well.cy
Το σχολείο, για τα περισσότερα παιδιά και εφήβους, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα μέρος μάθησης. Είναι ο χώρος όπου διαμορφώνονται φιλίες, χτίζονται δεξιότητες, αλλά και –πολύ συχνά– γεννιέται το σχολικό άγχος. Ένα φαινόμενο που μπορεί να επηρεάσει τη συγκέντρωση, την αυτοπεποίθηση και γενικότερα την ψυχική υγεία των μαθητών.
Τι είναι το σχολικό άγχος;
Το σχολικό άγχος είναι η ψυχολογική ένταση που βιώνει ένας μαθητής σε σχέση με το σχολικό του περιβάλλον, τις επιδόσεις του και τις απαιτήσεις που προκύπτουν από αυτό. Δεν πρόκειται απλώς για μια «ανησυχία πριν από ένα διαγώνισμα», αλλά για μια συνεχή πίεση που μπορεί να έχει σωματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
Πώς εκδηλώνεται;
Το σχολικό άγχος μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους:
• Σωματικά συμπτώματα: πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, ταχυπαλμία, δυσκολία στον ύπνο.
• Συναισθηματικά συμπτώματα: φόβος αποτυχίας, ευερεθιστότητα, θλίψη, μειωμένο ενδιαφέρον για το σχολείο.
• Συμπεριφορικές αλλαγές: αποφυγή του σχολείου, πτώση στις επιδόσεις, απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες.
Πού οφείλεται;
Το σχολικό άγχος δεν έχει μία και μοναδική αιτία. Συνήθως αποτελεί το αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων:
• Υπερβολικές προσδοκίες από γονείς ή δασκάλους.
• Σύγκριση με άλλους μαθητές και πίεση για υψηλές βαθμολογίες.
• Φόβος αποτυχίας και ανάγκη για αποδοχή.
• Φορτωμένο πρόγραμμα, με εξωσχολικές δραστηριότητες και διάβασμα.
• Προβλήματα στις κοινωνικές σχέσεις μέσα στο σχολείο όπως bullying, απομόνωση ή συγκρούσεις με φίλους.
Οι φιλίες και το σχολικό άγχος
Οι φιλίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη σχολική ζωή και συνδέονται άμεσα με τα επίπεδα άγχους των μαθητών.
Οι υγιείς φιλίες λειτουργούν σαν «ασπίδα» απέναντι στο στρες, γιατί προσφέρουν στήριξη, κατανόηση και ένα αίσθημα του «ανήκειν». Ένας φίλος που ακούει, καταλαβαίνει και νοιάζεται, μπορεί να κάνει τη διαφορά στις δύσκολες μέρες.
Αντίθετα, οι δύσκολες ή τοξικές φιλίες, οι παρεξηγήσεις ή η απομόνωση μπορεί να εντείνουν το άγχος και να επηρεάσουν την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού.
Η ενθάρρυνση της ενσυναίσθησης, της αποδοχής της διαφορετικότητας και της συνεργασίας μέσα στην τάξη βοηθά τους μαθητές να χτίσουν υγιείς σχέσεις και να μειώσουν την κοινωνική πίεση που συχνά συνοδεύει το σχολείο.
Ο ρόλος των ενηλίκων
Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί παίζουν καθοριστικό ρόλο. Ένα παιδί που νιώθει ότι το αποδέχονται και το ενθαρρύνουν, ανεξάρτητα από τις βαθμολογίες του, αναπτύσσει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στο άγχος. Η ανοιχτή επικοινωνία, η ενθάρρυνση της προσπάθειας (όχι μόνο του αποτελέσματος) και η ισορροπία ανάμεσα σε μελέτη, ξεκούραση και κοινωνική ζωή μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Τρόποι αντιμετώπισης
• Καλλιέργεια σωστών συνηθειών: επαρκής ύπνος, καλή διατροφή και σωματική άσκηση μειώνουν τα επίπεδα στρες.
• Οργάνωση χρόνου: ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα διαβάσματος βοηθά στη μείωση της πίεσης.
• Τεχνικές χαλάρωσης: αναπνοές, διαλογισμός, ήπια μουσική πριν από το διάβασμα.
• Ενίσχυση αυτοεκτίμησης: αναγνώριση των μικρών επιτυχιών και αποδοχή των λαθών ως μέρος της μάθησης.
• Καλλιέργεια υγιών φιλιών: οι κοινωνικές σχέσεις είναι βασικό στήριγμα στην αντιμετώπιση του άγχους. Οι μαθητές χρειάζονται χρόνο για παιχνίδι, επικοινωνία και σύνδεση.
• Συζήτηση με ειδικό: όταν το άγχος είναι έντονο ή επίμονο, η υποστήριξη ψυχολόγου μπορεί να είναι πολύτιμη.
Ένα μήνυμα για τους μαθητές
Το άγχος δεν σημαίνει αδυναμία. Είναι αντίδραση του νου που θέλει να τα καταφέρει. Όμως, η επιτυχία δεν μετριέται μόνο με βαθμούς. Μετριέται και με το χαμόγελο που χαρίζεις στους φίλους σου, με τη συνεργασία, την καλοσύνη και την προσπάθεια να γίνεσαι κάθε μέρα λίγο καλύτερος άνθρωπος.
Η ψυχική υγεία είναι ένα ταξίδι που απαιτεί αποδοχή, φροντίδα, ισορροπία και συνεχή προσπάθεια διαχείρισης των συναισθημάτων μας.
Η Cablenet ενθαρρύνει την συζήτηση, αναδεικνύοντας ευαίσθητα θέματα που αφορούν την καθημερινότητα όλων μας.
