Ικανοποιημένος δήλωσε ότι επέστρεψε από τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί επειδή ανακοινώθηκε ημερομηνία διάνοιξης των δύο οδοφραγμάτων Δερύνειας και Απλικίου αλλά και επειδή στην κατ` ιδίαν συνάντηση συζήτησαν το μέλλον του νησιού «και αυτό είναι καλό».
Σύμφωνα με τον Τ/κ ηγέτη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης του είπε ότι δεν σκέφτεται εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ, ούτε εκτός μιας λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, θέλει να αξιολογήσει το ενδεχόμενο μιας κεντρικής κυβέρνησης με λιγότερες αρμοδιότητες και περισσότερες στις πολιτείες. Θεωρώ σημαντικό ότι επιβεβαίωσε τις παραμέτρους του ΟΗΕ, είπε ο κ. Ακιντζί.
‘Ήταν, όπως είπε, μια συνάντηση με δύο μέρη, στο πρώτο συζήτησαν τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων, όπου δεν τίθεται θέμα να παραστούν οι ηγέτες, και στο δεύτερο συζήτησαν ελεύθερα και ειλικρινά για το μέλλον του νησιού.
Μέχρι τις 12 Νοεμβρίου, συνέχισε ο κ. Ακιντζί και εφόσον υπάρξει συμφωνία στο θέμα των κινητών τηλεφώνων, όπου τα ΗΕ έχουν αναλάβει το τελευταίο διάστημα μια νέα προσπάθεια, τότε οι δύο ηγέτες μπορεί να ξαναβρεθούν. Είναι σημαντικό και για τις δύο κοινότητες να υπάρξει λύση στο πρόβλημα αυτό, σημείωσε, λέγοντας ότι με επιφυλακτικότητα δηλώνει πως ακόμα δεν βρισκόμαστε σε σημείο συμφωνίας.
Ήθελε να μάθει, ανέφερε ο Τ/κ ηγέτης, κατά πόσο αληθεύουν ή όχι τα διάφορα που ακούγονταν το τελευταίο διάστημα ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει εγκαταλείψει τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και σκέφτεται ένα μοντέλο δύο κρατών.
«Αυτό που είπε σήμερα είναι ότι δεν σκέφτεται εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ, δεσμεύεται από τις μέχρι σήμερα συμφωνίες, δεν σκέφτεται μια επιλογή εκτός της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, αλλά εντός αυτής της επιλογής (της ΔΔΟ) θέλει να αξιολογήσει ένα μοντέλο που θα μπορούσε να έχει λιγότερες αρμοδιότητες στο κέντρο και περισσότερες στις συνιστώσες πολιτείες. Αναφέρθηκε σε γενικές γραμμές σε αυτό το θέμα ο κ. Αναστασιάδης».
Ο ίδιος, πρόσθεσε, ως ο εκλεγμένος ηγέτης των Τ/κ έχει δηλώσει ότι δεν μπορούν να πετάξουν τις παραμέτρους του ΟΗΕ στα σκουπίδια, δεν μπορούμε να βάλουμε στην άκρη τις μέχρι τώρα συμφωνίες, «αυτό το έχω δηλώσει εδώ και καιρό. Γι’ αυτό το λόγο θεωρώ ότι είναι σημαντικό το ότι ο κ. Αναστασιάδης το έχει επιβεβαιώσει αυτό».
Ο Τ/κ ηγέτης ανέφερε, επίσης, ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν του έχει υποβάλει κάτι ως αποτέλεσμα εργασίας για το ποιες μπορεί να είναι οι αρμοδιότητες που θα δοθούν στις συνιστώσες πολιτείες. «Ίσως θα μπορέσουν τέτοιες εργασίες να γίνουν στο μέλλον». Ωστόσο, είπε, δεν πρέπει να ξεχνιέται ότι η τ/κ πλευρά δεν έχει πρόθεση να εμπλακεί σε ίδιες διαδικασίες όπως εκείνες μέχρι σήμερα και αυτό το είπε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Θα είναι, είπε, σαν να αναζητούν πόρτα για διαδικασίες χωρίς τέλος που θα χάνουν χρόνο και επικαλούμενος την έκθεση Γκουτέρες, είπε ότι μπορεί να μην χρησιμοποιείται ο όρος χρονοδιάγραμμα, αλλά ο ΓΓ του ΟΗΕ κάνει αναφορά σε διαδικασία με χρονικό ορίζοντα.
Για τα οδοφράγματα, ανέφερε ότι είχαν ακουστεί πολλά σενάρια και υπήρχε ένα ερωτηματικό εάν η τ/κ πλευρά έχει πολιτική βούληση ή όχι. «Έγιναν πολλές σπέκουλες για όλα αυτά. Σήμερα έχουμε ξεκαθαρίσει τη μέρα και την ώρα. Αυτά τα οδοφράγματα θα είναι ανοικτά από τις 12 Νοεμβρίου».
«Στην κατ’ ιδίαν συνάντηση, προσπαθώντας να καταλάβουμε καλύτερα ο ένας τον άλλο, είχαμε τη δυνατότητα να μοιραστούμε τις ανησυχίες μας για το μέλλον αυτού του νησιού και αυτό ήταν καλό. Η σημερινή συνάντηση ήταν το ξεκίνημα μιας νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας; Όχι. Δεν τίθεται τέτοιο θέμα άλλωστε, δεν συναντηθήκαμε με τέτοιο σκοπό».
Για τη μεθοδολογία και το ξεκίνημα μιας νέας διαδικασίας, πρόσθεσε, θα γίνουν οι συναντήσεις με την κ. Λουτ στις 31 Οκτωβρίου. Το πρωί, όπως είπε, θα συναντηθεί η κ. Λουτ με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και στις 4 το απόγευμα της ίδιας μέρας με τον ίδιο.
Ερωτηθείς εάν μετά τη συνάντηση με την κ. Λουτ θεωρεί ότι θα είναι πιο πιθανή η επανέναρξη των συνομιλιών, ο κ. Ακιντζί είπε ότι είναι νωρίς να ειπωθεί κάτι τέτοιο και πρέπει πρώτα να δουν ποιο είναι το πλαίσιο με το οποίο έρχεται εδώ η απεσταλμένη του ΓΓ, ποιες είναι οι εντολές που της έδωσε σε αυτή της την αποστολή ο κ. Γκουτέρες. Θα υπεισέλθει ή όχι στο θέμα των όρων αναφοράς, όπως γίνεται αναφορά στην έκθεση Γκουτέρες, διερωτήθηκε ο Τ/κ ηγέτης, θα έχει κάνει γι’ αυτό κάποια προετοιμασία ή θα το δει αυτό το θέμα με τους ηγέτες.
Φυσικό αέριο
Ο Μουσταφά Ακιντζί, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι ο ίδιος ανέφερε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη το θέμα του φυσικού αερίου λέγοντάς του ότι το θέμα αυτό δείχνει κρίση. Υπογράμμισε, ανέφερε, ότι πρέπει να υπάρξει μια προσέγγιση ώστε από τη μια να προσπαθούμε για τη λύση στην Κύπρο με καλή θέληση, επικεντρωμένοι στο αποτέλεσμα, χωρίς να είναι (διαδικασία) ανοικτού τέλους, και από την άλλη στο θέμα των υδρογονανθράκων να διευρύνουν την αλληλεξάρτηση, την περιφερειακή συνεργασία και ειδικά να μην αφήνουν εκτός της ισορροπίας την Τουρκία και τους Τ/κ, αλλά εντός.
Επιπλέον, είπε, τόνισε για άλλη μια φορά στον Πρόεδρο Αναστασιάδη πόσο σημαντικές είναι οι ευρωτουρκικές σχέσεις και εξέφρασε την άποψη ότι η ενίσχυση της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας – ΕΕ θα έχει θετικό αντίκτυπο και στην Κύπρο. «Προσπάθησα να εξηγήσω στον κ. Αναστασιάδη πόσο πολύ αλληλοεπηρεαζόμενες διαδικασίες είναι η προσπάθεια από τη μια για μια πιθανή λύση στην Κύπρο με μια νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων και μαζί, το πνεύμα συνεργασίας αντί της αντιπαράθεσης να διευρυνθεί και στο θέμα των υδρογονανθράκων και να προχωρήσει η προσέγγιση Τουρκίας – ΕΕ». Όσοι παρακολουθούν, είπε, βλέπουν ότι εάν δεν οδηγηθούν τα πράγματα όπως ο ίδιος περιέγραψε, «δυστυχώς μας περιμένουν κρίσεις. Ελπίζω ότι αυτά μπόρεσα να τα εξηγήσω επαρκώς».
Ερωτηθείς για το ποια ήταν η αντίδραση του Προέδρου Αναστασιάδη, ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι «αντί για τα λόγια πρέπει να βλέπουμε τα έργα. Το εάν αυτά που είπα είχαν ή όχι θετικό αντίκτυπο θα φανεί στις ενέργειες που θα τεθούν (από την ε/κ πλευρά) το επόμενο διάστημα».
Αποκεντρωμένη ομοσπονδία και διαδικασία λήψης αποφάσεων
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση είπε ότι σημαντικό σημείο όσον αφορά την αποκέντρωση στην οποία έκανε αναφορά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι εάν η πρότασή του περιορίζει τη χρήση της μίας θετικής ψήφου από τους Τ/κ, επαναλαμβάνοντας τη θέση του ότι σε έναν ομοσπονδιακό συνεταιρισμό, στη λήψη αποφάσεων χρειάζεται η συμμετοχή και των δύο πλευρών. «Εάν οι αρμοδιότητες είναι πολλές ή λίγες είναι σημαντικό, αλλά όχι από την άποψη της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων. Σημαντικό είναι πώς θα λαμβάνονται αυτές οι αποφάσεις όσο διευρυμένες ή περιορισμένες κι αν είναι οι εξουσίες. Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία; Εάν είναι έτσι, τότε αυτό δεν μπορείτε να το πείτε ομοσπονδία, συνεταιρισμό». Μπορείτε να το πείτε ενιαίο κράτος και εμείς δεν θέλουμε ενιαίο κράτος, πρόσθεσε. Θέλουν, ανέφερε, μια ομοσπονδιακή δομή με πολιτικά ίσα μέρη, αυτό προβλεπόταν μέχρι σήμερα. «Γι’ αυτό χρειάζεται στη λήψη αποφάσεων σίγουρα μία θετική ψήφος από κάθε πλευρά. Αυτό ήταν και η αντίληψη της ε/κ πλευράς από την εποχή του Κληρίδη, το είχε επιβεβαιώσει και ο πρώην ε/κ διαπραγματευτής, Αλέκος Μαρκίδης και σήμερα αυτή η αντίληψη πρέπει να συνεχίζεται στην ε/κ πλευρά».
Επαφές Τουρκίας με Ε/κ αξιωματούχους
Ερωτηθείς σχετικά ο Μουσταφά Ακιντζί είπε ότι θέλει να ξεκαθαρίσει το θέμα αυτό μια και καλή, λέγοντας ότι κατά την τελευταία του επίσκεψη στα κατεχόμενα ο Τούρκος ΥΠΕΞ τον είχε ενημερώσει για το ενδεχόμενο να συναντιόταν με Ε/κ αξιωματούχους. Όχι μόνο με τον κ. Αναστασιάδη, ακούω ότι θα δει και τον κ. Κυπριανού, είπε ο κ. Ακιντζί. «Εμείς δεν είχαμε αντίρρηση σε αυτό. Γιατί να έχουμε; Ξέραμε ότι υπήρχε αυτό το ενδεχόμενο».
Ωστόσο ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι δεν είχε ενημέρωση για τη συνάντηση Τσαβούσογλου – Αναστασιάδη στην Νέα Υόρκη, αλλά έμαθε μετά, όταν ήταν καθ’ οδόν για τη Νέα Υόρκη ο ίδιος.
Επανέλαβε ότι θέση του είναι πως εάν υπάρξει θέληση για συνέχιση τέτοιων συναντήσεων και δημιουργηθεί μια κινητικότητα συναντήσεων, τότε είτε αυτό είναι πρόθεση είτε όχι, θα δημιουργηθεί η εντύπωση πως η τ/κ πλευρά αφήνεται εκτός. Και αυτή την εντύπωση, ανέφερε, δεν την θέλουν ούτε οι Τ/κ ούτε η Τουρκία. Επειδή, πρόσθεσε, θα δοθεί η εντύπωση ότι ικανοποιείται ένα παλιό αίτημα των Ε/κ να συναντώνται με την Άγκυρα «σαν να μην έχουν βούληση οι Τ/κ. Αυτό θα μας ενοχλούσε όλους όχι μόνο εμένα. Η προειδοποίηση μου ήταν αυτό. Και δεν πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί».
Η Τουρκία, συνέχισε, είναι εγγυήτρια χώρα και την ενδιαφέρουν τα ζητήματα ασφάλειας και εγγυήσεων και τα εσωτερικά ζητήματα αφορούν Τ/κ και Ε/κ. Μπορεί οι εγγυήτριες χώρες, συνέχισε, να έχουν σκέψεις, προτάσεις, «αλλά εδώ είναι το κέντρο αποφάσεων, ο τ/κ λαός και ο ε/κ λαός». Εάν είπε, αυτοί οι δύο «λαοί» δεν αφομοιώσουν τη λύση, αυτή δεν μπορεί να επιβιώσει.
Ο κ. Ακιντζί ανέφερε τέλος ότι θα μεταβεί στις 29 Οκτωβρίου με πρόσκληση του Τούρκου Προέδρου για τα εγκαίνια του τρίτου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης, αλλά δεν προβλέπεται να έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον κ. Ερντογάν, ούτε και υπέβαλλε τέτοιο αίτημα γιατί «δεν υπάρχει κάτι επείγον για να γίνει κάτι τέτοιο».
