Μια πολυαναμενόμενη συμφωνία για το TikTok φαίνεται να «πλησιάζει», με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ να αναμένεται να συζητήσουν τους όρους της συγκεκριμένης συμφωνίας σύντομα – δύσκολα πάντως όπως διαρρέει η Ουάσιγκτον από κοντά…
Ανώτεροι αξιωματούχοι των δύο πλευρών κατέληξαν στα τέλη της εβδομάδας σε μια «συμφωνία - πλαίσιο», η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην πώληση των αμερικανικών δραστηριοτήτων της εφαρμογής σε μια ομάδα αμερικανικών εταιρειών. Εάν η συμφωνία ολοκληρωθεί, θα αποτελεί μια «σπάνια πρόοδο» στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Κίνας και θα έλυνε ένα ζήτημα που απασχολεί την επικαιρότητα κυρίως στην άλλη άκρη του Ατλαντικού εδώ και χρόνια.
Πώς θα μοιάζει όμως αυτή η συμφωνία για τους περισσότερους από 170 εκατομμύρια χρήστες της εφαρμογής είναι ένα σημαντικό ερώτημα. Υπάρχουν πτυχές της συμφωνίας – εάν και εφόσον αυτή μετατραπεί σε κάτι απτό – που δίνουν όμως ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τον πόλεμο που μαίνεται εδώ και μήνες ανάμεσα σε Πεκίνο και Ουάσιγκτον.
Το «μυστικό συστατικό» παραμένει στην Κίνα
Τα κινεζικά κρατικά μέσα χαρακτηρίζουν την επικείμενη συμφωνία «win-win», ενώ ο Τραμπ δήλωσε χαρακτηριστικά από την Βρετανία πως: «Θα ήθελα να το κάνω για τα παιδιά». Ωστόσο, πολλά παραμένουν «θολά».
Σύμφωνα με αναφορές, οι Αμερικανοί χρήστες θα αποκτήσουν μια ειδική εκδοχή της εφαρμογής για τις ΗΠΑ. Οι δραστηριότητες θα μπορούσαν να αγοραστούν από κοινοπραξία με τη συμμετοχή της Oracle και των επενδυτικών εταιρειών Andreessen Horowitz και Silver Lake. Στο επίκεντρο όμως βρίσκεται κυρίως ο αλγόριθμος του TikTok - το «μυστικό συστατικό» που προτείνει περιεχόμενο βάσει προτιμήσεων και συμπεριφορών των χρηστών. Είναι το στοιχείο που κάνει την εφαρμογή ελκυστική στα όρια του «εθιστικού».
Η κινεζική ByteDance αρνήθηκε να παραδώσει τον αλγόριθμο, με το Πεκίνο να τη στηρίζει. Όμως, σε μια απρόσμενη εξέλιξη, η κινεζική ρυθμιστική αρχή κυβερνοασφάλειας έδειξε ότι μπορεί να επιτραπεί στη ByteDance να παραχωρήσει άδεια χρήσης του αλγορίθμου και άλλης πνευματικής ιδιοκτησίας σε αμερικανικό φορέα - χωρίς όμως τα συγκεκριμένα υπερπολίτιμα τόσο για την εταιρεία όσο και για την Κίνα στοιχεία να μεταβιβαστούν πλήρως.
Αυτό αποτελεί σαφή μετατόπιση από την προηγούμενη σκληρή στάση της Κίνας. Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα η εκδοχή στις ΗΠΑ να βασιστεί σε μια «απογυμνωμένη» εκδοχή του λογισμικού. Δεν έχει άλλωστε επιχειρηματική λογική η ByteDance να παραδώσει το πιο πολύτιμο περιουσιακό της στοιχείο, όταν μια πιο ελαφριά εκδοχή μπορεί να κρατήσει την εφαρμογή ζωντανή χωρίς να χάσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα.
Το αποτέλεσμα πιθανότατα να είναι διαφορετικό με μικρότερη ποικιλία για τους χρήστες, σημειώνουν οι ειδικοί, υπογραμμίζοντας πως η Κίνα έχει ήδη κάνει δύο διαφορετικά TikTok με την Δύση να μην έχει εικόνα των πρόσθετων χαρακτηριστικών της κινεζικής έκδοσης.
Η συμφωνία μπορεί να αργήσει
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι «η εμπειρία του χρήστη θα παραμείνει ίδια, αλλά με κινεζικά χαρακτηριστικά». Η φράση αυτή, ωστόσο, αποτελεί όρο που χρησιμοποιεί συχνά το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας…
Αμερικανοί αξιωματούχοι, από την πρώτη θητεία Τραμπ, έχουν εκφράσει ανησυχίες για το ποιος έχει πρόσβαση στα δεδομένα του TikTok και πώς επηρεάζει τους χρήστες στις ΗΠΑ. Αυτές οι ανησυχίες οδήγησαν στη νομοθεσία που υπέγραψε ο πρόεδρος Μπάιντεν το 2023, απαιτώντας πώληση των δραστηριοτήτων ή απαγόρευση της εφαρμογής.
Ο Τραμπ στη συνέχεια άλλαξε στάση, αποδίδοντας στο TikTok ρόλο στην ενίσχυση της στήριξης των νέων ψηφοφόρων στις εκλογές του 2024.
Ωστόσο, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει παράλληλα να «καθησυχάσει» το Κογκρέσο, όπου υπάρχουν αντιδράσεις και από τα δύο κόμματα. Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές προειδοποιούν ότι μια άδεια χρήσης μπορεί να μην αρκεί για πλήρη διαχωρισμό από τον κινεζικό έλεγχο.
Παράλληλα, ζητήματα όπως η σχέση της αμερικανικής εκδοχής με το παγκόσμιο TikTok, αλλά και η έγκριση από το διοικητικό συμβούλιο της ByteDance, καθιστούν τη διαδικασία πιο περίπλοκη. Ακόμη λοιπόν και αν μία συμφωνία στα «βασικά» είναι κοντά, οι εξελίξεις δεν αναμένεται να «τρέξουν».
Το Πεκίνο κερδίζει χρόνο και διαπραγματευτική ισχύ
Είναι σαφές γιατί ο Τραμπ επιδιώκει τη συγκεκριμένη συμφωνία. Το TikTok έχει 1 στους 7 ανθρώπους παγκοσμίως ως χρήστη, και αποτελεί τεράστια αγορά για εμπορικές συναλλαγές. Στις ΗΠΑ, τα έσοδα ανά χρήστη είναι πολλαπλάσια σε σχέση με άλλες χώρες, με την αμερικανική αγορά να αντιστοιχεί σε περίπου 50% των συνολικών εσόδων της ByteDance.
Το 2024, η ByteDance είχε παγκόσμια έσοδα 39 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 30 δισ. προέρχονταν από το TikTok.
Το Πεκίνο φαίνεται να βγαίνει πολυεπίπεδα κερδισμένο. Με την άδεια χρήσης, ο αλγόριθμος μένει μυστικός, ενώ η εφαρμογή συνεχίζει να δραστηριοποιείται στην αμερικανική αγορά. Επιπλέον, η συμφωνία δημιουργεί ένα «πρότυπο TikTok» για άλλες κινεζικές εταιρείες που θέλουν να αναπτυχθούν στις ΗΠΑ με τους δικούς τους όρους. Δεν είναι απίθανο πάνω στην συγκεκριμένη συμφωνία το Πεκίνο να ζητήσει και να επιτύχει ανάλογες και για τις σπάνιες γαίες αλλά και τις μπαταρίες δημιουργώντας έτσι ένα πλαίσιο στο οποίο θα περιλαμβάνονται «προϊόντα» και όχι κλάδοι. Όσο πιο κατακερματισμένες οι συμφωνίες με τις ΗΠΑ τόσο μεγαλύτερο το πλεονέκτημα για το Πεκίνο.
Με αυτόν τον τρόπο, η Κίνα μπορεί να παρουσιάσει τη συμφωνία ως επιτυχία: εξάγει κινεζική τεχνολογία με τους δικούς της όρους, ενώ αποκτά επιπλέον μοχλό στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον.
Όπως σημειώνει ο πρώην διευθυντής της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Κίνα, Μπέρτ Χόφμαν: «Οι Κινέζοι χαρακτηρίζουν τις συνομιλίες εις βάθος, εποικοδομητικές και ειλικρινείς. Αυτό σημαίνει ότι είναι μάλλον ικανοποιημένοι από την πορεία τους».
Ένα «διάλειμμα» μέσω του TikTok μπορεί να τους δώσει χρόνο. ΗΠΑ και Κίνα εξαρτώνται εμπορικά η μία από την άλλη, με τις ΗΠΑ να είναι σημαντική αγορά για τα κινεζικά προϊόντα και την Κίνα μεγάλο αγοραστή αμερικανικών αγροτικών αγαθών. Οι δασμοί και οι περιορισμοί στις εξαγωγές θα έβλαπταν και τις δύο πλευρές.
Στο τέλος, η συμφωνία για το TikTok φαίνεται να αποτελεί πρόοδο για την Κίνα. Οι ΗΠΑ μπορεί να εξασφαλίσουν μια συμφωνία, αλλά όχι απαραίτητα το θρίαμβο που ονειρευόταν ο Τραμπ.
Πηγή: Protothema
