30 Ιανουαρίου 1911 είναι ημέρα σταθμός για τους απανταχού Ανορθωσιάτες. Καθώς είναι η ημέρα η οποία ιδρύθηκε η «Μεγάλη Κυρία» του κυπριακού ποδοσφαίρου, που φέτος κλείνει 109 ολόκληρα χρόνια, ένδοξης και λαμπρής ιστορίας.
Η ομάδα της Αμμοχώστου σε όλη αυτή την πολύχρονη πορεία της διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλα τα σημαντικά γεγονότα του τόπου. Καθώς, πέραν από τα αθλητικά δρώμενα του νησιού, τα μέλη της μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια, δήλωσαν παρών σε όλους τους σημαντικούς αγώνες που έδωσε ο Κυπριακός Ελληνισμός.
Ίδρυση
Η Ανόρθωσις Αμμοχώστου ιδρύεται στις 30 Ιανουάριου του 1911, από τον Νικόλαο Καταλάνο, με την ονομασία «Αναγνωστήριο Ανόρθωσις». Το όνομα εμπνεύστηκε από το όραμα του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, Ελευθέριου Βενιζέλου, για Ανόρθωση του Ελληνισμού. Ο βασικότερος σκοπός του αναγνωστηρίου, ήταν η μόρφωση και η εθνικοχριστιανική διαπαιδαγώγηση των νέων της πόλης και της επαρχίας Αμμοχώστου.
Τα πρώτα χρόνια ίδρυσης του το αναγνωστήριο απασχολείτο κυρίως με πολιτιστικού τομέα δραστηριότητες, με την Ανόρθωση να διατηρεί φιλαρμονική ορχήστρα και μαντολινάτα. Τα έσοδα από τις εκδηλώσεις αυτών των τμημάτων πήγαιναν κατά κύριο λόγο στους αγώνες που έδινε ο Ελληνισμός. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το ταμιευτήριο που δημιουργήθηκε το 1922 για την ανακούφιση των προσφύγων της Μικράς Ασίας.
Από Αναγνωστήριο σε σύλλογο
Το 1929 είναι μια χρονιά σταθμός για την αθλητική ιστορία της Ανόρθωσης. Αυτή την χρονιά το Αναγνωστήριον μετατρέπεται σε σύλλογο και μετονομάζεται σε «Μουσικό, Φιλολογικό και Φιλαθλητικό Σύλλογο».
Ιδρύονται οι πρώτες ομάδες ποδοσφαίρου, πετόσφαιρας, θαλάσσιων αθλημάτων και κλασσικού αθλητισμού και πλέον ο σύλλογος της Αμμοχώστου αρχίζει να πρωταγωνιστεί και στα αθλητικά δρώμενα του τόπου.
Εκείνη την περίοδο επίσης καθιερώνεται και σαν έμβλημα το μυθικό πουλί, ο φοίνικας και για χρώματα της ομάδας επιλέγονται το κίτρινο με το μαύρο.
Συμμετοχή στους Εθνικούς αγώνες
Από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης της, σε κάθε κάλεσμα για βοήθεια στα εθνικά ζητήματα, πολλά από τα μέλη της έτρεχαν για να βοηθήσουν. Κάτι το οποίο δεν άρεσε και πολύ στους Άγγλους αποικιοκράτες και με αφορμή την συμμετοχή μελών της Ανόρθωσης στα «Οκτωβριανά» του 1931, διατάζουν το κλείσιμο του σωματείο, χαρακτηρίζοντας την δράση του ως «ενοχλητική».
Ο απελευθερωτικός αγώνας στης ΕΟΚΑ το 1955-59 δεν μπορούσε να αφήσει σε καμία περίπτωση την Ανόρθωση αμέτοχη. Αρκετά από τα μέλη της εντάχθηκαν άμεσα στην ΕΟΚΑ για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού. Μερικοί εξ αυτών ήταν ο Γρηγόρης Αυξέντιου, Κυριάκος Μάτσης, Αντώνης Παπαδόπουλος, Παύλος Παυλάκης και Παναγιώτης Τουμάζος.
Στην προσπάθεια τους Άγγλοι να αποτρέψουν την Ανόρθωση από την ενεργή της δράση στην ΕΟΚΑ και την απελευθέρωση του νησιού, στις 8 Ιουλίου 1958, προχωρούν στην ανατίναξη του οικήματος στην στη Στοά Χατζημιχαήλ, στην οδό Ερμού.
Πίστευαν οι κατακτητές ότι με την ανατίναξη του οικήματος θα ξεμπέρδευαν μια για πάντα από την ενοχλητική παρουσία της Ανόρθωσης, ωστόσο τα λόγια του πρόεδρου του Σωματείου Αναστάσιου Οικονομίδη είναι χαρακτηριστικά.
«Πλανάται ο κατακτητής. Το πνεύμα της Ανορθώσεως δεν πτοάται, δεν καταστρέφεται και η ωραία μας Ανόρθωσις σαν τον Φοίνικα που είναι το έμβλημά μας, θα ξαναγεννηθεί και πολύ σύντομα δια να συνεχίσει την ιστορικήν και μεγάλην πορείαν της».
Η προσφυγιά
Τα τραγικά γεγονότα του 1974 ανάγκασαν την Ανόρθωση να ξενιτευτεί και να φύγει από την φυσική της έδρα. Η προσφυγιά αναγκάζει την ομάδα της Αμμοχώστου να μείνει χωρίς έδρα και για αρκετό καιρό γυρνούσε σε διάφορα γήπεδα.
Μέχρι το 1986 που θα κατασκευάζει το δικό της ιδιόκτητο γήπεδο, το «Αντώνης Παπαδόπουλος» που σε κάθε παιχνίδι, Ανορθωσιάτες από κάθε γωνία της Κύπρου μαζεύονται εκεί διατηρώντας άσβεστο τον πόθο για επιστροφή πίσω στην βασιλεύουσα.
Το πρώτο πρωτάθλημα στην προσφυγιά έρχεται την σεζόν 1994-95, βάζοντας ένα τέλος στην δίψα 32 ολόκληρων χρόνων και αποδεικνύοντας, ότι όχι μόνο κατάφερε να επιβιώσει μετά την τουρκική εισβολή και τον ξεριζωμό, αλλά επέστρεψε δυνατότερη.
Εκτός από τις διακρίσεις που είχε στο εγχώριο πρωτάθλημα, η ομάδα της Αμμοχώστου μεγαλούργησε και στην Ευρώπη. Μια από τις μεγάλές τις επιτυχίες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ήταν το καλοκαίρι του 2005 όταν κατάφερε να αποκλείσει το μεγαθήριο για την εποχή, την Τουρκική Τράνζοσπορ.
Η μεγαλύτερη της επιτυχία όμως στην Ευρώπη, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από την είσοδο της στους ομίλους της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης, μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος το 2007-08. Εκεί που κατάφερε να κάνει ολόκληρη την Ευρώπη να μάθει την ιστορία του τόπου μας και την Αμμόχωστο.
Η Βαρωσιώτική ομάδα στα 109 χρόνια ζωής που διανύει, έχει καταφέρει να κατακτήσει 13 πρωταθλήματα, 10 κύπελα και 6 ασπίδες και παράλληλα κατάφερε να πρωταγωνιστεί σε όλους του αγώνες που έδινε ο Κυπριακός Ελληνισμός.
