Ήταν Δεκέμβριος του 2020 για πρώτη φορά στο πρωτάθλημα εφαρμόστηκε το Video Assistant Referee (VAR) σε αγώνα Κυπριακού πρωταθλήματος, θέτοντας με τον τρόπο αυτό ένα πολύτιμο εργαλείο στη διάθεση των διαιτητών για να λαμβάνουν όσο το δυνατό, πιο ορθές αποφάσεις.
Εκεί όμως που θα περίμενε κάνεις πως τα διαιτητικά λάθη θα μειώνονταν δραματικά (ή για τους πιο αισιόδοξους θα εκμηδενίζονταν) και οι αποφάσεις των ανθρώπων με τη σφυρίχτρα θα ήταν κατά βάσει ορθές, υπάρχουν περιπτώσεις που τίθενται προς αμφισβήτηση με τον απόηχο ενός παιχνιδιού να κρατάει μέρες… μέχρι και εβδομάδες. Στο παρών κείμενο η ιστοσελίδα μας σας παρουσιάζει την όλη διαδικασία που ακολουθείται από το VAR και πως εφαρμόζεται από τις διαιτητικές ομάδες σε μια αμφισβητουμένη φάση οφσάιντ.
Ξεκινώντας με το φετινό πρωτάθλημα, σε κάθε αγωνιστική υπάρχουν σωρεία αμφισβητούμενων φάσεων. Τα παράπονα εστιάζονται είτε στο αν τραβήχτηκαν σωστά οι γραμμές σε ένα γκολ που ακυρώθηκε έπειτα από την εξέταση του VAR, είτε αναφορικά με το δέκατο που τοποθετείται η εν λόγω γραμμή (το frame που σταματά ο VARίστας όπου ο επιτιθέμενος κάνει την πάσα – μπαλιά). Είναι χαρακτηριστικό πως οι πιο κάτω φάσεις ξεσήκωσαν συζητήσεις τόσο από πλευράς κάποιων διοικήσεων όσο και από τους οπαδούς, με τις φωνές να διαρκούν... μέρες.
Όμως στην τελική πως τοποθετούνται οι γραμμές από τους VΑRίστες, σε πιο χρονικό σημείο σταματά το frame και πότε γενικά μια φάση θεωρείται ως ακυρωθείσα και πότε όχι;
Η διαδικασία βήμα βήμα
Αφού λοιπόν γίνεται μια φάση η οποία χρίζει εξέτασης, τότε οι χειριστές του VAR ξεκινούν τη διαδικασία. Το καθήκον τους είναι να επιλέξουν τρία σημεία. Αρχικά, τη στιγμή που η μπάλα φεύγει απ’ το πόδι του επιτιθέμενου (που δίνει ασσίστ) και εν συνεχεία το σώμα του αμυντικού, αλλά και του επιθετικού που παίζει τη μπάλα τελευταίος. Αφού το πράξει αυτό η δουλειά του χειριστή VAR τελειώνει και αναλαμβάνει η τεχνολογία.
Το σύστημα αυτόματα τοποθετεί μόνο του τις γραμμές με τη μέθοδο του τριγωνισμού και εμφανίζει στην οθόνη αν είναι ή όχι οφσάιντ.
Ο ανθρώπινος παράγοντας σε αυτή τη διαδικασία αφορά μόνο τα τρία σημεία που πρέπει να επιλεγούν. Ο χειριστής του VAR θα πρέπει να είναι προσεκτικός ούτως ώστε να επιλέξει τα σωστά σημεία που στην περίπτωση του επιθετικού και του αμυντικού σημαίνει το σημείο του σώματος που βρίσκεται πιο κοντά στην εστία και με το οποίο μπορεί ένας ποδοσφαιριστής να έχει νόμιμη επαφή με τη μπάλα (δεν μετράνε τα χέρια).
Αφού γίνει η πιο πάνω διαδικασία ο VARίστας ενημερώνει τον διαιτητή για την ενημέρωση που έλαβε απ’ το σύστημα και αν θα πρέπει ή όχι να μετρήσει το τέρμα.
Όσο αφορά τις περιβόητες γραμμές και κατά πόσο είναι στην σωστή ευθεία ή όχι. Την ευθηνή αυτή την έχει η εταιρεία που παρέχει τις υπηρεσίες για το VAR στην Κύπρο και στην προκειμένη περίπτωση η Βρετανική εταιρεία Hawkeye. Η εν λόγω εταιρεία που δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων και στα κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης, πριν την έναρξη ενός αγώνα, έχει την υποχρέωση να ευθυγραμμίσει τις εν λόγω γραμμές με δορυφορικές κάμερες που «βλέπουν» πανοραμικά το εκάστοτε γήπεδο. Ως αποτέλεσμα, το περιθώριο λάθους είναι μηδαμινό μιας και η απόφαση γίνεται αυτοματοποιημένα και εναπόκειται καθαρά στην τεχνολογία.
Το περιβόητο frame
Σημαντικό ρόλο στην όλη διαδικασία, έχει η σωστή επιλογή απ' τον VARίστα... το χρονικό σημείο όπου πρέπει να εξεταστεί η φάση. Πρέπει δηλαδή να παγοποιήσει την εικόνα στο κατάλληλο frame.
Το σωστό frame σε μια φάση οφσάιντ είναι ουσιαστικά το δέκατο, η χρονική στιγμή που γίνεται η πάσα – μπαλιά στον παίκτη που είναι εκτεθειμένος. Σ’ αυτόν τον τομέα, ο χειριστής του VAR έχει μπροστά του τρία σημεία (frame) τα οποία ονομάζονται +1, -1 και 0.
-1= Το δέκατο πριν φύγει η μπάλα απ’ το πόδι του επιτιθέμενου ποδοσφαιριστή
0= Το δέκατο στο οποίο υπάρχει η τελευταία επαφή της μπάλας με το πόδι του επιτιθέμενου ποδοσφαιριστή
+1 = Το δέκατο στο οποίο μόλις έφυγε η μπάλα απ’ το πόδι του επιτιθέμενου ποδοσφαιριστή
Από τα τρία πιο πάνω, το «σωστό» frame (που γίνεται δηλαδή η πρώτη επαφή με την μπάλα από τον παίκτη) είναι το 0 και ως εκ τούτου αυτό είναι που καλείται να επιλέξει ο χειριστής του VAR.
Επί της ουσίας και μέσω του super slow motion, οι διαιτητές και οι Varίστες μπορούν εύκολα να διακρίνουν το σημείο επαφής που ο ποδοσφαιριστής κάνει την πάσα στον παίκτη που είναι ακάλυπτος ή καλυμμένος. Ως αποτέλεσμα, και σ’ αυτή την περίπτωση το περιθώριο λάθους είναι ελάχιστο αφού και πάλι η τεχνολογία βάζει το λιθαράκι της στο να ληφθεί η σωστή απόφαση.
Μειώνοντας ακόμη περισσότερο το περιθώριο λάθους
Εκ των πραγμάτων με την εισαγωγή της τεχνολογίας το περιθώριο λάθους στην όλη διαδικασία είναι μικρό. Ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει ρόλο μόνο στην επιλογή των σημείων όπως αναφέραμε νωρίτερα.
Επί αυτού, το περιθώριο λάθους μειώνεται ή αυξάνεται και απ' την τηλεοπτική παραγωγή. Ο αριθμός των καμερών αλλά και η ευκρίνεια στην εικόνα παίζουν σημαντικό ρόλο. Όσο περισσότερες κάμερες, τόσο πιο εύκολο είναι να βρεθεί το σωστό πλάνο απ’ το οποίο θα ξεκινήσει η όλη διαδικασία, ενώ όσο πιο μεγάλη ευκρίνεια έχει η εικόνα, τόσο πιο εύκολο θα γίνει για τον VARίστα να βρει τα σωστά σημεία.
Καλώς η κακώς, η τεχνολογία εισήλθε (και) στο ποδόσφαιρο με σκοπό να βοηθήσει στην σωστή λήψη των αποφάσεων κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Με την έλευση του VAR κατ’ επέκταση την όλο και πιο συστηματική χρήση της τεχνολογίας, οι αποφάσεις όπως είδαμε και πιο πάνω καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τα αυτοματοποιημένα συστήματα. Ο ανθρώπινος παράγοντας ασφαλώς παίζει σημαντικό ρόλο, όμως εκ των πραγμάτων το περιθώριο για λάθος είναι μικρό.
Αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν πως με την τεχνολογία χάθηκε η «μαγεία» του ποδοσφαίρου και το VAR είναι ένα εργαλείο που αλλάζει τη φύση του ποδοσφαίρου. Αυτό όμως είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο. Το μόνο σίγουρο είναι πως τίποτα δεν είναι τέλειο και χρειάζεται χρόνος προκειμένου να φθάσει σε υψηλά ποσοστά ορθότητας.
