Μαρίνα Χατζηχριστοδούλου
Black Friday, ή αλλιώς όπως την γνωρίζουμε όλοι, «Μαύρη Παρασκευή»!
Την περιμένουμε κάθε χρόνο με πολλή ανυπομονησία, ειδικά, για εμάς τις γυναίκες, αλλά τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη σημασία δίνει και ο αντρικός πληθυσμός, αφού πλέον πρόκειται για μια καθαρά εμπορική ημέρα, σαν όλες τις άλλες.
Λίγες ημέρες λοιπόν, μας χωρίζουν από την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου και ήδη τα μαγαζιά στην Κύπρο έχουν βάλει τις εκπτώσεις τους.
Το 24news, επικοινώνησε με την Νομική Λειτουργό Βιργινία Χρήστου, η οποία οπως μας τόνισε χαρακτηριστικά, προς το παρόν οι Κύπριοι είναι αρκετά συγκρατημένοι.
"Οι καταναλωτές προσπαθούν να περιοριστούν στα απαραίτητα, αλλά δεν μπορούμε να προβλέψουμε για την κίνηση την Παρασκευή γιατί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για παραδειγμα αν έχουν πληρωθεί, όσον αφορά τι καιρό θα κάνει κσι φυσικά τι ανάγκες έχει ο κάθε καταναλωτής", ανέφερε στο 24news.
Παράλληλα, τόνισε πως "ακόμα δεν έχουμε ξεκινήσει να ελέγχουμε την αγορά και να παρατηρούμε αντιδράσεις των καταναλωτών».
Η κυρία Χρήστου επισήμανε επίσης, πως την Παρασκευή θα έχουν τα πρώτα δείγματα που είναι και η επίσημη ημέρα των εκπτώσεων.
"Τα ποσοστά εκπτώσεων αναμένεται ότι θα κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με πέρσι μεταξύ 20-30% για είδη ένδυσης και υπόδησης, ενώ για ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές ενδεχομένως να αγγίξουν και το 40%. Θεωρούμε ότι οι καταναλωτές είναι υποψιασμένοι στις αγορές τις οποίες πραγματοποιούν και προσπαθούν να περιοριστούν στα απαραίτητα και αναγκαία ώστε να μην ξεφύγουν του οικονομικού τους προϋπολογισμού. Υπενθυμίζουμε και πάλι ότι η περίοδος των εκπτώσεων δεν είναι θεσμοθετημένη και επομένως οι επιχειρήσεις μπορούν να προχωρούν σε εκπτώσεις".
Σημαντικό να αναφέρουμε πως το Black Friday, ελλοχεύει και αρκετές παγίδες που καλό είναι οι ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ να προσέξουν τις αγορές τους και αν πρόκειται για "πραγματική" "έκπτωση".
Πρακτικές συμβουλές για αποφυγή παγίδων και παρορμητικών αγορών:
Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών για την καλύτερη ενημέρωση και προετοιμασία των καταναλωτών, αλλά και για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει η αγορά κατά τη διάρκεια της Black Friday και Cyber Monday, συστήνει στους καταναλωτές όπως:
Διενεργήσουν έρευνα αγοράς εντοπίζοντας τα προϊόντα που πιθανόν τους ενδιαφέρουν και να σημειώσουν την τιμή τους, ώστε να μπορούν πιο εύκολα να έχουν τη πραγματική εικόνα του ύψους των εκπτώσεων που θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια του Black Friday και Cyber Monday. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 45 του Ν.112(Ι)/2021, εάν μια επιχείρηση επιθυμεί να προχωρήσει σε μείωση της τιμής σε οποιαδήποτε προϊόντα, η μείωση αυτή θα πρέπει να επιβληθεί στη χαμηλότερη τιμή πώλησης στην οποία πωλείτο το ίδιο κατά ποιότητα ή ποσότητα προϊόν εντός περιόδου τριάντα (30) ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.
Αποφύγουν την αγορά προϊόντων, ακόμα κι αν πωλούνται σε ιδιαίτερα συμφέρουσες τιμές, από ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν αμφίβολης νομιμότητας ιστοσελίδες, π.χ. δεν περιλαμβάνουν πλήρη στοιχεία επικοινωνίας (email, διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας), ή και διοχετεύουν την επικοινωνία με τους καταναλωτές αποκλειστικά μέσω social media εφαρμογών, όπως viber, messenger κ.λ.π.
Αποφύγουν την αγορά παιχνιδιών και καλλυντικών από διεθνής πλατφόρμες. Υπενθυμίζεται ότι στις 20 Φεβρουαρίου 2024, η Toy Industries of Europe (TIE), δημοσίευσε τα αποτελέσματα έρευνας (mystery shopping) που πραγματοποίησε σε σχέση με την κινέζικη πλατφόρμα πώλησης καταναλωτικών προϊόντων TEMU, τα αποτελέσματα της οποίας κατέδειξαν ότι 18 από τα 19 παιχνίδια που αγοράστηκαν μέσω της συγκεκριμένης ηλεκτρονικής σελίδας αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια των παιδιών, αφού παραβίαζαν τις διατάξεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την ασφάλεια παιχνιδιών.
Θα πρέπει να επιδείξουν ιδιαίτερης προσοχής σε προϊόντα με πολύ μεγάλες εκπτώσεις όπου σε αρκετές περιπτώσεις η έκπτωση ενδέχεται να είναι πλασματική ή και να περικλείεται σε ελάχιστο αριθμό προϊόντων.
Μελετήσουν τα χαρακτηριστικά του προϊόντος που τους ενδιαφέρει, προκειμένου να βεβαιωθούν ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες και απαιτήσεις τους. Ιδιαίτερη έμφαση και σημασία, θα πρέπει να δίνεται και σε άλλες κρίσιμες πληροφορίες που σχετίζονται με την ταχύτητα παράδοσης των προϊόντων και συγκεκριμένα: (α) στη διαθεσιμότητα, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη εμπόδια και περιορισμούς που, σε διεθνές επίπεδο, επηρεάζουν την παραγωγή και διακίνηση των αγαθών, καθώς και (β) στον αναμενόμενο χρόνο αποστολής των προϊόντων μέσω των ταχυδρομικών παροχών. Στόχος είναι οι καταναλωτές να μη βιώνουν αργότερα δυσαρέσκεια και απογοήτευση από τυχόν υπερβολικούς ή/και απροσδιόριστους χρόνους αναμονής.
Αναζητήσουν κριτικές (reviews) μέσω της χρήση του διαδίκτυο που αφορούν το προϊόν, καθώς και την τιμή πώλησης του προϊόντος από άλλους προμηθευτές ή και τον εντοπισμό εναλλακτικών προϊόντων.
Οι ανακοινώσεις για μείωση της τιμής μπορεί να είναι αριθμητικές (π.χ. -20% έκπτωση, Από 20 ευρώ τώρα 16 ευρώ, 20 ευρώ 16 ευρώ, 4 ευρώ έκπτωση, -4 ευρώ). Μπορεί όμως να είναι εκφράσεις που υποδηλώνουν ότι η τιμή ενός προϊόντος ή μιας κατηγορίας προϊόντων έχει μειωθεί, χωρίς να αναφέρουν το ύψος του ποσού ή ποσοστού της έκπτωσης (πχ. Τιμή Ευκαιρίας, Προσφορά, Εκπτωτική Τιμή, Ειδική Τιμή, Έκπτωση)
Προσοχή στην ηλεκτρονική εγγραφή σε ενημερωτικά δελτία (newsletters), με τα οποία οι επιχειρήσεις καλούν τους καταναλωτές να δηλώσουν έγκαιρα τις προτιμήσεις τους σε συγκεκριμένα προϊόντα και να ενημερωθούν νωρίτερα για τις εκπτώσεις που θα γίνουν σε αυτά. Οι προσωπικές πληροφορίες που χορηγούνται μέσω αυτών των newsletters, χρησιμοποιούνται κατά κόρον από τους προμηθευτές για τη δημιουργία προσωποποιημένων προφίλ πελατών και για τη διενέργεια εξατομικευμένων προωθητικών ενεργειών που τους ακολουθούν παντού κατά την πλοήγησή τους στο Διαδίκτυο. Αξιολογούν την αξιοπιστία και της ποιότητα εξυπηρέτησης του συγκεκριμένου πωλητή πριν την οποιαδήποτε αγορά, ρωτώντας άλλους καταναλωτές για τις εμπειρίες τους, όπως για παράδειγμα η ανταπόκριση του πωλητή σε θέματα εγγυήσεων και η εξυπηρέτηση μετά την πώληση.
Θα πρέπει να ενημερώνονται για την πολιτική επιστροφών του καταστήματος, πριν την αγορά. Υπενθυμίζεται ότι για αγορές από φυσικό κατάστημα δεν υπάρχει νομική υποχρέωση και επαφίεται στην πολιτική του κάθε καταστήματος αν θα αποδεχτεί επιστροφές ή αλλαγές.
Θα πρέπει να λαμβάνουν απόδειξη πληρωμής και έλεγχος πριν την απομάκρυνση από το ταμείο. Με τον έλεγχο αυτό οι καταναλωτές θα βεβαιωθούν αν όντως η έκπτωση περιλήφθηκε στην τελική τιμή του προϊόντος.
Για αγορές μέσω διαδικτύου ή και εκτός εμπορικού καταστήματος, οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα υπαναχώρησης μέχρι και 14 ημέρες μετά την παραλαβή του προϊόντος, αφότου ενημερώσουν γραπτώς την επιχείρηση για την πρόθεση τους ως υπαναχωρήσουν. Προσοχή! Σε περίπτωση που η αγορά πραγματοποιηθεί από ηλεκτρονική πλατφόρμα εταιρείας η οποία δραστηριοποιείται σε Τρίτες Χώρες, το πιο πάνω δικαίωμα ενδεχομένως να μην εφαρμόζεται.
Παρά το γεγονός ότι στην Κύπρο εφαρμόζεται ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές για παροχή ορθής και αληθής ενημέρωσης σε προ συμβατικό στάδιο, παρατηρούμε ότι μερικές επιχειρήσεις παραβαίνουν αυτούς τους κανόνες, εκμεταλλευόμενες την αδράνεια του κράτους για επαρκής ελέγχους στην αγορά. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων επικοινωνεί με τον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών για καθοδήγηση σχετικά με τον ορθό τρόπο παρουσίασης των εκπτώσεων, γεγονός που καταδεικνύει διάθεση συμμόρφωσης και επαγγελματισμού. Επιπρόσθετα, από το 2019 ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, με στόχο την ενημέρωση αυτών για το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και την καλλιέργεια επαγγελματικής κουλτούρας και διαφάνειας.
