Ελισάβετ Γεωργίου
Μετά από μια πολύκροτη δίκη, το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας ανακοίνωσε σήμερα την απόφασή του για την υπόθεση φόνου του 41χρονου Τουρκοκύπριου κρατούμενου των Κεντρικών Φυλακών, Τανσού Τσιντάν τον Οκτώβριο του 2022.
Στις Κεντρικές Φυλακές εκεί που πριν από τρία χρόνια υπηρετούσαν, αναμένεται να οδηγηθούν οι δύο δεσμοφύλακες, αφού το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας αποφάσισε την φυλάκιση τους για τρία έτη. Πρόκειται για τους δεσμοφύλακες της πτέρυγας όπου για δύο εικοσιτετράωρα ο Τουρκοκύπριος κρατούμενος Τανσού Τσιντάν, βασανιζόταν μέχρι θανάτου.
Οι κατηγορούμενοι δεσμοφύλακες, καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία κατά παράβαση του άρθρου 205 του Ποινικού Κώδικα, για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης και απερίσκεπτης πράξης και για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος.
Στο σκεπτικό του, το Δικαστήριο σημείωσε: «Οι δύο άντρες αγνόησαν σήματα κινδύνου και δεν έδρασαν για να αποτρέψουν τον θάνατο του θύματος. Η συμπεριφορά τους περιορίστηκε στη μη λήψη μέτρων, στη μη ενημέρωση του ημερολογίου και στη μη καταγραφή των περιστατικών».
Το Δικαστήριο συμφώνησε με την υπεράσπιση ότι δεν διαπιστώθηκε να περιήλθε εις γνώση τους ότι το θύμα υφίστατο κακοποίηση. Ωστόσο, πληροφορήθηκαν, αναληθώς, από τους συγκρατούμενους του, ότι το θύμα είχε αυτοτραυματιστεί και ακομη και τότε δεν ενεργοποίησαν τα μέτρα ασφαλείας για την προστασία της ζωής του, όπως όφειλαν.
Το Κακουργιοδικείο επέβαλε ποινή τριών ετών φυλάκισης στον καθένα. Εξετάστηκε το ενδεχόμενο αναστολής, αλλά απορρίφθηκε από την πλειοψηφία, καθώς –όπως τόνισε ο Πρόεδρος– «δεν διαπιστώνονται περιστάσεις που να δικαιολογούν αναστολή εκτέλεσης των ποινών».
Κάτι που, όπως επισημαίνει το τριμελές σώμα -μέσα από την απόφαση του- θα οδηγούσε σε υποβάθμιση της σημασίας που πρέπει να αποδοθεί στη σοβαρότητα των περιστάσεων.
Όσο αφορά τον χρόνο έκτισης της ποινής μειώνεται κατά τον χρόνο που οι δύο δεσμοφύλακες ήταν προφυλακισμένοι. Κατηγορούνταν επίσης, και για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης και απερίσκεπτης πράξης και για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος, αδικήματα για τα οποία το δικαστήριο δεν επέβαλε επιπρόσθετες ποινές.
Ο προϊστάμενος της βάρδιας
Ο κατηγορούμενος 7, λοχίας και προϊστάμενος των δεσμοφυλάκων, κρίθηκε ένοχος για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος και για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης πράξης. Η ευθύνη του χαρακτηρίστηκε εποπτική, καθώς –παρά τις ενδείξεις κινδύνου– δεν έστειλε τους υφιστάμενους να ελέγξουν το κελί αλλά παρέμεινε στα λεγόμενα τους.
Ο Πρόεδρος επεσήμανε ωστόσο ότι «η υπαιτιότητα του δεν είναι της ίδιας βαρύτητας με αυτή των συναδέλφων του». Λαμβάνοντας υπόψη τα 30 χρόνια υπηρεσίας, το λευκό μητρώο και τα προβλήματα υγείας του, το Δικαστήριο επέβαλε ποινή 18 μηνών με αναστολή.
Κατηγορήθηκε και για παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος, χωρίς να του επιβάλλεται ωστόσο, επιπρόσθετη ποινή.
Η δικαστής κα Μαρία Λοΐζου εξέφρασε μειοψηφούσα γνώμη, υποστηρίζοντας ότι και οι ποινές των κατηγορουμένων 5 και 6 θα μπορούσαν να ανασταλούν.
«Εκτέλεσαν τα καθήκοντά τους αμελώς, αλλά όχι με πρόθεση. Η ουσία της δικαιοσύνης δεν εξαντλείται μόνο στην επιβολή ποινών...το πρόβλημα είναι συστημικό, και δεν πρέπει να πληρώσουν γι’ αυτό οι δύο δεσμοφύλακες για παραδειγματισμό.»
Ο Βεϊζί Μπαντούρ κρίθηκε ένοχος για φόνο εκ προμελέτης, καθώς και για κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών εντός του σωφρονιστικού ιδρύματος. To δικαστήριο του επέβαλε δια βίου φυλάκιση, με τις μικρότερες ποινές για τα αδικήματα ναρκωτικών (δύο και δύο ετών) να συντρέχουν. Όσο αφορά τις προηγούμενες του καταδικές, ο Μπαντούρ θα εκτίσει τις ποινές διαδοχικά.
Για το τριμελές σώμα, η κατοχή και χρήση ναρκωτικών, που έλαβε χώρα εντός του σωφρονιστικού ιδρύματος, λειτούργησε ως επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας για τον κατηγορούμενο, ενώ οι προσωπικοί του παράγοντες κρίθηκαν ως ήσσονος σημασίας ενόψει της βαρύτητας του εγκλήματος.
Σε ό,τι αφορά τον κατηγορούμενο 4, επίσης κατάδικο στις Κεντρικές Φυλακές που κρίθηκε ένοχος για κατοχή και προμήθεια ναρκωτικών, του επιβλήθηκαν ποινές ενός χρόνου φυλάκισης για το κάθε αδίκημα.
Οι συνθήκες στις φυλακές
Κατά την ανάγνωση της απόφασης έγινε εκτενής αναφορά στα συστημικά προβλήματα που επικρατούσαν στις Κεντρικές Φυλακές: υποστελέχωση, υπερπληθυσμός, χαλαρότητα στις οδηγίες και ανυπαρξία σωστής επιτήρησης. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι κρατούμενοι χρησιμοποιούσαν δικές τους κλειδαριές, οι καταμετρήσεις γίνονταν πλημμελώς και οι περιπολίες δεν τηρούνταν.
Το Δικαστήριο ωστόσο επισήμανε ότι τα προβλήματα αυτά δεν διασυνδέθηκαν με την παράλειψη των δεσμοφυλάκων να λάβουν μέτρα για την προστασία της ζωής του θύματος.
