Ο Οίκος πιστοληπτικής ικανότητας Moody's Investors Service άλλαξε τις προοπτικές της οικονομίας της Κύπρου από σταθερές, σε θετικές (positive outlook), κρατώντας όμως το αξιόχρεο της χώρας στο Ba2. Παράλληλα, οι βραχυπρόθεσμες αξιολογήσεις της Κύπρου επιβεβαιώθηκαν επίσης στο NP Not Prime (NP) και (Π).
Όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση που συνοδεύει την αξιολόγηση, η αλλαγή των προοπτικών της Κύπρου στηρίζεται σε δύο κύριους πυλώνες. Ο πρώτος είναι η βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών της χώρας και ο δεύτερος είναι η καλύτερη των προσδοκιών επίδοσης των δημοσιονομικών της χώρας.
Βάσει της έκθεσης, ο πρωταρχικός παράγοντας για τη θετική προοπτική είναι ότι η έκθεση της Κύπρου σε κινδύνους που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα, συνεχίζουν να μειώνονται. Ο Οίκος σημειώνει πως η δράση της κυβέρνησης με το Σχέδιο ΕΣΤΙΑ και οι ενέργειες των τραπεζών πιθανόν να οδηγήσουν σε περαιτέρω σημαντική μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων μέσα στους επόμενους 18 μήνες. Σχολιάζει ότι τα ΜΕΔ έφθασαν το Μάρτιο του 2019 στο 30,6% σε σύγκριση με τα ΜΕΔ του Μάρτη του 2016 που ήταν στο 49,8%. Ο Moody's αναμένει ότι τα ΜΕΔ του 30.6% θα μειωθούν στα μισά κατά τους επόμενους 12-18 μήνες, από δύο παράγοντες.
Ως πρώτο παράγοντα μείωσης των ΜΕΔ στους επόμενους μήνες βλέπει το σχέδιο ΕΣΤΙΑ που ξεκίνησε στις 2 Σεπτεμβρίου, με την προθεσμία συμμετοχής στο σχέδιο να είναι η 15η Νοεμβρίου. Ο Οίκος αναγνωρίζει ότι η ΕΣΤΙΑ έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει την πιο δύσκολη κατηγορία των ΜΕΔ, δηλαδή τα δάνεια που έχουν ως εξασφάλιση πρώτες κατοικίες. Οι υπολογισμοί του Οίκου δείχνουν ότι αναμένεται να βοηθήσει στην επανεκκίνηση των πληρωμών σε στεγαστικά δάνεια ύψους 1,1 δισ. ευρώ που έχουν στην κατοχή τους κυρίως δύο από τις τράπεζες που αξιολογούνται από την Moody's, την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα. Προσθέτει πως αυτά τα ΜΕΔ ανέρχονται στο 11% των συνολικών ΜΕΔ του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου.
Ως δεύτερο παράγοντα, ο Οίκος αναμένει ότι οι τράπεζες θα ολοκληρώσουν τις πωλήσεις δανείων που ετοιμάζουν. Σχολιάζει ότι η τιτλοποίηση και η πώληση προβληματικών δανείων διευκολύνθηκαν από το νόμο περί τιτλοποίησης και από τροποποιήσεις στη νομοθεσία που διέπει τις πωλήσεις δανείων το καλοκαίρι του 2018. Ωστόσο, κάνει νύξη για τις πρόσφατες τροπολογίες του καλοκαιριού του 2019 που ψηφίστηκαν από τη Βουλή και που θα παρεμπόδιζαν κάπως τη διαδικασία των πωλήσεων και τιτλοποιήσεων. Προσθέτει πως οι τροποποιήσεις αυτές έχουν παραπεμφθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο αναμένεται να λάβει απόφαση εντός του έτους ή στις αρχές του επομένου.
Βελτίωση των δημοσιονομικών
Ταχύτερο ρυθμό μείωσης του δημοσίου χρέους της Κύπρου βλέπει ο αμερικανικός Οίκος. Αναφέρει πως οι εκτιμήσεις του Οίκου για δημόσιο χρέος στο 107% από τον διαχωρισμό και πώληση της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας ήταν λανθασμένες και το χρέος ανήλθε μόνο στο 102,5%. Πέραν τούτου, σχολιάζει πως η κυβέρνηση επέστρεψε σε μεγάλα πρωτογενή και δημοσιονομικά πλεονάσματα και αναμένει ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί.
Προβλέπει δε, ότι, το δημόσιο χρέος της Κύπρου θα μειωθεί φέτος στο 97% του ΑΕΠ και λόγω των μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων και του συνεχιζόμενου χαμηλού κόστους χρηματοδότησης, θα εξακολουθήσει να μειώνεται κατά περίπου 5 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως. Εάν συνεχίσει με αυτό το ρυθμό, ο Οίκος αναφέρει πως θα είναι στο 75% μέχρι το τέλος του 2023.
Πιστεύει επίσης ότι η ανθεκτικότητα του ισολογισμού της κυβέρνησης έχει βελτιωθεί παρόλο που η Κύπρος αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις από την εφαρμογή του ΓεΣΥ, τους μισθούς του δημόσιου τομέα και την ΕΣΤΙΑ. Συμπληρώνει ότι το χρέος της χώρας θα συνεχίσει να μειώνεται, αν και θα γίνει με μικρότερο ρυθμό από το παραπάνω τρίπτυχο που λειτουργεί ανασταλτικά.
Πιστωτικές προκλήσεις
Ο Moody's αναφέρει ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει πιστωτικές προκλήσεις που προκύπτουν από τη μικρή της οικονομία, τη μικρή διαφοροποίηση του προϊόντος που εξάγει και από το χρέος των νοικοκυριών. Τονίζει πως οι αυξανόμενες πιέσεις στις δαπάνες μπορούν να επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στα δημοσιονομικά, αλλά κάνει και αναφορά στα θεσμικά όργανα της Κύπρου, λέγοντας πως είναι πιο αδύναμα σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Τέλος, υπογραμμίζει ότι ο ακόμη μεγάλος χρηματοπιστωτικός τομέας εξακολουθεί να επιβαρύνεται από μεγάλα επίπεδα ΜΕΔ, τα οποία ακόμα παραμένουν ως τα δεύτερα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αναθεώρηση προς τα πάνω ή και κάτω
Ο πιστοληπτικός οίκος συνοψίζει πως θα αναβαθμίσει την Κύπρο εάν συνεχίσουν να μειώνονται τα ΜΕΔ σημαντικά και φτάσουν κάτω από το 20%, που θα έχουν μεγάλο θετικό αντίκτυπο στις τράπεζες. Επίσης, σημειώνει ότι θα μπορούσε να αναβαθμίσει το αξιόχρεο της χώρας εάν συνεχίσει να μειώνεται με σταθερό ρυθμό το δημόσιο χρέος και φτάσει κάτω από 90% στα επόμενα 1 - 2 χρόνια.
Αντιθέτως, σημειώνει, ενώ η υποβάθμιση είναι επί του παρόντος απίθανο σενάριο, το πιστωτικό προφίλ της Κύπρου θα μπορούσε να αποδυναμωθεί εάν η ανάπτυξη ή η δημοσιονομική πολιτική αντιστραφεί από την παρούσα. Ενώ επίσης, ανασταλτικός παράγοντας που θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις για υποβάθμιση θα είναι η αποτυχία των τραπεζών να μειώσουν τα ΜΕΔ τους.
Πηγή: kathimerini.com.cy / Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
