Ελισάβετ Γεωργίου
Ο Αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Νίκος Λογγίνος, σε δηλώσεις του σχολιάζοντας την έναρξη της μεγάλης φωτιάς που συνεχίζει να μαίνεται, αναφέρει ότι τα στοιχεία και οι μαρτυρίες υποδηλώνουν κακόβουλη πρόθεση. Όπως δήλωσε δύο πολίτες που επικοινώνησαν μαζί του έχουν δώσει δύο ξεχωριστά σημεία από τα οποία είδαν την φωτιά να ξεκινά σε απόσταση περίπου εκατό μέτρων μεταξύ τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι εστίες εκδήλωσης της φωτιάς ήταν κοντά σε σημεία όπου τις τελευταίες 20 ημέρες είχαν εντοπιστεί ξανά ύποπτες αναφλέξεις. Πρόκειται για περιοχή που έχει κοντά πεταμένα αντικείμενα όπως παλιά έπιπλα και πόρτες, σύμφωνα με τον κ. Λογγίνο.
Αυτό που καθιστά το περιστατικό ιδιαίτερα ύποπτο όπως επισήμανε ο ίδιος, είναι πως για την προηγούμενη μέρα είχε εκδοθεί προειδοποίηση υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Οι επίγειες και οι εναέριες δυνάμεις είχαν λάβει οδηγίες να αυξήσουν τις περιπολίες. Ο Αρχιπύραρχος εκτιμά, ότι οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τέτοιες ανακοινώσεις και την γενική κινητοποίηση μετατρέποντας την ενημέρωση του κοινού σε «εργαλείο» για την τέλεση κακόβουλων ενεργειών.
Εφόσον οι πληροφορίες αυτές επιβεβαιωθούν, πρόκειται για πρόσωπο ή πρόσωπα που γνώριζαν καλά την περιοχή. Ήξεραν που και πότε να δράσουν προκαλώντας τις μεγαλύτερες δυνατές καταστροφές.
Σύμφωνα με επιπλέον πληροφορίες, οι εστίες έναρξης της μεγάλης πυρκαγιάς στην Μαλλιά ήταν περισσότερες από δύο.
Ποινές για εμπρησμό σε δασικές περιοχές στην Κύπρο
Μια απλή απάντηση στο ερώτημα «ποια είναι η ποινή για εμπρησμό σε δασική έκταση στην Κύπρο;» είναι: έως 20 χρόνια φυλάκισης. Ωστόσο στην πράξη, η ποινή εξαρτάται από τις περιστάσεις, τα αποδεικτικά στοιχεία και την ύπαρξη ελαφρυντικών παραγόντων.
Αυτό που αξίζει να δούμε είναι η αυξητική τάση που παρατηρείται στη σχετική νομοθεσία τα τελευταία χρόνια, ένδειξη του βαθμού που προβληματίζει ως φαινόμενο.
Η νομοθεσία
- 2002: Τροποποιείται το κεφάλαιο 154 του Ποινικού Κώδικα, για να εντάξει ρητά την έννοια του «δάσους». Η ποινή για εμπρησμό ορίζεται στα 14 έτη φυλάκισης και για απόπειρα εμπρησμού σε 7 έτη.
- 2018: Με αφορμή την καταστροφική πυρκαγιά της Σολέας το 2016, η Βουλή ψηφίζει τον νόμο Ν.108(Ι)/2018, αυξάνοντας την ποινή για εμπρησμό σε δάσος στα 20 έτη και την ποινή για απόπειρα εμπρησμού στα 14 έτη.
- 2025: Ψηφίζεται ο νόμος περί Πρόληψης και Κατάσβεσης Πυρκαγιών στην Ύπαιθρο, ο οποίος προβλέπει ότι πρόσωπο το οποίο προκαλεί πυρκαγιά στην ύπαιθρο, που έχει ως αποτέλεσμα ζημιά στην ύπαιθρο ή σε ιδιοκτησία τρίτου, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως δέκα έτη ή/και χρηματική ποινή έως €75.000.
Απόδειξη εμπρησμού: Το μεγαλύτερο εμπόδιο
Όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, το δυσκολότερο κομμάτι δεν είναι η ποινή αλλά η απόδειξη της ενοχής ενώπιον δικαστηρίου.
Για να καταδικαστεί ένα πρόσωπο για εμπρησμό, το δικαστήριο πρέπει να πειστεί πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ότι πρόκειται για τον δράστη. Αυτό σημαίνει πως κάθε πιθανή εναλλακτική εξήγηση πρέπει να αποκλειστεί πλήρως. Να μην μπορεί κανείς να βρει οποιαδήποτε άλλη εκδοχή που να οδηγεί στην αθώωση. Όλα πρέπει να οδηγούν σε ένα συμπέρασμα.
Οι εμπρηστές συνήθως δεν παραδέχονται την ενοχή τους συνεπώς αν δεν υπάρχει ομολογία για να καταδικαστούν πρέπει να βρεθεί όπως επισημαίνουν νομικοί, ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία που να συνδέουν τον ύποπτο με την τέλεση της πράξης όπως: περιστασιακή μαρτυρία, κλειστά κυκλώματα που να δείχνουν τις κινήσεις τους, ομολογία συνεργού, τηλεπικοινωνιακά δεδομένα ή ίχνη DNA σε αντικείμενα που σχετίζονται με την σκηνή.
Επειδή όμως τέτοια στοιχεία σπάνια εντοπίζονται όλα μαζί και επειδή οι εμπρηστές συνήθως δεν παραδέχονται την ενοχή τους, δεν υπάρχουν καταδίκες στην Κύπρο με τη μέγιστη προβλεπόμενη ποινή. Η μεγαλύτερη γνωστή ποινή στην πράξη, ήταν η καταδίκη τον Ιούνιου του 2023 άνδρα που καταδικάστηκε από το Κακουργιοδικείο Λεμεσού σε οκτώ χρόνια φυλάκιση, για εμπρησμό εκ χόρτων στην περιοχή του Αρακαπά που προκάλεσε την καταστροφική πυρκαγιά του 2021 που άφησε πίσω χιλιάδες στρέμματα καμένης γης και τέσσερις νεκρούς.
