Κωστής Διογένους
Η εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία του ψευδοκράτους στα κατεχόμενα αναζωπύρωσε τις συζητήσεις για το αν μπορεί να υπάρξει κάποια ουσιαστική αλλαγή στις προοπτικές του Κυπριακού. Ο νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων που αναλαμβάνει σύντομα τα ηνία του κατοχικού καθεστώτος, εμφανίζεται ως πιο μετριοπαθής και διαλλακτικός από τον προκάτοχό του, Ερσίν Τατάρ, όμως το κρίσιμο ερώτημα είναι αν αυτή η διαφοροποίηση σε ύφος μπορεί να μεταφραστεί σε πραγματική πολιτική μετατόπιση.
Ο Τατάρ, γνήσιο τέκνο του Ντενκτάς υπήρξε ξεκάθαρος: Αδιάλλακτος και συνεπής υπέρμαχος της λύσης δύο κρατών, μιας θέσης που έχει υιοθετήσει πλήρως και η Άγκυρα, προβάλλοντάς την σχεδόν καθημερινά ως τη μόνη «ρεαλιστική» επιλογή. Ο Ερχιουρμάν, επαναφέρει τη ρητορική της «χαλαρής ομοσπονδίας» μιας μορφής διευθέτησης με παρουσία του τουρκικού στρατού και των τουρκικών εγγυήσεων, επιχειρώντας όμως να ξαναφέρει στο τραπέζι τη λογική της συνεταιρικής συμβίωσης. Όμως η ουσία δεν αλλάζει: η πρότασή του δεν αμφισβητεί την παρουσία της Τουρκίας στο νησί, ούτε το πλαίσιο ελέγχου που αυτή επιβάλλει στα κατεχόμενα.
Το βασικό ερώτημα είναι πώς σκοπεύει ο Ερχιουρμάν να πείσει την Άγκυρα να εγκαταλείψει τη γραμμή των δύο κρατών, την οποία τόσο έντονα προωθεί ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια. Πώς θα καταφέρει να μεταβάλει όχι μόνο την ορολογία αλλά και την ουσία της τουρκικής πολιτικής στο Κυπριακό, όταν όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι η Τουρκία δεν αντιμετωπίζει το θέμα με θετική προσέγγιση, ούτε ως ένα πρόβλημα που μπορεί να διαπραγματευτεί αλλά ως ζήτημα στρατηγικού ελέγχου και επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο;
Η αλήθεια είναι πως, παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις στον λόγο, ο Ερχιουρμάν δεν διαθέτει τα μέσα, ούτε τη δύναμη για να επιβάλει διαφορετική ατζέντα. Οι κατευθύνσεις χαράσσονται στην Άγκυρα, και ο κάθε Τουρκοκύπριος ηγέτης απλώς τις εφαρμόζει. Συνεπώς, η εκλογή του μπορεί να αλλάξει το ύφος και τη ρητορική, αλλά όχι τη στρατηγική. Το Κυπριακό θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από τη βούληση του Ερντογάν κι όσο αυτή παραμένει προσηλωμένη στη διχοτόμηση, καμία εκλογή στα κατεχόμενα δεν πρόκειται να αλλάξει τη μοίρα της Κύπρου. Εκτός κι αν ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων αποφασίσει να έρθει σε ρήξη με την Άγκυρα και τον ίδιο τον Ερντογάν.
Αν υπάρχει κάτι θετικό στην εκλογή Ερχιουρμάν είναι η απόρριψη από τους Τουρκοκύπριους της σκληρής πολιτικής των δύο κρατών όπως ξεκάθαρα προωθούσε ο Τατάρ μαζί με τον Ερντογάν. Η πιο «μαλακή» πολιτική του Ερχιουρμάν των δύο φιλικά συνεργαζόμενων κρατιδίων κάτω από μια ομπρέλα χαλαρής Ομποσπονδίας ίσως αποτελεί μια μικρή βελτίωση. Και βεβαίως το γεγονός πως απέναντί μας έχουμε πια έναν χαμογελαστό πολιτικό που δηλώνει συνεχώς ότι θέλει διάλογο από την πρώτη κιόλας ημέρα σε αντίθεση με τον μουτρωμένο Τατάρ που είχε αλλεργία στις συνομιλίες.
Η ευθύνη που επωμίζεται ο Ερχιουρμάν σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη από το όποιο πολιτικό του εκτόπισμα και τον «προεδρικό» τίτλο σε ένα ψευδοκράτος που αναγνωρίζει μόνο αυτός που το δημιούργησε: η Τουρκία. Ο Ερχιουρμάν επωμίζεται σήμερα την ευθύνη να ξαναφέρει την ελπίδα στο νησί, να πείσει Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους ότι μπορούν να τα βρουν, να συμβιώσουν όπως παλιά και να χτίσουν ξανά ένα κανονικό κράτος για τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Να αλλάξει την εικόνα που έχτισε και συντηρεί τόσα χρόνια η Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς με την στρατιωτική βία. Θα μπορούσε να αρχίσει γκρεμίζοντας τα σύμβολα του άκρατου εθνικισμού που μας αποκαρδιώνουν κάθε στιγμή που γυρνάμε το βλέμμα στο βόρειο κομμάτι της πατρίδας μας, όπως η τεράστια σημαία και το σύνθημα στον Πενταδάκτυλο.
