές πτυχές του έργου». Τις οποίες ωστόσο δεν στοιχειοθέτησε, σύμφωνα με τη ΡΑΕΚ, ο φορέας υλοποίησης του έργου, αιτούμενος την ανάκτηση 19 εκατομμυρίων ευρώ ως κόστος καθυστερήσεων, που βάσει ελλαδικών δημοσιευμάτων φέρεται να ζητά η Nexans.
Οι αποφάσεις της ΡΑΕΚ που ενέκριναν την ανάκτηση του ποσού των 125 εκατομμυρίων ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ, για την τετραετία 2025-2029, δεν αναφέρουν συγκεκριμένο χρόνο καταβολής της πρώτης δόσης. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο Γιώργος Παπαναστασίου σε δημοσιογράφους, ωστόσο, τα πρώτα 25 εκατομμύρια ευρώ θα καταβληθούν τον Ιανουάριο του 2026.
Θα ξαναρχίσει ως τότε;
Ακόμα κι αν επιβεβαιωθεί η δήλωση του υπουργού Ενέργειας, το ερώτημα που θέτουν ειδικοί του τομέα είναι αν θα επανεκκινήσουν μέχρι τότε οι εργασίες για το καλώδιο. Επί του παρόντος, η τουρκική απειλή για χρήση στρατιωτικής βίας με επιχείρημα τις παράνομες θαλάσσιες αξιώσεις της Άγκυρας, σε συνδυασμό με την ανακόλουθη των γραπτών δεσμεύσεών της για στήριξη του έργου, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κρατάνε κλειδαμπαρωμένο στην κατάψυξη το έργο για την άρση της ηλεκτρικής απομόνωσης της Κύπρου.
