Η εσωτερική διακυβέρνηση ήταν ο κύριος λόγος που οδήγησε στην κατάρρευση του Συνεργατισμού, εκτίμησε ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Πανίκος Δημητριάδης καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό, μέσω τηλεδιάσκεψης από το Λέστερ της Βρετανίας.
Ο κ. Δημητριάδης αναφέρθηκε επίσης σε άρνηση συνεργασίας μαζί του από την Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη καθώς και σε τροποποίηση της νομοθεσίας της λειτουργίας της Κεντρικής, η οποία επηρέασε την ανεξαρτησία της αλλά και την απρόσκοπτη λειτουργία της, κάτι που ήταν ανάμεσα στους λόγους που οδήγησαν στην αποχώρησή του.
Δίκη διπλού φονικού: Οι 7 κατηγορίες του Τζιωνή και η«μη παραδοχή»
Προς αυτό παρέπεμψε σε απόφθεγμα από το περιοδικό “The Economist” το 1990 λέγοντας ότι “the only good central bank is one that can say no to politicians” (η μόνη καλή κεντρική τράπεζα είναι αυτή που μπορεί να πει όχι στους πολιτικούς).
Απαντώντας σε ερώτηση για επιστολή που απέστειλε ο ίδιος στον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη στη οποία ζητούσε συνάντηση για το διορισμό κατάλληλων συμβούλων στο Συνεργατισμό και κατά πόσο έγινε αυτή η συνάντηση ο κ. Δημητριάδης ανέφερε ότι δεν θυμάται αν έγινε τέτοια συνάντηση. Αλλά, πρόσθεσε, έχουν περάσει 5 χρόνια.
Τα σκουπίδια «μολύνουν» το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας (Pics)
«Δεν θυμάμαι να συζήτησα αυτό το θέμα με τον Υπουργό. Η αντιμετώπιση ήταν πολύ δύσκολη και αρνητική. Δεν υπήρχε η απαραίτητη συνεργασία. Πίστευαν ότι γνώριζαν καλύτερα. Είχα τεράστια προβλήματα μαζί τους και αυτά τα έχω πει πολλές φορές», σημείωσε ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας.
Σε ερώτηση για επιστολή μια εβδομάδα αργότερα του Υπουργού Οικονομικών που παρέθετε τα ονόματα των προτεινόμενων μελών του Συμβουλίου, απάντησε ότι εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι ούτε καν υπήρξε απάντηση. Αυτή ήταν η αντιμετώπιση, είπε, «ήξεραν καλύτερα». Ουσιαστικά, πρόσθεσε, όταν κάποιος έλεγε ότι ‘είμαστε μια ανεξάρτητη αρχή’ δημιουργούσε έντονες αντιδράσεις.
Σε επιπρόσθετη ερώτηση απάντησε ότι με τις αλλαγές που έγιναν στην λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας δημιουργήθηκε πρόβλημα στο decision making (διαδικασία λήψης αποφάσεων) της Κεντρικής Τράπεζας το καλοκαίρι του 2013. Αναφορά έκανε συγκεκριμένα στο διορισμό δύο εκτελεστικών συμβούλων στο Συμβούλιο της Κεντρικής, βάσει των αλλαγών της νομοθεσίας.
«Μετά που έγιναν αυτές οι αλλαγές με το Συμβούλιο να αποκτά ουσιαστικά εκτελεστική εξουσία που δεν περνούσε από τον Διοικητή, δεν μπορούσα να διοικήσω την Κεντρική Τράπεζα», ανέφερε. «Αυτός ήταν και ένας λόγος, οι προστριβές που είχα με το Συμβούλιο, που οδήγησαν τελικά στην τελική μου αποχώρηση», είπε. Πρόσθεσε ότι το Συμβούλιο αποφάσισε από μόνο του και έδωσε την ευθύνη για τη μισή τράπεζα σε κάθε εκτελεστικό σύμβουλο.
Λαμβάνονταν αποφάσεις χωρίς τη δική μου τελική συμφωνία, είπε, προσθέτοντας ότι οι υπάλληλοι δεν ήξεραν σε ποιον να λογοδοτήσουν. Αυτό λειτούργησε ανασταλτικά και στη δική μου, αλλά και τη μετέπειτα περίοδο, ανέφερε.
Παράλυση-μυστήριο για βετεράνο αξιωματικό στην Κύπρο
Για το ΔΣ της Κεντρικής είπε ότι η μεγάλη τους έγνοια ήταν ‘να έχουμε καλές σχέσεις με την Κυβέρνηση’. Ειδική αναφορά έκανε στην παύση του Σπύρου Σταυρινάκη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη από την θέση του Υποδιοικητή της Κεντρικής και στις πιέσεις που δέχθηκε ο ίδιος για απόσυρση της προσφυγής εναντίον της απόφασης αυτής από το Συμβούλιο.
Έκανε λόγο για «κομφούζιο». Όλοι είχαν διοριστεί από την ίδια κυβέρνηση, όλοι προσπαθούσαν με τον άλφα ή βήτα τρόπο να περάσουν θέσεις της Κυβέρνησης, είπε. Ένας Διοικητής από μόνος του είναι πολύ δύσκολο να διοικήσει, πρόσθεσε.
Σε ερώτηση για πιο λόγο κατέρρευσε κατά την άποψή του ο Συνεργατισμός είπε ότι «κατά τη δική μου άποψη για να είμαι ειλικρινής εγώ διάβασα ξεκάθαρα τι μας είχε πει η Κομισιόν πρόσφατα». «Μας είχε πει ξεκάθαρα ότι ήταν δύο λόγοι: η εσωτερική διακυβέρνηση, αλλά επίσης και η νομοθεσία για τις εκποιήσεις», σημείωσε. Σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη «οι δύο λόγοι μαζί εξηγούν».
Η νομοθεσία για τις εκποιήσεις επηρέαζε και τις τράπεζες. Άρα ο Συνεργατισμός είχε κάτι περισσότερο, ήταν η δική τους εσωτερική διακυβέρνηση για την οποία δεν με εκπλήττει βασικά μετά από αυτά που είδα, αλλά δεν γνωρίζω ακριβώς τι έγινε, συνέχισε.
Ειδική αναφορά έκανε στον πρώην Γενικό Διευθυντή της ΣΚΤ Μάριο Κληρίδη λέγοντας ότι θυμάται πριν να φύγει από την Κύπρο ότι είχαν διορίσει τον κ. Κληρίδη «το θεώρησα κάτι πολύ θετικό γιατί έχει εμπειρία και σε retail banking (λιανική τραπεζική) και σε risk management (διαχείριση κινδύνων)». Είχαν κάνει κάποιους καλούς διορισμούς, είπε, προσθέτοντας ότι μετά όταν αποχώρησε από το Συνεργατισμό ο Μάριος Κληρίδης, ο ίδιος ανησύχησε.
Για την προ της κρίσης εποχή, ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός είχε προβλήματα ελέγχου διότι υπήρχαν πάρα πολλά μικρά συνεργατικά στα οποία δεν υπήρχε ο έλεγχος. Ο κεντρικός φορέας η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα δεν είχε εξουσίες και ο έφορος συνεργατικής ανάπτυξης είχε ένα ‘conflict of interest΄.
Ο κ. Δημητριάδης απάντησε καταφατικά σε ερώτηση αν αποτελεί θέση του ότι η εποπτεία θα μπορούσε να είχε καλύτερα αποτελέσματα. Ναι, είπε, κρίνοντας από τις περιπτώσεις που είχα δει υπήρχαν περιπτώσεις που θα μπορούσαν να ήταν πιο αυστηροί.
Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι πριν να αναλάβει ο ίδιος στην Κεντρική Τράπεζα υπήρχε γενικά μια χαλαρή ρύθμιση και εποπτεία σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα που οδήγησε στην κρίση του 2012 – 2013.
Σε ερώτηση αν ειδικά για τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις του Συνεργατισμού έκανε ο ίδιος κάποιες ενέργειες απάντησε ότι πιστεύω ότι είχαν γίνει επιστολές για τη διαχείριση των ΜΕΔ αλλά ουσιαστικά η διαχείριση των ΜΕΔ μπήκε σε ορθολογιστική βάση μέσω του σχεδίου αναδιάρθρωσης.
Η τάση που υπήρχε στη Κύπρο ήταν να μην διαχειρίζονται τα ΜΕΔ και αυτό τελικά οδήγησε στην κρίση, είπε.
Για το διαγνωστικό έλεγχο της Pimco ανέφερε ότι υπήρχε μια προσπάθεια εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας να ελέγξει όλη τη δουλειά που έκανε, υπήρχαν κάποιες διαφορές αλλά δεν ήταν πολύ μεγάλες, δεν ήταν κάτι το οποίο θα άλλαζε την γενική εικόνα.
Όλα τα στοιχεία είχαν ελεγχθεί για την ακεραιότητα τους από την Deloitte Κύπρου. Δεν υπήρχε θέμα να δοθούν λανθασμένα στοιχεία στην Κύπρο, είπε.
