Στο πλαίσιο της θεματολογίας της DEFENCE ReDEFiNED και ειδικότερα στο πεδίο της Ασφάλειας, προγραμματίσαμε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, με τον Υφυπουργό Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, Δρ. Νικόλα Α. Ιωαννίδη.
Ο Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, απάντησε σε ερωτήσεις που του έθεσε ο δημοσιογράφος Χρίστος Λοΐζου για την μεταναστευτική πολιτική της Κύπρου, τα Κέντρα Φιλοξενίας, τον ρόλο της Εθνικής Φρουράς, της Αστυνομίας Κύπρου και της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, καθώς και τις λύσεις που επιδιώκονται στις προκλήσεις που αναδύονται. Επιπλέον, συζητήσαμε για την διαχείριση του μεταναστευτικού εν μέσω περιφερειακών εξελίξεων καθώς και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την συμπερίληψη του στις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Κύριε Υφυπουργέ, έχετε παρουσιάσει πρόσφατα δεδομένα που δείχνουν μείωση των αφίξεων, αύξηση των επιστροφών και μείωση των ατόμων που διαμένουν σε χώρους φιλοξενίας. Ποιοι είναι οι κύριοι πυλώνες της μεταναστευτικής πολιτικής που οδήγησαν σε αυτή την εικόνα και πώς προτίθεται η κυβέρνηση να συνεχίσει τη μεταναστευτική της πολιτική; Έχουν τεθεί νέοι στόχοι και νέα μέτρα προς υλοποίηση;
Μέσα σε τρία χρόνια καταφέραμε να μειώσουμε τις παράτυπες αφίξεις κατά περίπου 86%, να πολλαπλασιάσουμε τις επιστροφές και να έχουμε πλέον πέντε φορές περισσότερες αναχωρήσεις σε σχέση με τις αφίξεις το 2025. Αυτό δεν είναι τυχαίο, είναι το αποτέλεσμα μιας συνεκτικής στρατηγικής που στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες.
Πρώτον, στην ουσιαστική ενίσχυση επιτήρησης των εξωτερικών συνόρων και της Πράσινης Γραμμής μέσω του συντονισμού Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης/Αστυνομίας και Υπουργείου Άμυνας/Εθνικής Φρουράς. Δεύτερον, στην επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου και στη μείωση του όγκου των εκκρεμουσών αιτήσεων ασύλου. Τρίτον, στη λειτουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος επιστροφών που συνδυάζει υποχρεωτικές και εθελούσιες επιστροφές, οδηγώντας σε αριθμό-ρεκόρ αναχωρήσεων μόνο για το 2025.
Για το 2026, οι στόχοι μας είναι ακόμη πιο απαιτητικοί: πλήρης προσαρμογή στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο τίθεται σε εφαρμογή στις 12 Ιουνίου 2026, με έμφαση στην ολοκλήρωση διαδικασιών εντός επτά ημερών, στη διαλειτουργικότητα με τα ευρωπαϊκά συστήματα και στην ουσιαστική εφαρμογή του μηχανισμού αλληλεγγύης.
Παράλληλα, επεκτείνουμε το σύστημα RECAMAS για καλύτερη παρακολούθηση των επιστροφών και διευρύνουμε τα προγράμματα εθελούσιων επιστροφών, ειδικά για Σύρους υπηκόους, όπου ήδη χιλιάδες έχουν επιστρέψει με την τάση επαναπατρισμού τους να συνεχίζεται. Επιπλέον, μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας που πετύχαμε, έχουν τη δυνατότητα να αφαιρούμε καθεστώς προστασίας από αλλοδαπούς που διαπράττουν ποινικά αδικήματα, με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωμένοι να αναχωρήσουν από την Κύπρο. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η ένταξη στη Ζώνη Σένγκεν και η έναρξη του ETIAS, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση των ανανεώσεων αδειών διαμονής, θα επιτρέψουν αυστηρότερο έλεγχο, λιγότερη γραφειοκρατία και πιο στοχευμένη αξιοποίηση πόρων.
Θέλω να τονίσω πως η απλοποίηση των διαδικασιών απόκτηση και ανανέωσης αδειών διαμονής για υπηκόους τρίτων χωρών για όλους τους κλάδους της οικονομίας, που έρχεται και μέσα από τον εξορθολογισμό διαδικασιών στο Τμήμα Μετανάστευσης, θα συμβάλουν στην καταπολέμηση και της παράνομης, και άρα ανεξέλεγκτης, μετανάστευσης.
Επιπλέον, το 2026 θα επιδιώξουμε την ανάπτυξη οργανωμένων νόμιμων διαύλων μετανάστευσης και την εφαρμογή της ολοκληρωμένης Εθνικής Στρατηγικής Ένταξης, με έμφαση στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ώστε όσοι παραμένουν νόμιμα να εντάσσονται και να συμβάλλουν θετικά στην κοινωνία και την οικονομία.
Ποια είναι η πρόοδος στην ολοκλήρωση του Κέντρου Φιλοξενίας Λίμνες; Με την ολοκλήρωση του, ποια αναμένονται να είναι τα άμεσα οφέλη που θα προκύψουν και ποιος θα είναι ο ρόλος των υφιστάμενων υποδομών οι οποίες λειτουργούν σήμερα;
Το έργο στις «Λίμνες» περιλαμβάνει Κέντρο Φιλοξενίας αιτούντων άσυλο και Προαναχωρησιακό Κέντρο όπου θα κρατούνται οι αλλοδαποί μέχρι τον επαναπατρισμό τους. Οι εργασίες βρίσκονται στο τελικό τους στάδιο. Η λειτουργία της Ζώνης 1 του Προαναχωρησιακού Κέντρου ξεκινά στις αρχές του 2026, ενώ η πλήρης ολοκλήρωση του συνόλου των εγκαταστάσεων αναμένεται περί τον Σεπτέμβριο του 2026. Χρηματοδοτείται κατά 90% από ευρωπαϊκούς πόρους και αποτελεί βασικό κριτήριο για την αξιολόγηση της Κύπρου στο πλαίσιο της ένταξης στη Ζώνη Σένγκεν, καθώς αποδεικνύει ότι διαθέτουμε σύγχρονη, λειτουργική και ασφαλή υποδομή για προαναχωρησιακή κράτηση.
Τα άμεσα οφέλη είναι ότι αποσυμφορούμε το Πουρνάρα και τις λοιπές δομές πρώτης υποδοχής, οι οποίες μπορούν πλέον να επικεντρώνονται στην εκπλήρωση σύντομων διαδικασιών. Το Κέντρο Φιλοξενίας θα παρέχει στους διαμένοντες όλα τα απαραίτητα για να μην αναγκάζονται να ψάχνουν στέγη στα αστικά κέντρα. Αυτό επιτρέπει καλύτερη διαχείριση ασφαλείας, πιο ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, , καθώς και καλύτερη ετοιμότητα σε περιπτώσεις κρίσεων. Επιπλέον, το Προαναχωρησιακό Κέντρο, χωρητικότητας 800 ατόμων, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας για διεξαγωγή επιχειρήσεων επαναπατρισμών. Παρ’ όλα αυτά, οι υφιστάμενες υποδομές δεν εγκαταλείπονται, αλλά ο ρόλος τους εξειδικεύεται: το Πουρνάρα λειτουργεί ως κέντρο ελέγχου, διαλογής και ταυτοποίησης με ολοκλήρωση διαδικασιών εντός επτά ημερών, ενώ άλλες δομές αξιοποιούνται για βραχείες περιόδους φιλοξενίας και ειδικές κατηγορίες.
Πιστεύετε ότι η επιτήρηση της γραμμής κατάπαυση του πυρός και των θαλάσσιων συνόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Εθνική Φρουρά και την Αστυνομία Κύπρου ήταν καταλυτικής σημασίας για τη διαχείριση του μεταναστευτικού; Διαθέτουμε τα κατάλληλα μέσα και το προσωπικό είναι κατάλληλα καταρτισμένο για αυτού του είδους τις αποστολές ή παρατηρούνται κενά;
Αναφορικά με το θέμα αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης/Αστυνομία και το Υπουργείο Άμυνας/Εθνική Φρουρά για την αγαστή συνεργασία. Η συμβολή των σωμάτων ασφαλείας στην εφαρμογή της μεταναστευτικής πολιτικής που χαράσσει το Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, υπό την καθοδήγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι υψίστης σημασίας. Η αυστηρή επιτήρηση της γραμμής κατάπαυσης του πυρός και των θαλάσσιων συνόρων ήταν καθοριστική για να επιτευχθεί η θεαματική μείωση των παράτυπων αφίξεων τα τελευταία τρία χρόνια κατά 86%. Εφόσον έχει κλείσει ο δρόμος προς τους διακινητές και γίνεται σαφές ότι οι παράνομες αφίξεις δεν οδηγούν σε μακρά παραμονή, αλλά σε ταχείες διαδικασίες επιστροφής, η Κύπρος, πλέον, δεν είναι ελκυστικός προορισμός για διακινητές. Ωστόσο, παραμένουμε σε εγρήγορση και συνεχίζουμε την προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα δίκτυα διακινητών, κάτι το οποίο είναι και στόχος της ΕΕ.
Σήμερα τα μέσα και το προσωπικό μας είναι σαφώς πιο ενισχυμένα από ό,τι πριν τρία χρόνια, τόσο σε αριθμούς όσο και σε κατάρτιση. Υπάρχει σημαντική ευρωπαϊκή στήριξη για απόκτηση σύγχρονων συστημάτων επιτήρησης, καθώς και πλωτών-εναέριων μέσων. Παρ’ όλα αυτά, χρειάζεται συνεχής αναβάθμιση τεχνολογικού εξοπλισμού, περαιτέρω εκπαίδευση, και ακόμη καλύτερη διαλειτουργικότητα μεταξύ του Υφυπουργείου και των σωμάτων ασφαλείας. Σε συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους μας, εργαζόμαστε ώστε η Κύπρος να αποτελεί πρότυπο κράτους-μέλους πρώτης γραμμής όσον αφορά την επιτήρηση και, ταυτόχρονα, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το γεγονός ότι έχουμε καταφέρει να μειώσουμε κατακόρυφα τις παράτυπες ροές και να είμαστε στις πρώτες θέσεις στην ΕΕ σε σχέση με τις επιστροφές, καταδεικνύει την ορθότητα και αποτελεσματικότητα της πολιτικής μας.
Σημειώνω πως στις 10 Δεκεμβρίου εκπροσώπησα την Κυπριακή Δημοκρατία στη σύνοδο της Παγκόσμιας Συμμαχίας για την Αντιμετώπιση της Διακίνησης Μεταναστών στις Βρυξέλλες, όπου παρουσίασα τις ενέργειες μας και τις προτεραιότητές μας ενόψει της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ. Σχετικά με την καταπολέμηση της διακίνησης, που είναι εγκληματική δραστηριότητα που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα, είμαστε υπέρ της διακρατικής συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών, τόσο με Ευρωπαίους εταίρους όσο και με φίλες χώρες της περιοχής.
Ποια είναι η εικόνα για τις μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία μέσω κατεχομένων; Στο παρελθόν έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα με κυανόκρανους να κατευθύνουν μετανάστες από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές. Έχει βελτιωθεί η συνεννόηση με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ώστε να επιτηρείται καλύτερα η γραμμή κατάπαυσης του πυρός;
Ιστορικά, η βασική πίεση προς την Κυπριακή Δημοκρατία προερχόταν από την Τουρκία μέσω των κατεχομένων, με οργανωμένη μεταφορά ανθρώπων προς την Πράσινη Γραμμή και τα οδοφράγματα. Σήμερα, χάρη στο συνολικό πλέγμα μέτρων που έχει λάβει η Κυβέρνηση, οι ροές αυτές έχουν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2022, όπως ανέφερα προηγουμένως, ωστόσο δεν έχουν εκλείψει.
Η συνεργασία με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχει βελτιωθεί, τόσο σε επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών όσο και σε πρακτικό επίπεδο επιτήρησης περιοχών όπου διαπιστώθηκαν στο παρελθόν φαινόμενα παράτυπων διελεύσεων. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση των ελέγχων στα οδοφράγματα, τα οποία, παρότι δεν συνιστούν εξωτερικά σύνορα, λειτουργούν ως κόμβοι εισόδου στην επικράτεια της ΕΕ. Στόχος μας είναι η απαρέγκλιτη εφαρμογή του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής, ο οποίος προβλέπει ότι η Πράσινη Γραμμή δεν είναι σύνορο, με τρόπο που να παρεμποδίζει την εκμετάλλευση της γραμμής κατάπαυσης του πυρός από κυκλώματα διακίνησης.
Πώς επηρεάζει η περιφερειακή αστάθεια και η κλιμάκωση συγκρούσεων την Κυπριακή Δημοκρατία σε σχέση με το μεταναστευτικό; Υπάρχει σύγκλιση ή απόκλιση θέσεων με τη νέα κυβέρνηση του Λιβάνου και τη μεταβατική κυβέρνηση της Συρίας για τη διαχείριση του θέματος και την αποφυγή μιας νέας ανθρωπιστικής κρίσης;
Η Κύπρος βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη γειτονιά. Η παρατεταμένη αστάθεια στη Συρία, η βαθιά οικονομική και πολιτική κρίση στον Λίβανο και οι ευρύτερες εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργούν ένα μόνιμο υπόβαθρο πιθανών νέων μεταναστευτικών κρίσεων. Οι ροές προς την Κύπρο δεν είναι αποκομμένες από αυτά τα φαινόμενα, καθώς όταν επιδεινώνεται η κατάσταση σε γειτονικές χώρες, αυξάνεται το ενδεχόμενο πρόκλησης μεταναστευτικής πίεσης προς το νησί μας. Γι’ αυτό τον λόγο διεκδικήσαμε και πετύχαμε τη δυνατότητα πρόσβασης στη δεξαμενή αλληλεγγύης της ΕΕ, που θα μας επιτρέψει να ζητήσουμε έμπρακτη στήριξη.
Με τον Λίβανο υπάρχει κοινή αντίληψη για την ανάγκη να μειωθούν οι παράτυπες θαλάσσιες αναχωρήσεις και να ενισχυθούν οι δυνατότητες της χώρας να παραμείνει σταθερή, γι’ αυτό και υποστηρίξαμε ενεργά την ευρωπαϊκή δέσμη στήριξης προς τον Λίβανο, με ισχυρή μεταναστευτική διάσταση. Με τη μεταβατική κυβέρνηση της Συρίας εργαζόμαστεγια τη διευκόλυνση των οργανωμένων εθελούσιων επιστροφών Σύρων, πάντοτε σε συμμόρφωση με το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο.
Το ειδικό πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών, στο πλαίσιο του οποίου περίπου 5000 Σύροι έχουν αποσύρει αιτήσεις ασύλου/ανακαλέσει καθεστώς διεθνούς προστασίας και ήδη πάνω από 4.000 έχουν επιστρέψει στην πατρίδα τους, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς συνδυάζουμε ανθρωπιστική ευαισθησία και προστασία του συστήματος. Η προσέγγισή μας είναι ότι η αποτροπή μιας νέας ανθρωπιστικής κρίσης στην περιοχή περνά μέσα από τέσσερις παραμέτρους: στήριξη των χωρών πρώτης υποδοχής, τη δημιουργία σταθερότητας στις χώρες καταγωγής των αιτούντων, δημιουργία νόμιμων και ελεγχόμενων διαύλων μετανάστευσης – όπως η συμφωνία με την Αίγυπτο για εποχικούς εργαζόμενους – και ενίσχυση των επιστροφών όσων δεν χρήζουν προστασίας, ώστε να μη δημιουργούνται κίνητρα για επικίνδυνα ταξίδια.
Ιδιαίτερα για τη Συρία, η Κύπρος είναι από τις πρώτες χώρες που τάχθηκε υπέρ της γρήγορης ανοικοδόμησης της χώρας, με εμπλοκή, αν είναι δυνατόν, και κυπριακών εταιρειών, καθώς αυτό θα καταστήσει περισσότερες περιοχές ασφαλείς, με υποδομές και οικονομική δραστηριότητα. Πιστεύουμε πως έτσι, θα υπάρχει και ακόμη μεγαλύτερο κίνητρο για εθελούσιες επιστροφές, όπου οι Σύροι κάτοχοι καθεστώτος διεθνούς προστασίας στην Κύπρο και εργάζονται να μπορούν να επιστρέψουν και να έχουν δουλειά και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.
Το νέο Σύμφωνο της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο έχει βοηθήσει την Κυπριακή Δημοκρατία στη μεταναστευτική της πολιτική; Έχει λειτουργήσει ο μηχανισμός αλληλεγγύης ή χρήζει βελτίωσης;
Η εγκαθίδρυση ενός συνεκτικού νομικού πλαισίου που θα επιτρέψει στην ΕΕ να αντιμετωπίσει τη μετανάστευση με ενιαίο και αποτελεσματικό τρόπο ήταν πάγια θέση της ΚΔ. Συνεπώς, χαιρετίζουμε αυτή τη σημαντική εξέλιξη.Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή τον Ιούνιο του 2026. Ήδη, όμως, έχει βοηθήσει τη χώρα μας σε πολιτικό επίπεδο, καθώς επιβεβαιώνεται επίσημα ότι η Κύπρος είναι κράτος μέλος υπό μεταναστευτική πίεση και ότι δικαιούται πρόσβαση σε μηχανισμούς αλληλεγγύης.
Ο μηχανισμός αλληλεγγύης, με τη «δεξαμενή» μετεγκαταστάσεων και τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, αποτελεί σημαντικό βήμα, ιδίως για χώρες πρώτης γραμμής όπως η Κύπρος. Παρ’ όλα αυτά, επιζητούμε μεγαλύτερη έμφαση στις μετεγκαταστάσεις μαζί με την οικονομική ενίσχυση. Στόχος του Συμφώνου είναι η μείωση της πίεσης στις χώρες πρώτης γραμμής και η ισότιμη κατανομή ευθυνών εντός της Ένωσης. Ως Προεδρεύουσα χώρα το πρώτο εξάμηνο του 2026, η Κύπρος θα εργαστεί ώστε το Σύμφωνο να μην παραμείνει στη θεωρία, αλλά να εφαρμοστεί στην πράξη με τρόπο αποτελεσματικό και ισορροπημένο.
Πώς εντάσσεται το μεταναστευτικό στην ατζέντα της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Συμβούλιο της ΕΕ; Ποια αποτελέσματα αναμένονται στο μεταναστευτικό από το νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο, το οποίο, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εντάσσεται στις προτεραιότητες της Προεδρίας;
Η Κυπριακή Προεδρία ξεκινά την 1η Ιανουαρίου 2026 με τη μετανάστευση στις πρώτες θέσεις της ευρωπαϊκής ατζέντας, σε μια περίοδο όπου η Ένωση περνά σε πιο επιχειρησιακή και αυστηρή προσέγγιση στο ζήτημα, κυρίως σε σχέση με τα δίκτυα διακίνησης και την προστασία των εξωτερικών συνόρων. Η χώρα μας, ως κράτος πρώτης γραμμής με δυσανάλογο βάρος ροών τα προηγούμενα χρόνια, έχει αναλάβει να προωθήσει την πλήρη εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, να συμβάλει στην ενίσχυση της εξωτερικής διάστασης της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής και των μηχανισμών αλληλεγγύης και επιστροφών.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο, το οποίο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει τοποθετήσει στις κεντρικές προτεραιότητες της Προεδρίας. Στόχος είναι μια πιο συνολική εταιρική σχέση της ΕΕ με τη Νότια Γειτονία, που να περιλαμβάνει την ενέργεια, την κλιματική ανθεκτικότητα, τη συνδεσιμότητα και, βέβαια, τη μετανάστευση. Για την Κύπρο, το ζητούμενο είναι η μετάβαση από γενικές διακηρύξεις σε συγκεκριμένα εργαλεία: διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες, όπως αυτή με την Αίγυπτο για εποχικούς εργαζόμενους, ενίσχυση νόμιμων διαύλων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς και κοινές δράσεις για την καταπολέμηση των δικτύων διακίνησης και την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Έχουμε δει πως η «εργαλειοποίηση» του μεταναστευτικού στα πλαίσια των «υβριδικών απειλών» έχει λάβει μεγαλύτερη προσοχή από την ΕΕ τα τελευταία χρόνια, καθώς περιλαμβάνεται και στη Στρατηγική Πυξίδα και στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Στην «τριάδα» Προεδρίας βρισκόμαστε μαζί με την Πολωνία, η οποία αντιμετωπίζει ανάλογο ζήτημα. Έχει τεθεί το ζήτημα αντιμετώπισης της «εργαλειοποίησης» του μεταναστευτικού στα πλαίσια των μακροπρόθεσμων στόχων της «τριάδας» Προεδρίας;
Η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού ως υβριδική απειλή είναι πλέον ρητά αναγνωρισμένη τόσο στη Στρατηγική Πυξίδα της ΕΕ όσο και στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Δεν μιλάμε για θεωρητικό κίνδυνο, καθώς έχουμε δει τέτοιες πρακτικές στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, από τη Λευκορωσία μέχρι τη Μεσόγειο, όπου διάφορα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, χρησιμοποιούν ευάλωτους ανθρώπους ως μέσο πολιτικής πίεσης.
Ως κράτος-μέλος πρώτης γραμμής, με ιδιαιτερότητες όπως η τουρκική κατοχή και η Πράσινη Γραμμή, η Κύπρος έχει θέσει αυτό το ζήτημα στο επίκεντρο της «τριάδας» Προεδρίας Πολωνίας–Δανίας–Κύπρου. Στο κοινό 18μηνο πρόγραμμα της τριάδας, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι σε υβριδικές απειλές, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης, αποτελεί οριζόντια προτεραιότητα.
Η δική μας συμβολή επικεντρώνεται στη σύνδεση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων με την καταπολέμηση των δικτύων διακίνησης, στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για επιτήρηση και ανάλυση ροών και στην προώθηση στοχευμένων μέτρων σε βάρος όσων αποκομίζουν κέρδη από την παράνομη διακίνηση ανθρώπων. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη δεν θα βρεθεί ξανά απροετοίμαστη απέναντι σε τέτοια φαινόμενα, αλλά θα διαθέτει συγκεκριμένα εργαλεία πρόληψης, αποτροπής και αντίδρασης.
Πώς ενδεχόμενη ένταξη της Κύπρου στη Ζώνη Σένγκεν επηρεάζει τη μεταναστευτική μας πολιτική; Σε ποιες δράσεις προχωρεί το Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας για την προετοιμασία ένταξης;
Η ένταξη της Κύπρου στη Ζώνη Σένγκεν θα είναι ένα από τα σημαντικότερα βήματα της ευρωπαϊκής μας πορείας, με άμεσες συνέπειες και στο μεταναστευτικό. Η επιλογή της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη για πλήρη ένταξη στη Ζώνη Σένγκεν καταδεικνύει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας μας, αλλά και τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει η Κύπρος. Ως εκ τούτου, η μεγάλη αυτή προσπάθεια, που τυγχάνει συντονισμού από το Υπουργείο Εξωτερικών, μόνο οφέλη μπορεί να δημιουργήσει.
Θα ήθελα να τονίσω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι έτοιμη από τεχνικής άποψης και αναμένουμε εξελίξεις εντός 2026. Η ένταξη στη Ζώνη Σένγκεν λειτουργεί ως ισχυρό πιστοποιητικό αξιοπιστίας ότι η Κύπρος διαθέτει ώριμο, αποτελεσματικό και ασφαλές σύστημα διαχείρισης συνόρων και μετανάστευσης. Αυτό αναμένεται να ενισχύσει την πρόσβασή μας σε μηχανισμούς αλληλεγγύης και ευρωπαϊκή στήριξη, αλλά και την ελκυστικότητα της χώρας για επενδύσεις, τουρισμό και νόμιμη κινητικότητα.
Σε επίπεδο προετοιμασίας, το Υφυπουργείο συμμετέχει ενεργά στην ολοκλήρωση των τεχνικών προσαρμογών, στην αναβάθμιση υποδομών όπως το Πουρνάρα και οι «Λίμνες», καθώς και στον εξορθολογισμό αδειών μετανάστευσης και ψηφιοποίηση των σχετικών διαδικασιών . Παράλληλα, η εφαρμογή της Συμφωνίας Σένγκεν εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο: ένα κράτος που αποδεικνύει ότι προστατεύει αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ αποκτά ισχυρότερο λόγο όταν διεκδικεί αλληλεγγύη, μετεγκαταστάσεις και στήριξη σε περιόδους πίεσης. Για εμάς, η ένταξη στη Ζώνη Σένγκεν δεν είναι μόνο ζήτημα διακίνησης πολιτών, αλλά και στρατηγικό εργαλείο για μια πιο ισχυρή, δίκαιη και βιώσιμη μεταναστευτική πολιτική για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πηγή: defenceredefined/ Χρίστος Λοΐζου
