Από την έρευνα που θα πραγματοποιήσουν οι εποπτικές αρχές για τον Συνεργατισμό θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις για τη λειτουργία του συστήματος και των πρακτικών που εφαρμόζονταν από την Τράπεζα για να φθάσει να έχει αρνητικά κεφάλαια, δήλωσε σήμερα ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου. Σημείωσε παράλληλα, ότι θα πρέπει να ηρεμήσουμε όταν μιλάμε για ξεπούλημα του Συνεργατισμού καθώς το 2013 η Τράπεζα είχε αρνητική αξία και θέση.
Σε δηλώσεις του στο Προεδρικό Μέγαρο, ο κ. Προδρόμου είπε αρχικά ότι την αρμοδιότητα και την εξουσία για να ορίσει ερευνητική επιτροπή την έχει ο Γενικός Εισαγγελέας, και πως η απόφαση του Προέδρου και του Υπουργικού είναι μια πολιτική απόφαση, για την ανάγκη να διεξαχθεί μια έρευνα.
«Οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν τι έγινε, τι έφταιξε, ποιοι τυχόν έχουν ευθύνες. Ξεκινάμε από σήμερα. Το ερώτημα γιατί χρειάστηκαν αυτές οι αποφάσεις για τη ΣΚΤ έχει μια απάντηση που μας έδωσαν οι εποπτικές αρχές. Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός και η Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα μας είπαν ότι η ΣΚΤ χρειάζεται νέα κεφάλαια εξαιτίας του τεράστιου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 7,5 δις ευρώ», είπε.
Επομένως, συνέχισε, πρέπει να αναζητηθούν απαντήσεις. «Πότε δόθηκαν αυτά τα δάνεια, ποιοι τα έδωσαν, σε ποιους τα έδωσαν, υπήρχαν εξασφαλίσεις; Αυτό είναι το κεντρικό, το καθοριστικό και το αμείλικτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί. Όλα τα άλλα που πρέπει επίσης να διερευνηθούν μπορούν να κινούνται παράλληλα».
Σημείωσε πως και πριν από την ενίσχυση του κράτους είχαν διατεθεί επίσης άλλα 1,7 δις ευρώ. «Ποιος πήρε την απόφαση για να μπει ο Συνεργατισμός στο δάνειο της Τρόικας και να πάρει 1,5 δις από τα 10 δις το γνωρίζουμε. Υπενθυμίζω δήλωση του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας τον χειμώνα του 2012 ότι το τραπεζικό μέρος του μνημονίου έχει κλείσει, έχει κάνει τη συμφωνία η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Εκεί ήταν η απόφαση για να διατεθούν αρχικά 1,5 δις για τον Συνεργατισμό. Εκείνο όμως που πρέπει πρόσθετα να απαντηθεί από την έρευνα είναι γιατί τότε το 2013-2014 χρειάστηκαν 1,7 δις, τι έφταιξε, ποιοι ευθύνονταν για το ότι ο Συνεργατισμός είχε τότε όχι ανεπάρκεια κεφαλαίων, αλλά αρνητικά κεφάλαια. Θα πρέπει να δοθούν και για αυτό κάποιες απαντήσεις», σημείωσε.
Ο κ. Προδρόμου ανέφερε πως κάποιοι φωνάζουν σήμερα και μιλούν για ξεπούλημα. «Πρέπει να συνειδητοποιούμε για τι πράγμα μιλούμε. Είναι δυνατόν να ξεπουλήσεις κάτι που είχε το 2013 αρνητική αξία, αρνητική θέση», διερωτήθηκε και πρόσθεσε πως στην έρευνα θα πρέπει να διερευνηθούν τα πάντα και η διαχείριση που έγινε στην πρόσφατη περίοδο και τα αποτελέσματα της.
Οσον αφορά την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Προδρόμου είπε πως όσα αναφέρονται σε αυτή και είναι πολύ χρήσιμα για να καταλάβουμε τι έγινε. Η Επιτροπή αναφέρει ότι η δημόσια στήριξη χρηματοδοτεί την τακτική έξοδο της τράπεζας από την αγορά. Δηλαδή, επεσήμανε, αυτό το οποίο η Επιτροπή σημειώνει ότι έγινε είναι μέσα σε ευταξία η έξοδος της τράπεζας αυτής από την αγορά. «Επομένως, όσοι μιλούν για πούλημα και ξεπούλημα θα πρέπει να λάβουν υπόψη το πώς ακριβώς προσδιορίζεται από τις ευρωπαϊκές αρχές αυτή η συναλλαγή», είπε.
Η δεύτερη παρατήρηση, ανέφερε, είναι ότι η Επιτροπή μπόρεσε να πάρει αυτές τις αποφάσεις και να εγκρίνει την κρατική στήριξη στην συναλλαγή διότι υπάρχουν σημαντικές δεσμεύσεις της χώρας μας για να αναθεωρήσουμε, να μεταρρυθμίσουμε το τοπικό μας νομικό και δικαστικό σύστημα.
Ανέφερε πως γίνεται λόγος στην έκθεση για επιβάρυνση του δημοσίου χρέους και πράγματι υπάρχει μια επιβάρυνση 3,5 δις ευρώ. «Όσοι όμως θέλουν να αναφέρονται στην έκθεση θα πρέπει να σημειώσουν ότι η Κομισιόν πολύ συγκεκριμένα επισημαίνει ότι η αλλαγή στο κυπριακό νομικό πλαίσιο και τις δικαστικές διαδικασίες, θα επιτρέψει στο κυπριακό κράτος να ανακτήσει συν τω χρόνω μέρος των ΜΕΔ και να μειώσει την επιβάρυνση για τον φορολογούμενο. Αυτή είναι η υποχρέωση μας τώρα», είπε.
Τόνισε πως τα 7,5 δις ΜΕΔ έχουν την έννοια ότι κάποιοι χρωστούν στους φορολογούμενους 7,5 δις και θα πρέπει να διευκολύνουμε στο να επιστρέψουν αυτά τα χρήματα στον φορολογούμενο πολίτη.
Ο κ. Προδρόμου είπε πως γίνεται επίσης λόγος στην Έκθεση για τις συνέπειες της συναλλαγής και για το τι αυτή σημαίνει για τους εμπλεκόμενους. Σύμφωνα με την Κομισιόν, όπως εξήγησε, τα μέτρα αυτά δεν αποτελούν βοήθεια προς την Ελληνική Τράπεζα και αυτό διότι η Ελληνική Τράπεζα επιλέγηκε μέσα από μια ανοικτή, ακριβοδίκαιη και διαφανή διαδικασία ιδιωτικής αγοραπωλησίας που διασφαλίζει ότι οι δραστηριότητες πωλήθηκαν στην καλύτερη διαθέσιμη προσφορά.
«Αυτά ακριβώς κρίνει η Κομισιόν και θα έπρεπε να αποφευχθούν άλλου τύπου σχόλια που εκθέτουν και τη χώρα μας και γενικότερα το οικονομικό μας σύστημα», ανέφερε.
Ο Εκπρόσωπος σημείωσε πως η θέση και η προσέγγιση της Κυβέρνησης είναι ότι αυτή τη στιγμή θα πρέπει να αφεθούν οι αρμόδιοι να κάνουν την έρευνα για να μάθουν οι πολίτες όλη την αλήθεια και ταυτόχρονα η προσοχή θα πρέπει να εστιαστεί στη δημιουργία του φορέα και στην αναθεώρηση και αναπροσαρμογή του όλου νομικού πλαισίου.
«Η αδυναμία στην αντιμετώπιση των ΜΕΔ από την ΣΚΤ οφειλόταν και σε εμπόδια που δημιουργεί το νομικό πλαίσιο. Κάνει λόγο (η Έκθεση) και για αδυναμίες διακυβέρνησης αλλά και για το όλο νομικό πλαίσιο. Αν λοιπόν δεν διορθωθεί το όλο νομικό πλαίσιο και το θεσμικό πλαίσιο και η λειτουργία των δικαστηρίων δεν θα μπορέσουμε να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα των πολιτών, το χρήμα του φορολογούμενου πολίτη», είπε.
Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι αυτή η έρευνα θα ολοκληρωθεί και θα φέρει αποτελέσματα, ο κ. Προδρόμου είπε πως έχει εμπιστοσύνη στον Γενικό Εισαγγελέα και εκ προοιμίου θεωρεί ότι η έρευνα θα ολοκληρωθεί πόσο μάλλον όταν όλοι γνωρίζουν πως μιλάμε για δις δημοσίου χρήματος. Πρόσθεσε πως κάποια από τα νευραλγικά σημεία της έρευνας δεν παρουσιάζουν νομική περιπλοκότητα από τη στιγμή που μιλάμε για συγκεκριμένα δάνεια. Τα ίχνη υπάρχουν για αυτό στο Υπουργικό Συμβούλιο έγινε αναφορά για εξειδικευμένο οίκο που θα μπορούσαν σε σύντομο διάστημα να δώσουν απαντήσεις.
Σε ερώτηση αν υπήρξε ενόχληση από τον Γενικό Εισαγγελέα μετά τις αποφάσεις του Υπουργικού, είπε πως δεν υπήρξε καμία απολύτως ενόχληση ή θέμα. Υπάρχουν συνεχιζόμενες συζητήσεις, είπε και πρόσθεσε πως ο Πρόεδρος από την πρώτη στιγμή έκρινε ότι είναι η ώρα να δοθούν απαντήσεις στον Κύπριο πολίτη και είχε την σύμφωνο γνώμη του Υπουργικού να εισηγηθεί στον Γενικό Εισαγγελέα για την έρευνα. Σημείωσε πως παράκληση του Προέδρου ήταν μέσα στους όρους εντολής να συμπεριλαμβανόταν κάποιος ξένος οίκος ούτως ώστε να μην υπάρχει καμία σκιά.
Σημείωσε, εξάλλου, πως υπάρχουν ερωτήματα που αφορούν τη λειτουργία του συστήματος και θα ήταν χρήσιμο να απαντηθούν ζητήματα για τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες ασκείτο η τραπεζική πρακτική στην Συνεργατική. «Πώς δίνονταν τα δάνεια, ποιοι σε ποιους έδιναν δάνεια δεν αφορά μόνο ονοματεπώνυμα αλλά και τις πρακτικές αυτές οι οποίες θα δείξουν γιατί κατέρρευσε αυτό το Συνεργατικό σύστημα που για δεκαετίες έπαιξε χρήσιμο ρόλο στην κυπριακή κοινωνία», είπε.
Ο κ. Προδρόμου είπε πως θα ήταν χρήσιμο να δοθούν στοιχεία εάν υπάρχουν ΜΕΔ τα οποία οφείλουν πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα αλλά και στελέχη, διοικητικά και διευθυντικά του Συνεργατικού συστήματος.
Κληθείς να απαντήσει τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης ότι τέθηκαν χρονικά όρια στον Γενικό Εισαγγελέα από την Κυβέρνηση, ο κ. Προδρόμου είπε πως δεν τέθηκε κανένα όριο και πώς από τη δημόσια δήλωση που έγινε από την πρώτη στιγμή γίνεται λόγος για παράκληση προς τον Γενικό Εισαγγελέα να εξεταστούν κάποια ζητήματα. Θα πρέπει να εξεταστεί το πώς έφτασε ο Συνεργατισμός σε αρνητικά κεφάλαια για να πάρει την πρώτη κρατική βοήθεια, και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ξεκινάμε από το 1980, ή ότι φτάνουμε μέχρι το 1995, είναι θέμα των ερευνητών», είπε και πρόσθεσε πως θα πρέπει να διερευνηθεί το πώς ο Συνεργατισμός έφτασε να βαρύνεται με 7,5 δις ΜΕΔ.
Πρόσθεσε πως η κοινή λογική λέει ότι ο Συνεργατισμός το 2013 όταν αποφάσισαν κάποιοι να μπει στο πρόγραμμα δεν είχε καμία αξία. «Άρα, θα πρέπει να ηρεμήσουμε όταν μιλάμε σε ξεπούλημα, αλλά θα πρέπει να ερευνήσουμε γιατί έφτασε ο Συνεργατισμός μετά από δεκαετίες να έχει αρνητικά κεφάλαια», είπε.
