ΚΥΠΕ
Το ζήτημα του συντονισμού ήταν το κυρίαρχο θέμα που επικράτησε στην πεντάωρη δεύτερη κοινή συνεδρίαση των τριών κοινοβουλευτικών Επιτροπών, Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος, την Παρασκευή, με θέμα τη φονική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό.
Για το θέμα κλήθηκαν να τοποθετηθούν αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες, κοινοτάρχες, εκπρόσωποι αγροτικών οργανώσεων, ενώ η συζήτηση θα συνεχιστεί, το πιθανότερο σε δεκαπέντε μέρες, με την τοποθέτηση περιβαλλοντικών οργανώσεων και μαρτυρίες εργαζομένων.
Ο Αρχηγός Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας είπε ότι «για την ΕΦ η προετοιμασία για τη θερινή περίοδο ξεκινά από τον Οκτώβριο και σε κάποιο σημείο φτάνουμε τον στόχο μας και αναφέρουμε στους πολιτικούς μας προϊσταμένους».
Είπε ότι όσες φορές έχει ακουστεί είτε στο Υπουργικό Συμβούλιο είτε αλλού ότι «είμαστε έτοιμοι το είπαν γιατί το είπαμε εμείς» και πρόσθεσε ότι «αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα θα πρέπει εμείς να πούμε τι ήταν αυτό που δεν κάναμε και παραπλανήσαμε κάποιον».
«Πιάσαμε τον εφικτό στόχο, αυτό θεωρήσαμε πως είναι δυνατό να γίνει», ανέφερε, και πρόσθεσε πως «αν νομίζει κάποιος πως η Κύπρος μπορεί να έχει ένα στόλο 110 αεροσκαφών νομίζω δεν έχει αντιληφθεί τα μεγέθη τα οποία πρέπει να λάβει υπόψη του».
Ο Αρχηγός της ΕΦ είπε ότι άλλες χώρες έφεραν τα δικά τους πτητικά τους μέσα «διότι οι διαδικασίες δεν επέτρεπαν να κάνουμε συμβάσεις και να έχουμε πτητικά μέσα έτοιμα να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση» και πρόσθεσε ότι θα πρέπει από κάποιους να αναγνωριστεί το ότι «για να έρθουν οι άλλες χώρες να βοηθήσουν είναι σίγουρο ότι αυτό έχει σχέση με το ότι η χώρα και οι ένοπλες δυνάμεις της έχουν σχέση με αυτές τις χώρες».
Επιπλέον, αναφέρθηκε στην ανάγκη πρόληψης και πρόσθεσε ότι «αλίμονο αν εμείς δεν ξέρουμε τι δεν πήγε καλά».
Ανέφερε ότι το θέμα του συντονισμού που είναι το κυρίαρχο θέμα δεν έχει λυθεί ποτέ από κανέναν και πρόσθεσε πως αυτό λέει από την ώρα που πάτησε το πόδι του στο νησί «σκεπτόμενος όχι τις φυσικές καταστροφές, αλλά την άλλη καταστροφή που δεν θέλουμε να έχουμε, από τον εχθρό μας».
«Σε κάθε χώρα το ζητούμενο είναι ο συντονισμός, με διάφορες υπηρεσίες, που είναι πάρα πολύ δύσκολος, ειδικά όταν έχεις αναπτύξει μια κουλτούρα που ο καθένας θέλει να κάνει το δικό του», πρόσθεσε.
Σε σχέση με την θερινή περίοδο, ο κ. Τσιτσικώστας είπε ότι «έχουμε σχέδια», τα οποία δοκιμάστηκαν σε ασκήσεις και δημιουργήθηκε καινούργια μονάδα πτητικών μέσων, η οποία δοκιμάστηκε σε άσκηση.
Ανέφερε ακόμη πως «για να έρχονται οι χώρες να επιχειρούν μαζί μας, σημαίνει νοιώθουν ασφαλείς με τον τρόπο που συντονίζεται αυτή η επιχείρηση» και πρόσθεσε πως η διοίκηση της αεροπορίας συντονίζει όλα τα πτητικά μέσα.
«Θρηνούμε για τους ανθρώπους που χάθηκαν αλλά θα πρέπει να είμαστε πολύ περήφανοι που δεν έχουμε χάσει κανέναν άλλο» από ατυχήματα, πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι είναι «αξιοθαύμαστοι» οι άνθρωποι που πετούν τα πτητικά μέσα και ταυτόχρονα κάνουν ρίψη νερού με τέτοιες συνθήκες.
Σε σχέση με την φωτιά, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε ότι «ήταν μια φωτιά στην οποία δεν μπορούσαν να επιχειρήσουν τα πτητικά μέσα, δεν έβλεπαν να κάνουν ρίψη» και πρόσθεσε πως υπάρχουν φωτογραφίες που ο καπνός είναι παράλληλος με το έδαφος και δεν βλέπεις για να κάνεις ρίψεις
Ανέφερε, επίσης, ότι ήταν ατυχία διότι εκείνη την ημέρα άλλαζαν τα πληρώματα και όταν αλλάζουν δεν πρέπει να επιχειρούν και πρόσθεσε πως «λόγω του επείγοντος έπειτα από δύο ώρες οι Ιορδανοί ήταν μέσα στην φωτιά» και αυτό «έγινε με τεράστια επιτυχία».
Είπε ακόμη ότι χώρες βρίσκονται με τα πτητικά τους μέσα στην Κύπρο και «γλυτώνουμε αρκετά εκατομμύρια», ενώ σε σχέση με το να επενδυθούν περισσότερα σε αυτό τον τομέα ανέφερε ότι επειδή έρχεται από χώρα με εμπειρία στο συγκεκριμένο θέμα, «όποτε είχαμε μια καταστροφή αμέσως μετά τρίβουν τα χέρια τους αυτοί οι οποίοι εκμεταλλεύονται το χρήμα που αρχίζει να ρέει».
Σημείωσε ότι για να αγοραστεί ένα αεροσκάφος πρέπει να παραγγελθεί φέτος και «να το πάρω σε 5 με 6 χρόνια» και «για αυτό είναι επιτυχία» που έχουμε αυτά τα μικρά αεροσκάφη.
Αναφορικά με τον χρόνο επέμβασης, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε ότι «άλλος είναι ο χρόνος ετοιμότητας και άλλος ο χρόνος ανταπόκρισης» και εξήγησε πως ο χρόνος ετοιμότητας «σημαίνει σε πόση ώρα από την ώρα που θα σε ειδοποιήσω απογειώνεσαι».
«Όταν δεν υπάρχει στρατιωτικό αεροδρόμιο αλλά πολιτικό, «περιμένω τον Πύργο (Ελέγχου) να μου δώσει άδεια να απογειωθώ», ανέφερε και πρόσθεσε πως τα αεροσκάφη στα πέντε λεπτά – όχι στα 12 λεπτά – είχαν ανοικτό κινητήρα».
«Χρειάζεται ο χρόνος, που είσαι και που είναι η φωτιά (και) πόσο χρόνο θες να πετάξεις για να πας, να μπεις μέσα στον κύκλο των επιχειρήσεων, να γυρίσεις πίσω να ανεφοδιαστείς», ανέφερε, και πρόσθεσε ότι αυτά όλα είναι εγγεγραμμένα.
Σε σχέση με το τί δεν έγινε, ο κ. Τσιτσικώστας είπε ότι αυτά θα διορθωθούν. Σε σχέση με αναφορές να μην ξανασυμβεί στην Κύπρο τέτοιου είδους καταστροφή, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε πως «θα πρέπει να έχουμε παγκόσμια πρωτοτυπία γιατί θα καταπολεμήσουμε εμείς ένα φαινόμενο που δεν μπορούμε».
Είπε ότι «αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μετρήσουμε ξανά τις δυνάμεις μας, να δούμε τις υπηρεσίες μας και τον συντονισμό μας και να τον βελτιώσουμε».
Εξάλλου, εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ανέφερε ότι δημοσιεύθηκε από την Υπηρεσία το 2021 έκθεση αξιολόγησης των μέτρων του Τμήματος Δασών για την πρόληψη πυρκαγιών και πρόσθεσε ότι η έκθεση καταγράφει πάρα πολλές συστάσεις και εκκρεμεί η υλοποίηση των περισσότερων αυτών συστάσεων.
Εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας αναφέρθηκε στη διαδικασία του διαγωνισμού για το 112 και στις συνεχείς διακοπές και στην ακύρωση του διαγωνισμού, ο οποίος είχε προκηρυχθεί το 2022 αλλά και στο θέμα που τέθηκε από την Πολιτική Άμυνα να συμπεριληφθεί στον διαγωνισμό και το public warning system, με τη Νομική Υπηρεσία να γνωματεύει ότι δεν μπορούσε το public warning system να συμπεριληφθεί στον διαγωνισμό για το 112.
Ο προϊστάμενος των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας είπε ότι μέχρι σήμερα παραμένουν στην περιοχή δύο κέντρα, το ένα εκ των οποίων θα συνεχίσει και τον επόμενο μήνα, με τηλεφωνικές γραμμές, μέσω του ΟΚΥπΥ. «Είμαστε οι μόνοι που μείναμε εκεί και είμαστε υπόχρεοι», είπε.
Εκπρόσωπος του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας είπε ότι βρίσκονται από την πρώτη στιγμή κοντά στους κατοίκους των περιοχών, σε συνεργασία με την Πολιτική Άμυνα, με κάλυψη έκτακτων αναγκών μέσω οικονομικής βοήθειας. Πρόσθεσε ότι βρίσκονται σε επικοινωνία με τις κοινότητες, με καθορισμό ατόμων αναφοράς για έκτακτα ζητήματα, με κλιμάκια με λειτουργούς της γειτονιάς και χαρτογράφηση κοινωνικών αναγκών.
Ο Μάρκος Τράγκολας, πρώην Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας είπε ότι φέτος είναι η χειρότερη χρονιά μετά το 2006 για την αντιμετώπιση πυρκαγιών. Εκτίμησε ότι με κάποιες ενέργειες η Κύπρος μπορεί να φτάσει σε αξιοζήλευτο επίπεδο. Σημείωσε ότι η έλλειψη πολιτικής προστασίας δημιουργεί μεγάλα κενά από το στάδιο της πρόληψης μέχρι το στάδιο και της αποκατάστασης, ενώ σημείωσε ότι είμαστε πίσω στο κομμάτι της πρόληψης, στο οποίο δίνεται μόνο το 30% του σχετικού προϋπολογισμού.
Πρότεινε τη βελτίωση ασκήσεων ετοιμότητας και την επικαιροποίηση των σχεδίων δράσης, με εμπλοκή και του κοινού, ώστε να γνωρίζει πώς να ενεργήσει σε περίπτωση κρίσης.
Σημείωσε ότι το κοινό χαρακτηριστικό αυτής της πυρκαγιάς, σε σχέση με αυτή του Αρακαπά, ήταν ότι τα πτητικά μέσα «έχασαν» την πρώτη ρίψη, καθώς ήταν απασχολημένα σε άλλες πυρκαγιές, σημειώνοντας ότι έπρεπε να ενημερώσουν για να απογειωθούν άλλα πτητικά μέσα για περιπολίες.
«Είμαστε μόνοι μας, είμαστε μακριά από την ΕΕ για στήριξη από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό», είπε.
Η Πολίνα Σάββα, συντονίστρια κλάδου Λεμεσού του Ερυθρού Σταυρού, είπε ότι από την πρώτη στιγμή ήταν στο πλευρό της Πολιτικής Άμυνας και στήριξαν τα κέντρα φιλοξενίας, με ασφαλείς χώρους για τα παιδιά, τα οποία απασχολούσαν εθελοντές, ενώ παρείχαν ψυχολογική στήριξη. «Διαθέσαμε γεννήτριες στις κοινότητες και στελεχώσαμε και τα κέντρα φιλοξενίας με υλικά μας και με βάρδιες με εθελοντές που κατέγραφαν αιτήματα πληγέντων και εξυπηρετούνταν από τα γραφεία μας», ανέφερε.
Ζήτησε τη σύσταση σχεδίου δράσης από την Πολιτική Άμυνα που να καταγράφει και τον δικό τους ρόλο ως επικουρικό σώμα εθελοντικής βοήθειας.
Στη σημερινή συνεδρίαση τοποθετήθηκαν και εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων. Ο ΓΓ της ΕΚΑ, Πανίκος Χάμπας είπε ότι το πιο οργανωμένο τμήμα του Δημοσίου είναι το Τμήμα Δασών, αλλά μίλησε για μεγάλο κενό που δημιουργήθηκε στους δασονόμους με το κλείσιμο του δασικού κολλεγίου.
Ζήτησε ριζοσπαστικές αποφάσεις με ολοκληρωμένο και στοχευμένο σχεδιασμό, προκειμένου η καμένη γη να γίνει εύφορη γη και να επανέλθει η πλούσια βιοποικιλότητα. Είπε ότι το κράτος πρέπει να εφαρμόσει τις νενομισμένες διαδικασίες για αναδασμό, να προχωρήσει σε αναβαθμίδες σε όλη την περιοχή, με φύτεμα αμπελώνων, χαρουπιών και με συγκεκριμένα κτηνοτροφικά υποστατικά, με παράλληλο σχέδιο για προσέλκυση νέων αγροτών. «Μόνο αν αναγεννηθεί η ύπαιθρος θα σώσουμε το τελευταίο κομμάτι πνεύμονα του Τροόδους», είπε.
Εκπρόσωπος της ΠΕΚ είπε ότι η ανάπτυξη της υπαίθρου δεν γίνεται μόνο με τις επιδοτήσεις σε νέους, αλλά χρειάζονται και υποδομές, όπως σχολεία κ.λπ.
Ο Λάμπρος Αχιλλέως από τον Ευρωαγροτικό είπε ότι το Τρόοδος είναι αθωράκιστο, αφού η γη εγκαταλείφθηκε και ό,τι βλαστήσει είναι έτοιμο για να πάρει φωτιά. «Το Τρόοδος περιμετρικά θα πρέπει στις παρυφές να είναι πεντακάθαρο, με ψεκαστικό υγρό. Όσα αμπέλια ήταν ψεκασμένα δεν κάηκαν», είπε.
Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι κοινοτάρχες οι οποίοι, μεταξύ άλλων, ευχαρίστησαν τις υπηρεσίες για την άμεση ανταπόκριση και τόνισαν την ανάγκη μελλοντικής πρόληψης των πυρκαγιών.
Μεταξύ άλλων, ο εκπρόσωπος της Ένωσης Κοινοτήτων Λεμεσού, Λευτέρης Περικλή, αφού είπε ότι οι πυρόπληκτες κοινότητες είναι ευχαριστημένες με τα οικονομικά μέτρα που έχουν αποφασιστεί, πρόσθεσε πως το πρόβλημα είναι στο αύριο. Ανέφερε ότι εμπλέκονται τρία Υπουργεία και διερωτήθηκε ποιο Υπουργείο έχει το πρόσταγμα.
Ο κοινοτάρχης Κοιλανιού, Κυριάκος Κυριάκου, είπε ότι αποζημιώθηκαν γρήγορα οι γεωργοί για τα αμπέλια τους και οι ιδιοκτήτες των οικιών που κάηκαν ολοσχερώς, ενώ ζήτησε από όλους τους Βουλευτές να απαντήσουν γιατί τα αμπέλια αφέθηκαν "και έγιναν ορμάνια» και πρόσθεσε πως αν ήταν αμπέλια δεν θα υπήρχε η πυρκαγιά.
Εκπρόσωπος της κοινότητας Άλασσας είπε ότι δεν πήρε γραπτή απάντηση από τον Υπουργό Εσωτερικών για την παραχώρηση πυροσβεστικού στην κοινότητα και πρόσθεσε ότι ζητούν τη βοήθεια του κράτους για συντήρηση ενός πυροσβεστικό που δώρισε η Πυροσβεστική Υπηρεσία στην κοινότητα.
Ο Αντιδήμαρχος Γεροσκήπου αναφέρθηκε στην ανάγκη προβληματισμού για την πρόληψη και να καταγραφούν κάτω τα σημεία που δεν έγιναν σωστά κατά την πυρκαγιά, σημειώνοντας ότι η περιοχή ακόμη μυρίζει μετά τη φωτιά στο ΧΥΤΑ.
Ο Κοινοτάρχης Βάσας Κοιλανίου είπε ότι δόθηκαν τα εφάπαξ ποσά και έχουν μείνει μόνο τα ποσά για αυτά που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.
Ο Κοινοτάρχης Σουνίου Ζανατζιάς είπε ότι η υλοποίηση των μέτρων γίνεται κανονικά και ζήτησε ψήφιση νόμου για να γίνει κατορθωτό να κοπούν τα δέντρα που κάηκαν και βρίσκονται σε ιδιωτικές περιουσίες.
Ο Κοινοτάρχης Βουνίου είπε ότι ακόμα δεν πήγε η Πυροσβεστική στο χωριό για να βρουν από κοινού λύσεις για τα στενά δρομάκια του χωριού και τον καταρτισμό πλάνου.
Ο κοινοτάρχης Αγίου Αμβροσίου εισηγήθηκε τη συνεργασία ιδιωτών ειδικών για θέματα πυρόσβεσης με τις δημόσιες υπηρεσίες, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας
Ο κοινοτάρχης Λόφου μίλησε για το ενδεχόμενο κατολισθήσεων στον δρόμο, με τις πρώτες βροχές και την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων. Είπε ακόμα, ότι η κοινότητα αντιμετωπίζει προβλήματα υδροδότησης, λόγω προβλημάτων με τον κεντρικό αγωγό.
Η Κοινοτάρχης Μαλιάς ανέφερε ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν γνωρίζει τους δρόμους της περιοχής. Είπε ότι την προηγούμενη βδομάδα σημειώθηκε αναζωπύρωση και το πυροσβεστικό όχημα "δεν ήξερε πώς να πάει στο σημείο".
