Στη διάθεση του πολίτη θέτει εαυτόν η νέα Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, η οποία μετά από 19 χρόνια στη μάχιμη δικηγορία, τα 15 εκ των οποίων στη Νομική Υπηρεσία, έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της υπεράσπισης των πολιτών μέσω του ελέγχου που ασκεί στην εκτελεστική εξουσία, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, αλλά και της προσπάθειας για εξάλειψη των όποιων διακρίσεων μπορεί να υφίστανται όσοι είναι διαφορετικοί.
«Πρέπει ως κοινωνία να έχουμε την αντίληψη ότι είμαστε όλοι ίσοι και όλοι διαφορετικοί», τονίζει η κ. Λοττίδη στην πρώτη της συνέντευξη έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, την οποία έδωσε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ).
«Έπειτα από έξι μήνες συνειδητοποιώ ότι αν δεν υπηρετούσα ως δικηγόρος της Δημοκρατίας στη Νομική Υπηρεσία πιθανόν να μην μπορούσα να αντεπεξέλθω σε αυτό το φάσμα, το μεγάλο, των απαιτήσεων που έχει ο Επίτροπος Διοίκησης», αναφέρει απαντώντας σε ερώτηση αν η εμπειρία που είχε την προετοίμασε για τα νέα της καθήκοντα.
«Ήταν μια μεγάλη σχολή η Νομική Υπηρεσία και από νομικής πλευράς και από πλευράς μάχιμης δικηγορίας», προσθέτει.
Σε ερώτηση για τις προτεραιότητες που έθεσε η Επίτροπος Διοικήσεως αναφέρει ότι «με την ανάληψη των καθηκόντων μου είχα δει και αντιληφθεί την ανάγκη του κόσμου να δει τον νέο Επίτροπο να του μιλήσει, όχι μόνο μέσω μιας επιστολής».
«Ζητούσε ένα ραντεβού για μια δια ζώσης συνομιλία. Αυτό που διαπίστωσα είναι ότι ο κάθε παραπονούμενος ήθελε να έχει μια άμεση επαφή με τον Επίτροπο, ώστε να θέσει τα παράπονά του, και να μπορέσει μέσω του Επιτρόπου να ακουστεί η φωνή του προς τα έξω, προς τις υπηρεσίες, προς την κοινωνία», σημειώνει.
Έτσι, προσθέτει, «η προτεραιότητά μου είναι να βλέπω τον οποιονδήποτε έχει ανάγκη να μιλήσει με τον Επίτροπο».
«Είμαι στη διάθεση του», τονίζει, προσθέτοντας ότι η πόρτα της είναι ανοιχτή σε συνεχή βάση.
Σε ερώτηση ποιές είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το γραφείο της, η κ. Λοττίδη αναφέρει ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση με όλες αυτές τις αρμοδιότητες, με όλα αυτά τα ζητήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και να λύσουμε, είναι να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε σ’ αυτόν τον μεγάλο όγκο εργασίας και να δώσουμε άμεση λύση στα προβλήματα των πολιτών».
«Εκτός από Επίτροπος Διοίκησης, που εντέλλομαι να ασκώ τον έλεγχο των διοικητικών οργάνων και όσων ασκούν εκτελεστική εξουσία και παρέχουν υπηρεσίες στον πολίτη και στο διοικούμενο, πρέπει να αντιμετωπίσω και θέματα που άπτονται άμεσα σεβασμού και προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και ζητήματα που έχουν να κάνουν με διακρίσεις», υπενθυμίζει.
Διάκριση, διευκρινίζει, «δεν είναι μόνο η φυλετική, η εθνοτική, η διάκριση λόγω φύλου, ή λόγω θρησκείας ή καταγωγής». Διακρίσεις μπορούμε να αντιληφθούμε ότι υπάρχουν και σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει η ανάλογη προσαρμογή για παράδειγμα για κάθε άτομο που μπορεί να υποφέρει από κάποια αναπηρία, προσθέτει.
«Εκεί όπου δεν υπάρχει η ανάλογη προσαρμογή για να μπορεί κάποιος να αντεπεξέλθει υπάρχει διάκριση», λέει, προσθέτοντας ότι «τα ζητήματα είναι πολύ λεπτά και οι διακρίσεις αγγίζουν πάρα πολύ μεγάλα θέματα».
Υπάρχει ανταπόκριση για παράπονα ατόμων με αναπηρίες
Σε ερώτηση αν η ίδια θεωρεί πως μπορεί να υπάρξει πραγματική ένταξη ατόμων με ειδικές ανάγκες στην κοινωνία, η κ. Λοττίδη σημειώνει ότι «φυσικά και μπορεί και όχι μόνο μπορεί, επιβάλλεται».
Ο Επίτροπος, αναφέρει, «ενεργεί ως ο μηχανισμός παρακολούθησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τους Ανάπηρους και μέσω αυτού του μηχανισμού λαμβάνουμε πάρα πολλά παράπονα, τα οποία έχουν να κάνουν ακριβώς με την εύλογη προσαρμογή και την άμεση ανταπόκριση, είτε αυτή είναι για μια σχολική συνοδό, είτε για μια δασκάλα ειδικής εκπαίδευσης, είτε για τα προσβάσιμα μέσα μεταφοράς, κτίρια ή γενικά τον τρόπο ζωής του κάθε ανθρώπου που έχει μια αναπηρία».
Σε ερώτηση αν υπάρχει ανταπόκριση στις παραινέσεις της απαντάει ότι «είναι ευχάριστο να συνειδητοποιούμε ότι ναι, υπάρχει ανταπόκριση».
Σύμφωνα με την Επίτροπο Διοίκησης «αρχίζει ο κόσμος να είναι πιο συνειδητοποιημένος».
«Δόθηκαν και παρατηρήσεις του ΟΗΕ για το τί εφαρμόζει η Κυπριακή Δημοκρατία σε σχέση με τους αναπήρους και βλέπω ότι οι κρατικές υπηρεσίες προσπαθούν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να δοθεί η απαραίτητη άνεση στον κάθε πολίτη», λέει.
Προσθέτει ότι «δεν είναι πάντα στο επιθυμητό επίπεδο η αποτελεσματικότητα, όμως υπάρχει η καλή θέληση και υπάρχουμε και εμείς ως μηχανισμός, ώστε να κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου, να επισημαίνουμε που υπάρχει πρόβλημα το οποίο χρήζει διόρθωσης».
Να διδάξουμε νέες αντιλήψεις για την ισότητα των φύλων και των ανθρώπων
Σε ερώτηση για την ισότητα των γυναικών, η κ. Λοττίδη απαντάει ότι «υπάρχει η νομοθετική πρόνοια που κατοχυρώνει την ισότητα των φύλων, είτε αυτό είναι στον τομέα της απασχόλησης και της εκπαίδευσης, είτε της ίσης αντιμετώπισης γενικώς».
«Άρα, σε εναρμόνιση με το ενωσιακό δίκαιο η προστασία που παρέχεται με τον νόμο υπάρχει», προσθέτει.
Αυτό, λέει, «που αντιμετωπίζει το γραφείο της ως Αρχή Ισότητας είναι η νοοτροπία, η λανθασμένη νοοτροπία που βλέπει τη γυναίκα ως ένα πιο ευάλωτο άτομο έτοιμο να ανεχθεί οποιαδήποτε παρενόχληση».
«Αυτό πρέπει να αλλάξει από τη βάση», σημειώνει, προσθέτοντας ότι μεγαλώνοντας έναν άνθρωπο πρέπει να "τον διδάξουμε τις νέες αντιλήψεις σε σχέση με την ισότητα των φύλων και την ισότητα των ανθρώπων γενικότερα».
Είμαστε εκεί για υπεράσπιση των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης
Κληθείσα να σχολιάσει την εκστρατεία #metoo που έχει πάρει διαστάσεις στα κοινωνικά δίκτυα, η Μαρία Λοττίδη σημειώνει ότι είναι ένα φαινόμενο που επικρατεί «όχι μόνο στην Αμερική αλλά νομίζω είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το οποίο βέβαια αντιμετωπίζουμε και εμείς ως Κύπρος παρότι μικρότερη κοινωνία».
Υπήρχε, αναφέρει, «αυτός ο εκφοβισμός ότι 'αν καταγγείλω αυτή την παρενόχληση θα χάσω τη δουλειά μου, θα στιγματιστώ, θα απολέσω οποιαδήποτε ευκαιρία η οποία μου έχει ήδη δοθεί'. Υπάρχει όμως πλέον η πρόνοια του νόμου για την ισότητα των φύλων στην απασχόληση και στην εκπαίδευση», προσθέτει.
«Ως Αρχή Ισότητας παίρνουμε παράπονα ούτως ώστε να μπορούμε να προστατεύουμε την κάθε γυναίκα που μπορεί να απευθυνθεί σε μας ώστε να μην υποστεί αυτή την εκδικητική συμπεριφορά», λέει, τονίζοντας ότι «είμαστε εκεί για την υπεράσπισή τους».
Σε ερώτηση αν το γραφείο της έχει γίνει δέκτης πολλών τέτοιων παραπόνων απαντάει αρνητικά. Νομίζω, αναφέρει, «ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν ανοιχτά τρία παράπονα παρενόχλησης και κάποια σεξουαλικής παρενόχλησης».
Τα παράπονα είναι υπό διερεύνηση, σημειώνει, προσθέτοντας ότι επειδή πρόκειται για τόσο σοβαρό ζήτημα «είμαστε πολύ προσεχτικοί, ενεργούμε με κάθε ενδελέχεια, προχωρούμε να παίρνουμε σχετικές μαρτυρίες, ώστε το πόρισμα που θα βγάλουμε να έχει ακρίβεια».
Το κράτος κάνει ό,τι μπορεί για μετανάστες, αλλά δυστυχώς αυτό δεν είναι αρκετό
Σε ερώτηση για τους μετανάστες, αναφέρει ότι «υπάρχουν οι πρόνοιες του ενωσιακού δικαίου, οι οδηγίες, έχουμε εναρμονιστεί».
«Υπάρχουν τα κέντρα υποδοχής στην Κοφίνου, το κράτος κάνει ό,τι μπορεί», λέει, προσθέτοντας ωστόσο ότι «δυστυχώς, αυτό το ‘ό,τι μπορεί στο μέτρο του δυνατού’ δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο».
«Έχουμε πάρει υπό την προστασία μας σε ένα συγκεκριμένο χώρο τους μετανάστες, αυτό όμως δεν είναι αρκετό για την εξέλιξη τους την προσωπική τους ανάπτυξη, την υγεία τους», αναφέρει η Επίτροπος Διοίκησης. Πρέπει, σύμφωνα με την ίδια, συνέχεια να παρακολουθείται αυτός ο τομέας ώστε να δίνεται ακόμη περισσότερη στήριξη.
Όσον αφορά τα παιδιά, σημειώνει, «γίνεται μια προσπάθεια να γίνει μια κοινωνική ενσωμάτωση, με την εκπαίδευσή τους στα υφιστάμενα σχολεία». Δυστυχώς, λέει, υπάρχει διαφορετικότητα στην γλώσσα, άρα στον τρόπο επικοινωνίας.
Η κ. Λοττίδη αναφέρει ότι υπάρχουν τρόποι στήριξης μέσω της διδασκαλίας της ελληνικής ή της αγγλικής γλώσσας, ώστε να μπορούν να ενσωματωθούν. «Πολλά παιδιά ανταποκρίνονται σ’ αυτόν τον τομέα και σιγά – σιγά ευελπιστούμε ότι θα μπορούμε να μιλούμε για πλήρη ενσωμάτωση κάτι που δυστυχώς δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή», προσθέτει.
Σε ερώτηση αν παρακολουθεί την εξέλιξη της κατάστασης απαντάει καταφατικά. «Και εμείς και η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Είμαστε σε επαφή, φέρνουν στην επιφάνεια προβλήματα που χρειάζονται επίλυση και εμείς κατευθύνουμε με τη σειρά μας τους αρμόδιους φορείς», λέει.
Στα σκαριά η νομική κατοχύρωση της αλλαγής ταυτότητας φύλου και στην Κύπρο
Σε σχόλιο ότι το γραφείο Επιτρόπου Διοίκησης πρωτοστάτησε για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων ατόμων ΛΟΑΤΙ και ερωτηθείσα πού βρίσκεται το θέμα, η κ. Λοττίδη αναφέρει ότι «η αλήθεια είναι ότι πρωτοστάτησε το γραφείο και νομίζω ότι έφτασε σε ένα αρκετά καλό αποτέλεσμα κατ’ αρχήν στο να θέσουμε (την αρχή) ότι οποιοσδήποτε άνθρωπος είναι διαφορετικός δεν σημαίνει ότι θα θυματοποιείται, είναι λιγότερο ικανός ή ότι θα τύχει λιγότερης προστασίας από οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο».
Σε γενικότερο επίπεδο, λέει, «έβλεπα κάποια σχόλια του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης το 2009 που συζητούσε για την ταυτότητα φύλου και κατά πόσο αυτό θα ληφθεί υπόψη από τους φορείς λήψης αποφάσεων και θα ενσωματωθεί στο νομικό μας σύστημα».
Σήμερα, προσθέτει, «οκτώ χρόνια αργότερα, βλέπουμε ότι αρκετές χώρες έχουν εναρμονίσει την νομοθεσία τους ώστε να επιτρέπεται η αλλαγή ταυτότητας φύλου μαζί και η Ελλάδα πρόσφατα, και είμαστε στα σκαριά να συζητείται αυτό το θέμα ως προς την νομική κατοχύρωση και στην Κύπρο».
«Βλέπω ότι από την απόφαση του κ. Μοδινού ως προς την αποποινικοποίηση των ζητημάτων που άπτονται των ΛΟΑΤΙ ατόμων έχουν γίνει πολλά και θετικά», λέει.
Σε ερώτηση αν η κυπριακή κοινωνία προστατεύει τα πιο ευάλωτα άτομα, η Μαρία Λοττίδη διαχωρίζει πολιτεία και κοινωνία.
Όσον αφορά την πολιτεία, εκτιμά ότι «και οι τρεις εξουσίες, εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική, προστατεύουν τα ευάλωτα άτομα υπάρχουν σχετικές πρόνοιες και υπάρχουν κυρώσεις για παραβίαση τους».
«Ως προς την κοινωνία και το θέμα αντίληψης, είναι κάτι στο οποίο πρέπει να τύχουμε εκπαίδευσης από παιδιά ώστε να μπορέσουμε να αποδεχθούμε τη διαφορετικότητα», αναφέρει.
Η διαφορετικότητα κάποιου ατόμου, μιας μειοψηφίας, δεν είναι απαραίτητο να θεωρούμε ότι είναι κάτι «λιγότερο καλό ή περισσότερο καλό», σημειώνει.
«Πρέπει ως κοινωνία να έχουμε ην αντίληψη ότι είμαστε όλοι ίσοι και όλοι διαφορετικοί», τονίζει.
Πηγή:www.kathimerini.com
