Η Ολομέλεια της Βουλής κατά πλειοψηφία, ψήφισε σε νόμο το νομοσχέδιο σχετικά με την υποχρέωση υποβολής και τη δημοσιοποίηση δηλώσεων πόθεν έσχες, Ορισμένων Δημόσια Εκτεθειμένων Προσώπων και Ορισμένων Αξιωματούχων της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιορίζοντας τον κατάλογο των προσώπων αυτών.
Ο νόμος ψηφίστηκε με 32 ψήφους υπέρ και 6 εναντίον. Εναντίον ψήφισαν οι Βουλευτές των Οικολόγων, του ΕΛΑΜ, Άννα Θεολόγου της Συμμαχίας Πολιτών και ο ανεξάρτητος Βουλευτής Παύλος Μυλωνάς. Όπως αναφέρθηκε κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, το νομοθετικό σώμα και η Επιτροπή Νομικών θα επανέλθουν με πρόσθετες διατάξεις στο γενικότερο πλαίσιο του πόθεν έσχες όταν επαναρχίσει τις εργασίες μετά τις προεδρικές εκλογές, τον Μάρτη.
Με βάση το νόμο όπως έχει διαμορφωθεί μετά τις παρεμβάσεις της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, 71 κατηγορίες αξιωματούχων και δημόσια εκτεθειμένων προσώπων θα υποβάλλουν δήλωση περιουσιακών στοιχείων, εκ των οποίων 17 κατηγορίες αφορούν αξιωματούχους των οποίων η δήλωση θα δημοσιοποιείται.
Οι 17 κατηγορίες αξιωματούχων των οποίων οι δηλώσεις θα δημοσιοποιούνται, αφορούν αρχηγούς κοινοβουλευτικών κομμάτων, οι οποίοι δεν είναι μέλη της Βουλής, αρχηγούς μη κοινοβουλευτικών κομμάτων, τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, διευθυντές του γραφείου του προέδρου της δημοκρατίας, του γραφείου του προέδρου της Βουλής, δημάρχους μη κατεχόμενων δήμων, τον διοικητή και υποδιοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, τον γενικό ελεγκτή και τον βοηθό γενικού ελεγκτή, τον πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής δημόσιας υπηρεσίας και της επιτροπής εκπαιδευτικής υπηρεσίας, τον προεδρικό επίτροπο, τον πρόεδρο και τα μέλη της ΕΠΑ, της αναθεωρητικής αρχής προσφορών, γενικούς διευθυντές της Βουλής, της ΕΠΣΑ, τον γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, τον γενικό λογιστή και τον βοηθό του, καθώς και τον επίτροπο προεδρίας για ανθρωπιστικά θέματα.
Τα πρόσωπα των οποίων η δήλωση θα δημοσιοποιείται γινόταν εισήγηση να περιοριστούν σε εκείνα αναφορικά με τα οποία, λόγω του αξιώματος που κατέχουν και των καθηκόντων που ασκούν, απαιτείται περισσότερη διαφάνεια και ειδικότερα περιορίζονται στους αξιωματούχους οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στη δημόσια πολιτική και οικονομική ζωή παρόμοιο με το ρόλο που διαδραματίζουν οι ανώτατοι πολιτικοί αξιωματούχοι.
Το νομοσχέδιο όπως αυτό αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή διαλάμβανε μεταξύ άλλων, περιορισμό των ελεγχόμενων προσώπων που έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση περιουσιακών στοιχείων κατά 4,2 χιλ. άτομα.
Συγκεκριμένα, το αρχικό νομοσχέδιο προνοούσε εξαίρεση από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης, των δημάρχων και δημοτικών συμβούλων των κατεχόμενων δήμων, των μελών των κοινοτικών συμβουλίων των μη κατεχόμενων κοινοτήτων, κατά τρόπο που να ελέγχονται μόνο οι πρόεδροι και οι αναπληρωτές πρόεδροι των κοινοτήτων αυτών, αφού τα κοινοτικά συμβούλια των κατεχόμενων κοινοτήτων ήδη δεν περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του νόμου και των σχολικών εφορειών.
Παράλληλα, το αρχικό νομοσχέδιο περιόριζε τα ελεγχόμενα πρόσωπα των οποίων η δήλωση περιουσιακών στοιχείων θα δημοσιοποιείται.
Κατά την εξέταση του νομοσχεδίου, η Επιτροπή Νομικών εισήγαγε πρόνοια ώστε πρόσωπο που είναι ελεγχόμενο δυνάμει του νόμου να μην διορίζεται ως πρόεδρος ή μέλος του εν λόγω συμβουλίου.
Παράλληλα, αποφάσισε ότι αντί της πλήρους εξαίρεσης των σχολικών εφορειών όπως προτείνεται στο νομοσχέδιο, θα περιλαμβάνονται στα ελεγχόμενα δυνάμει του νόμου πρόσωπα μόνο οι πρόεδροι των σχολικών εφορειών.
Επιπρόσθετα, η επιτροπή αποφάσισε την αφαίρεση των δημοτικών γραμματέων των κατεχόμενων δήμων από τα ελεγχόμενα πρόσωπα για τους ίδιους λόγους για τους οποίους προτείνεται στο νομοσχέδιο η αφαίρεση των δημάρχων και των δημοτικών συμβουλίων των κατεχόμενων δήμων, ενώ, στη βάση του ίδιου σκεπτικού διέγραψε από τα ελεγχόμενα πρόσωπα ορισμένους αξιωματούχους ή δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα, λόγω αλλαγής που επήλθε στις αρμοδιότητες και εξουσίες τους που δεν δικαιολογεί πλέον συμπερίληψή τους στα ελεγχόμενα δυνάμει του νόμου πρόσωπα.
Από την άλλη, η επιτροπή αποφάσισε να διευρύνει το νέο παράρτημα, στο οποίο θα περιλαμβάνονται τα ελεγχόμενα πρόσωπα των οποίων η δήλωση θα δημοσιοποιείται, με τη συμπερίληψη σε αυτό και άλλων αξιωματούχων ή δημόσια εκτεθειμένων προσώπων που θεωρεί ότι έχουν καίριες αρμοδιότητες ή ασκούν επιρροή ή διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα ή διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δημόσια πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου που δικαιολογεί, για λόγους δημόσιου συμφέροντος και για σκοπούς προαγωγής της διαφάνειας προς όφελος του πολίτη και του δημόσιου βίου, τη δημοσιοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Η προθεσμία υποβολής δήλωσης πόθεν έσχες, επεκτάθηκε δύο φορές με τροποποιήσες του νόμου, αρχικά μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2017 και περαιτέρω μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2017, ύστερα από ψήφιση δύο σχετικών προτάσεων νόμου, προκειμένου να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για ολοκλήρωση της μελέτης του νομοσχεδίου.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου είπε ότι η Βουλή προχώρησε στη δημοσιοποίηση των δηλώσεων πόθεν έσχες γνωρίζοντας οι Βουλευτές, ότι θα πέσουν θύματα κανιβαλισμού. Πρόσθεσε ότι στόχος της νομοθεσίας είναι να διαπιστώνεται ο αθέμιτος πλουτισμός και όχι να χλευάζονται οι πλούσιοι ή οι φτωχοί. Διατύπωσε επίσης τη θέση ότι θα πρέπει να γίνει κανονισμός για τα στοιχεία του εντύπου που συμπληρώνεται στο πλαίσιο της δήλωσης πόθεν έσχες, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη σοβαρότητα και περισσότερη διαφάνεια.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού ανέφερε ότι υπάρχουν θέματα που εξακολουθούν να χρήζουν ρύθμισης καθώς όπως είπε δεν μπορεί ο ελεγχόμενος να διορίζει τον ελεγκτή. Πρόσθεσε ότι το ΑΚΕΛ ψηφίζει τη νομοθεσία με δεδομένη τη δέσμευση της Επιτροπής Νομικών ότι το θέμα θα ανοίξει εκ νέου το Μάρτιο για περαιτέρω ρυθμίσεις.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος ανέφερε ότι η νομοθεσία αφήνει το περιθώριο απόκρυψης στοιχείων, καθώς θα μπορούν να μεταφέρονται περιουσιακά στοιχεία σε συγγενικά πρόσωπα του ελεγχόμενου χωρίς αυτό να φαίνεται στη δήλωση. Διατύπωσε επίσης την άποψη ότι θα πρέπει ο έλεγχος να διασυνδεθεί με τη φορολογική δήλωση, η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται από εξήγηση για τον τρόπο που τα έσοδα ή περιουσιακά στοιχεία αποκτήθηκαν.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύη Μιχάλης Γιωργάλλας, συμφώνησε με αναφορά του κ. Σιζόπουλου περί της ανάγκης διασύνδεσης της δήλωσης πόθεν έσχες με τις φορολογικές δηλώσεις και πρόσθεσε ότι θα ψηφίσει το νομοσχέδιο παρά τις επιφυλάξεις.
Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Γιώργος Περδίκης, εξέφρασε την άποψη ότι το νομοσχέδιο αποτελεί πισωγύρισμα στα θέματα διαφάνειας και όχι «βήμα μπροστά», καθώς ο αριθμός των ελεγχόμενων μειώνεται, αλλά ο έλεγχος παραμένει ο ίδιος χωρίς να εμβαθύνεται.
Ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης παρατήρησε στο τέλος ότι και με τον προηγούμενο νόμο και τις ατέλειες του , το κυπριακό κοινοβούλιο μπήκε μπροστά από όλες τις χώρες της ΕΕ. Η κυπριακή Βουλή στον αυτοέλεγχο της και με τις επερχόμενες τροποποιήσεις στοχεύει όπως οι εκλελεγμένοι από το λαό είναι οι πρώτοι που δίνουν το παράδειγμα.
