Χρήστος Ζαβός
Συμβαίνει και σε πολύ πιο σημαντικές ιστορίες. Ένα πρόσωπο να έχει ταυτιστεί με την «αυτοκρατορία». Να αποτελεί σύμβολο για τη μία μεριά και ότι πιο μισητό για την αντίπαλη. Είναι πολλές τέτοιες προσωπικότητες που «κοσμούν» βιβλία.
Στη δική του περίπτωση, νομίζω ότι αδικείται απ’ όλους. Από το ίδιο το σωματείο του, αλλά και απ’ αυτούς που τον μισούν. Στην Κύπρο ζούμε, δυστυχώς η επαφή με την πραγματικότητα, συνδέεται με το φανατισμό. Και όπως ξέρουμε, κάποιοι τουλάχιστον, ο φανατισμός είναι μακράν ο χειρότερος εχθρός του ρεαλισμού.
Γιατί άμα το προσεγγίσεις ρεαλιστικά, ο Μοράις είναι ίσως ο σημαντικότερος ξένος ποδοσφαιριστής που πέρασε από τη βραχονησίδα. Ίσως να μην είχε ποτέ το ταλέντο άλλων «ιερών τεράτων» κανείς τους όμως δεν έχει συνεισφέρει στο σωματείο όσο ο Πορτογάλος. Αυτός απλά μεγάλωσε μαζί του. Και ο χρόνος είναι "πανδαμάτωρ". Ο Μοράις συνδέει γενιές ανθρώπων/οπαδών... δεν νίκησε το χρόνο, όπως και κανείς άλλος, τον κοντράρει όμως μέχρι το τέλος.
Μιλώντας για την αδικία στο πρόσωπο του. Δεν γνωρίζω, ούτε και θέλω να ξέρω, αν υπάρχουν άλλοι «ποδοσφαιρικοί λαοί» που ιεροσυλούν πάνω στα σύμβολα τους. Και όμως εδώ στο νησί του πουθενά δεν έχουν κανένα ενδοιασμό να τον προσβάλουν επινοώντας μάλιστα και διάφορους χαρακτηρισμούς όπως «γριά», «τελειωμένος»
Άμα ο Μοράις μεγαλουργούσε στη Ρώμη θα ήταν απλά ο «Καίσαρας». Άμα ήταν στο Λίβερπουλ θα ήταν το πέμπτο μέλος των Beatles. Άμα ήταν στην Αθήνα, θα ήταν απλά ο «Μητσάρας» ή ο «Διαμαντίδης».
Στην Κύπρο, έχουμε άλλες τακτικές. Στο βωμό της νίκης, με τα σάλια να τρέχουν από το στόμα, το μυαλό ως δια μαγείας, μάλλον βλακείας, διαγράφει το όποιο θετικό συναίσθημα ή εμπειρία. Ο Μοράις μιλώντας για τον ΑΠΟΕΛ, είναι στο δικό μου μυαλό ο «θρύλος» του «Θρύλου».
Και ως τέτοιος, δεν μπορώ να σκεφτώ στο τελευταίο του ματς να μην με έπιανε ένας κόμπος στο λαιμό. Να μη μου φύγει ένα δάκρυ και ας είναι δίπλα το παιδί, για να του το πω το αυτονόητο. Και οι άντρες κλαίνε.
Ότι άμα εκτιμούν, όταν σέβονται, όταν δεν ξεχνούν, το δάκρυ είναι απλά η ένδειξη αγάπης. Για ένα παίκτη που μου έκανε συντροφιά στο χρόνο. Ήμουν μικρός και μεγάλωσα. Α ρε Διαμαντίδη...
Και στους αντιπάλους, επικρατεί πάλι ο φανατισμός. Μηδενίζουν στο πι και φι, γιατί μάλλον τους βολεύει, το γλέντι που τους κάνει χρόνια. Είναι εύκολο να ταυτίζεις τον εχθρό με τον «κακό» είναι όμως δύσκολο ν’ αναγνωρίσεις την αξία του. Και ως γνωστό στην Κύπρο, μας αρέσουν τα εύκολα.
Κάποιοι πιο «ακραίοι» τον έχουν μάλιστα ταυτίσει με την ισχύ του ΑΠΟΕΛ στα κέντρα των αποφάσεων. Επειδή είμαι Παναθηναϊκός, το ίδιο ίσχυε και με τον Τζόρτζεβιτς του Ολυμπιακού επί Κόκκαλη. Κάθε φορά που έβλεπα την καράφλα του με έπιανε μια λύσσα. Με το πέρασμα του χρόνου, απλά υποκλίθηκα στην ποδοσφαιρική οντότητα του. Γιατί έπαψα να τον φοβάμαι και ας μας γλένταγε. Γιατί φτάνει η στιγμή που διαπιστώνεις ότι στη ζωή κάποια πράγματα δεν είναι όπως τα θέλουμε. Και ως έτσι, θέλοντας και μη παραδέχεσαι το μεγαλείο του. Και ας είναι εχθρός σου.
Τον Μοράις πρέπει επιτέλους να τον παραδεχθούμε όλοι. Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές. Στο κάτω, κάτω ο «βιονικός» Πορτογάλος μεγαλούργησε και εκτός Κύπρου. Όταν αντιπαλευόταν τους καλύτερους χαφ στον πλανήτη. Όταν έκαιγε η μπάλα και τη προστάτευε με την πλάτη, με τα νύχια και τα χέρια. Όταν έτρεχε 12 χιλιόμετρα εντός του γηπέδου, να συνδέσει τις γραμμές του Γιοβάνοβιτς.
Αγωνιστικά ίσως να μην θέλγει τον οπαδό που προσεγγίζει το άθλημα επιφανειακά. Άμα όμως μου ζητούσες να πάρω έναν παίκτη τα τελευταία δέκα χρόνια για να φτιάξω ομάδα δεν μπορώ να σκεφτώ άλλον πέραν της αφεντιάς του. Οκ, δεν έχει ταχύτητα, δεν είναι τριπλέρ, δεν είναι εκρηκτικός… δεν διαθέτει και πολλά στοιχεία που περιλαμβάνει η έννοια του θεάματος.
Έχει όμως δύο στοιχεία που δεν συναντάς σε ανθρώπους όχι μόνο στον αθλητισμό αλλά και στη ζωή γενικότερα. Είναι ουσιώδης άρα και ευφυής. Και άμα έχεις τις δύο αυτές αρετές, μετακινείς βουνά. Είσαι πρωτεργάτης σε κάθε θαύμα που επιτελεί η ομάδα σου. Σε κάθε τίτλο, σε κάθε προσωπική μονομαχία εντός του γηπέδου.
Σκέψου με το μυαλό σου την επόμενη φορά που θα τον βρίσεις γιατί δεν έπαιξε καλά ή γιατί διαμαρτύρεται στο διαιτητή. Ότι τούτος ο παίκτης, καθόρισε την οπαδική σου ευτυχία ή δυστυχία. Και μόνο απ’ αυτό, αξίζει διαφορετικής μεταχείρισης.