Σάλο έχει προκαλέσει στην Ουκρανία και την Ευρώπη η αποκάλυψη ότι πρόσωπα από το στενό πυρήνα του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμπλέκονται σε σκάνδαλο διαφθοράς ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, που αφορά σε δωροδοκίες και παράνομες προμήθειες από τον κρατικό ενεργειακό τομέα.
Τα στοιχεία για το κύκλωμα διαφθοράς έφερε στο «φως» η Εθνική Αρχή κατά της Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU) την περασμένη Δευτέρα (10/11), με δύο κορυφαίους υπουργούς -Δικαιοσύνης και Ενέργειας- να υποχρεούνται σε παραίτηση.
Η NABU ξεκίνησε την έρευνά της το καλοκαίρι του 2024, με τους… αδιάφθορους της oυκρανικής υπηρεσίας να κάνουν φύλλο και φτερό τα αρχεία της κρατικής εταιρείας ενέργειας Energoatom, που είναι επιφορτισμένη με τη λειτουργία των τεσσάρων πυρηνικών εργοστασίων της χώρας.
Η επιχείρηση πήρε το κωδικό όνομα «Μίδας», με τον επικεφαλής των ερευνών Oleksandr Abakumov να ανακοινώνει σε βίντεό του ότι πραγματοποιήθηκαν περίπου 70 έρευνες για υψηλόβαθμους αξιωματούχους την 10η Νοεμβρίου.
Στα πλαίσια της επιχείρησης συγκεντρώθηκαν χιλιάδες ώρες ηχογραφήσεων, οι οποίες κατέδειξαν το modus operanti εγκληματικής οργάνωσης υψηλόβαθμων αξιωματούχων που είχαν βάλει «χέρι» και στον αμυντικό τομέα.
Μόλις μια ημέρα αργότερα, η NABU ανακοίνωσε ότι συνελήφθησαν πέντε ύποπτοι από τους επτά που φέρονται να συνδέονται με τη σπείρα.
Έγινε, μάλιστα, γνωστό ότι το σπίτι του υπουργού Δικαιοσύνης German Galushchenko -που ηγείτο του υπουργείου Ενέργειας από το 2021 μέχρι το 2025 και υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος της Energoatom- ήταν ανάμεσα σε αυτά που ερευνήθηκαν.
Οι συλληφθέντες κατηγορούνται ότι χειραγώγησαν συμβάσεις της εταιρείας ενέργειας για να αποσπάσουν μίζες αξίας 10-15% της συνολικής αξίας της εκάστοτε συμφωνίας.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι το δίκτυο ξέπλυνε περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια, μέσω μυστικού γραφείου με έδρα το Κίεβο.
«Θα λογοδοτήσουν»
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε από την πρώτη στιγμή να διερευνηθεί σε βάθος το σκάνδαλο διαφθοράς και οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν τη Δικαιοσύνη.
«Η Energoatom είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας της Ουκρανίας. Η ακεραιότητα εντός της εταιρείας είναι πρώτη προτεραιότητα» είπε ο Ζελένσκι, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι όλοι όσοι συμμετείχαν στην εγκληματική οργάνωση θα πρέπει να βρεθούν στο εδώλιο.
Με τη σειρά της, η πρωθυπουργός Γιούλια Σβιριντένκο είπε μιλώντας στο κανάλι Suspilne ότι θα στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις τις έρευνες της Αρχής κατά της Διαφθοράς:
«Η μάχη κατά της διαφθοράς είναι μια από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Θα πρέπει να υπάρξουν καταδίκες και υποχρεωτικές ποινές για όλα τα εγκλήματα».
Ανακοίνωσε παράλληλα ότι η κυβέρνηση ανέστειλε τις εξουσίες του εποπτικού συμβουλίου της Energoatom και διέταξε κατεπείγοντα έλεγχο της εταιρείας -ιδιαίτερα όσον αφορά στις αγορές της επιχείρησης.
Ο Τσε Γκεβάρα, ο τενόρος και ο... κολλητός
Πλην του τέως πλέον υπουργού Δικαιοσύνης German Galushchenko, η εμπλοκή του οποίου εξετέζεται, «εγκέφαλος» της υπόθεσης φέρεται πως είναι ο επιχειρηματίας Timur Mindich – στενός σύμμαχος και συνεργάτης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο 46χρονος επιχειρηματίας είναι, μαζί με τον Ζελένσκι, συνιδιοκτήτης της εταιρείας παραγωγής ταινιών Kvartal 95.
Από το 2019, όταν και εξελέγη πρόεδρος ο Ζελένσκι ο Mindich άρχισε να δραστηριοποιείται σε αρκετούς άλλους επιχειρηματικούς κλάδους.
Στο παρελθόν υπήρξε, άλλωστε, και στενός συνεργάτης του Ουκρανού ολιγάρχη Ihor Kolomoisky, ο οποίος χρηματοδότησε… γενναία την προεκλογική καμπάνια του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Kolomoisky συνελήφθη το 2023 από τη Μυστική Υπηρεσία της Ουκρανίας με κατηγορίες για υπεξαίρεση και απάτη και αναμένει την έναρξη της δίκης του σε φυλακή του Κιέβου.
Η NABU δήλωσε ότι ο Mindich ενημερώθηκε για την επικείμενη σύλληψή του και διέφυγε στο Ισραήλ, με τις Αρχές να αναζητούν τώρα ποιος μπορεί να τον ειδοποίησε.
Οι εισαγγελείς είπαν πως ο Galushchenko βοήθησε τον επιχειρηματία στο ξέπλυμα χρήματος και επηρεάστηκε από αυτόν.
Παρότι ακόμη δεν του έχουν επαγγελθεί κατηγορίες, ο Galushchenko τέθηκε εκτός κυβέρνησης.
Ο ίδιος δήλωσε, ωστόσο, ότι θα υπερασπιστεί τον εαυτό του στο δικαστήριο αν αυτό απαιτηθεί.
Στο κάδρο των εμπλεκομένων είναι και ο Oleksiy Chernyshov, πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ουκρανίας και στενός συνεργάτης του Ζελένσκι.
Η NABU ανακοίνωσε πως ο Chernyshov είχε την κωδική ονομασία «Τσε Γκεβάρα» εντός της οργάνωσης και ότι έλαβε παρανόμως 1,2 εκατομμύρια δολάρια και ακόμη 100.000 σε ευρώ.
Οι Αρχές διερευνούν την εμπλοκή του Chernyshov και σε άλλη υπόθεση διαφθοράς.
Στο σκάνδαλο - μεγατόνων της ενέργειας έχει εμπλακεί και το όνομα του Ihor Myroniuk, πρώην συμβούλου του Galushchenko και πρώην επικεφαλής του Ταμείου Κρατικής Ιδιοκτησίας.
Ταυτοποιήθηκε και ο άνδρας με την κωδική ονομασία «τενόρος», ο οποίος είναι ο πρώην επικεφαλής του τμήματος ασφαλείας της Energoatom Dmytro Basov.
Ο δικηγόρος του δήλωσε πως ο πελάτης του δεν προκάλεσε καμία οικονομική βλάβη στον οργανισμό κρατικής ενέργειας και πως οι εισαγγελείς δεν έχουν στοιχεία εναντίον του.
Εμπλέκεται ο ίδιος ο Ζελένσκι;
Ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος δεν εμπλέκεται άμεσα με την υπόθεση. Μάλιστα δήλωσε σε διάγγελμά του προς τον ουκρανικό λαό ότι οι δράσεις κατά της διαφθοράς είναι σε καλό δρόμο.
Το περασμένο καλοκαίρι, όμως, το γραφείο του Ζελένσκι και το κοινοβούλιο του Κιέβου προσπάθησαν να θέσουν την NABU υπό τον έλεγχο του γενικού εισαγγελέα της Ουκρανίας -μια καθαρά πολιτική θέση.
Η κίνηση αυτή, που συνέπεσε με πληροφορίες ότι οι ανεξάρτητες αρχές παρακολουθούσαν πρόσωπα από το στενό του κύκλο, προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων και πυροδότησαν τις πρώτες μεγάλες διαμαρτυρίες κατά της κυβέρνησης από το 2022.
Υπό το βάρος των διαμαρτυριών και μετά από προτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ζελένσκι αναγκάστηκε να αλλάξει ρότα.
H EE ζητά διαβεβαιώσεις
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά διαβεβαιώσεις από την Ουκρανία για τη μελλοντική οικονομική στήριξή της, μετά από την αποκάλυψη του σκανδάλου.
Ορισμένοι από τους Ευρωπαίους εταίρους υποστήριξαν ότι το γεγονός ότι η υπόθεση διαφθοράς ήρθε στο φως είναι καλό σημάδι και δείχνει ότι οι ανεξάρτητες Αρχές στην Ουκρανία συνεχίζουν να λειτουργούν.
Άλλοι, ωστόσο, ζητούν από την κυβέρνηση να αποδείξει ότι αντιμετωπίζει σοβαρά την υπόθεση και ότι θα κάνει συγκεκριμένα βήματα για να αποφευχθούν αντίστοιχα περιστατικά στο μέλλον.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας χαρακτήρισε το σκάνδαλο «εξαιρετικά ατυχές» και προέτρεψε το Κίεβο να το αντιμετωπίσει με τη δέουσα σοβαρότητα.
«Αναμένουμε από το Κίεβο να επιμείνει στα μέτρα κατά της διαφθοράς και τις μεταρρυθμίσεις εντός συνόρων» δήλωσε με τη σειρά του ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι την Πέμπτη.
Πηγή: Cnn
