Η αποβολή του Σαντιάγκο Έσε στον αγώνα Ολυμπιακός-Μπαρτσελόνα για το Champions League, με δεύτερη κίτρινη κάρτα, άναψε φωτιές όχι μόνο στον Πειραιά αλλά και σε ευρύτερο ποδοσφαιρικό επίπεδο. Η φάση κρίθηκε από πολλούς ως υπερβολική, με τον παίκτη να διαμαρτύρεται έντονα και να φωνάζει «You f*cked the game» προς τον διαιτητή. Το περιστατικό αυτό επανέφερε στο προσκήνιο ένα διαχρονικό ερώτημα: Γιατί το VAR δεν μπορεί να παρέμβει σε περιπτώσεις δεύτερης κίτρινης κάρτας, παρότι η συνέπεια είναι ίδια με την άμεση κόκκινη;
Τι ισχύει σήμερα για το VAR
Το VAR, σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Διεθνούς Επιτροπής Ποδοσφαιρικών Κανονισμών (IFAB), μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε τέσσερις περιπτώσεις:
- Γκολ ή μη γκολ
- Πέναλτι ή μη πέναλτι
- Άμεσες κόκκινες κάρτες
- Λανθασμένη ταυτοποίηση παίκτη
Οι δεύτερες κίτρινες κάρτες εξαιρούνται, καθώς θεωρούνται «υποκειμενικές» αποφάσεις και όχι «σαφείς και προφανείς» λάθος ενέργειες. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν η δεύτερη κίτρινη είναι λανθασμένη ή υπερβολική, δεν υπάρχει δυνατότητα επανεξέτασης μέσω VAR.
Η συζήτηση για αλλαγές στους κανονισμούς
Η IFAB αναμένεται να εξετάσει το ενδεχόμενο επέκτασης των αρμοδιοτήτων του VAR πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν τεθεί στο τραπέζι είναι:
- Η δυνατότητα παρέμβασης του VAR σε λανθασμένα κόρνερ
- Η επανεξέταση δεύτερων κίτρινων καρτών
- Μια ριζική αλλαγή στα πέναλτι, όπου η μπάλα θα θεωρείται «νεκρή» αν ο τερματοφύλακας αποκρούσει, χωρίς δυνατότητα ριμπάουντ
Η σκέψη πίσω από αυτές τις προτάσεις είναι η βελτίωση της ακρίβειας των αποφάσεων και η αποφυγή κρίσιμων λαθών που αλλοιώνουν την εξέλιξη ενός αγώνα. Ωστόσο, η εφαρμογή τους δεν είναι απλή υπόθεση.
Η αντίδραση της UEFA
Η UEFA έχει ήδη εκφράσει την αντίθεσή της σε οποιαδήποτε επέκταση των αρμοδιοτήτων του VAR. Σύμφωνα με πηγή της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, η αύξηση των παρεμβάσεων θα είναι «δύσκολο να γίνει ανεκτή», ενώ η πρόταση για «νεκρή» μπάλα στα πέναλτι χαρακτηρίστηκε ως «απαράδεκτη». Η UEFA θεωρεί ότι οι επιπλέον παρεμβάσεις θα προκαλέσουν καθυστερήσεις και θα μειώσουν τη ροή του παιχνιδιού, χωρίς να προσφέρουν ουσιαστικό όφελος.
Επιπλέον, η UEFA εξέφρασε δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι η IFAB ενέκρινε αλλαγές στους κανονισμούς τον Μάρτιο χωρίς να τη συμβουλευτεί, όπως η νέα ρύθμιση που προβλέπει κόρνερ αντί για έμμεσο φάουλ όταν ο τερματοφύλακας κρατά την μπάλα πάνω από οκτώ δευτερόλεπτα.
Υπέρ και κατά της παρέμβασης του VAR στις δεύτερες κίτρινες
Οι υποστηρικτές της αλλαγής υποστηρίζουν ότι:
- Η δεύτερη κίτρινη έχει την ίδια συνέπεια με την άμεση κόκκινη, άρα θα πρέπει να επανεξετάζεται.
- Το VAR μπορεί να αποτρέψει άδικες αποβολές που επηρεάζουν καθοριστικά την έκβαση ενός αγώνα.
- Η τεχνολογία υπάρχει και πρέπει να αξιοποιείται για τη δικαιοσύνη στο παιχνίδι.
- Από την άλλη, οι επικριτές τονίζουν ότι:
- Οι δεύτερες κίτρινες είναι συχνά υποκειμενικές και δύσκολα επαληθεύσιμες.
- Η παρέμβαση του VAR θα προκαλέσει περισσότερες διακοπές και θα υπονομεύσει την αυτονομία του διαιτητή.
- Αν επεκταθεί το VAR στις δεύτερες κίτρινες, το επόμενο βήμα θα είναι η επανεξέταση όλων των καρτών, κάτι που θα αλλοιώσει τη φύση του παιχνιδιού.
Πού βρισκόμαστε σήμερα
Η IFAB θα συνεδριάσει ξανά τον Νοέμβριο για να εξετάσει επίσημες προτάσεις, ενώ η τελική ψηφοφορία θα γίνει τον Μάρτιο. Για να περάσει οποιαδήποτε αλλαγή, απαιτούνται έξι από τις οκτώ ψήφους (τέσσερις από τις βρετανικές ομοσπονδίες και τέσσερις από τη FIFA). Αν εγκριθεί η επέκταση του VAR, θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουνίου 2026.
Η περίπτωση του Έσε είναι χαρακτηριστική του προβλήματος: Μια αμφισβητούμενη φάση, χωρίς δυνατότητα επανεξέτασης, που οδήγησε σε αποβολή και επηρέασε την εικόνα του αγώνα. Το ερώτημα παραμένει: Θα συνεχίσει το ποδόσφαιρο να αγνοεί τις δεύτερες κίτρινες στο VAR, ή ήρθε η ώρα για μια πιο δίκαιη προσέγγιση;
