Δημήτρης Λουκά
Απαγωγές, αεροπειρατείες, ομηρείες είναι μερικές από τις υποθέσεις πίσω από την θετική έκβαση των οποίων «κρύβονται» οι διαπραγματευτές.
Μέλη της Αστυνομικής δύναμης εκπαιδεύονται για τα δύσκολα και καλούνται να φέρουν εις πέρας αποστολές που ακροβατούν σε τεντωμένο σχοινί. Ο στόχος; Να μην υπάρξει ανθρώπινη απώλεια.
Η ομάδα των διαπραγματευτών αποκαλύπτεται στο 24ΝEWS και μας εξηγεί ποια είναι τα πιο δύσκολα περιστατικά που κλήθηκαν να χειριστούν.
Η βασική εκπαίδευση και οι ψυχικές δυνάμεις
Ένα μέλος της Αστυνομίας αποκτά την ιδιότητα του διαπραγματευτή αφού καταφέρει να ολοκληρώσει με επιτυχία την βασική εκπαίδευση διαπραγματευτών, η οποία είναι διάρκειας δύο εβδομάδων.
Η εκπαίδευση στις βασικές αρχές των διαπραγματεύσεων ομηρειών & χειρισμού κρίσεων είναι ένας συνδυασμός θεωρητικών μαθημάτων και πρακτικής εξάσκησης ενώ όπως προσθέτουν, «είναι ιδιαίτερα δύσκολη και επίπονη, με εξαντλητικά ωράρια, που σκοπό έχει να φέρει τους εκπαιδευομένους στα όρια αντοχής τους τόσο στον ψυχολογικό όσο και στον σωματικό τομέα».
Όπως αναφέρουν στο 24NEWS άτομα από την ομάδα, οι διαπραγματευτές είναι μέλη της Αστυνομίας Κύπρου, τα οποία παράλληλα με τα συνήθη καθήκοντά τους, αν το επιβάλλουν οι καταστάσεις, ανταποκρίνονται σε επεισόδια που χρήζουν διαπραγμάτευσης.
Στο παρόν στάδιο, στο δυναμικό της αστυνομίας υπάρχουν 35 διαπραγματευτές παγκύπρια και η επαρχία Λευκωσίας καλύπτεται από τους διαπραγματευτές της Μηχανοκίνητης Μονάδας Άμεσης Δράσης. Η ομάδα διαπραγματευτών της Μ.Μ.Α.Δ. αποτελεί τον κεντρικό συντονιστικό φορέα για την εκπαίδευση, οργάνωση και επιχειρησιακή λειτουργία των διαπραγματευτών σε παγκύπρια βάση.
Ρωτήσαμε ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας διαπραγματευτής και η απάντηση ήταν η εξής:
Καλός ακροατής
Ψύχραιμος - Να λειτουργεί υπό πίεση
Ειλικρινής – Αληθινός
Με αυτοέλεγχο
Εύστροφος
Να αγαπά και να ενδιαφέρεται πραγματικά για τους συνανθρώπους του
Ομαδικός
Στόχος να μην υπάρξει ανθρώπινη απώλεια
Στο «κόκκινο» φτάνει η αγωνία της ομάδας των διαπραγματευτών καθώς και όσων εμπλέκονται σε περιστατικά ομηρείας. Οι διαπραγματευτές καλούνται να φθάσουν στον στόχο μιας επιτυχημένης επιχείρησης χωρίς να υπάρξει ανθρώπινη απώλεια.
Όπως μας εκμυστηρεύονται, το χειρότερο σενάριο σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης είναι ο τραυματισμός ή η απώλεια ζωής.
Οι δύσκολες αποστολές και τα εμπόδια
Όλες οι αποστολές έχουν τη δυσκολία τους, άλλοτε λιγότερη και άλλοτε περισσότερη, αφού για να κληθεί η Ομάδα Διαπραγματευτών σημαίνει ότι κινδυνεύει ζωή ή ζωές.
Η Ομάδα Διαπραγματευτών της Αστυνομίας Κύπρου έχει διαχειριστεί πολλών ειδών επεισόδια όπως απαγωγές, ομηρείες, αεροπειρατεία και επεισόδια κρίσεως.
Σε κάθε ένα από αυτά τα περιστατικά οι διαπραγματευτές είχαν να αντιμετωπίσουν τις ιδιαιτερότητες και τις δυναμικές του περιστατικού, τη συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση των εμπλεκομένων προσώπων και των οικείων τους.
Υπήρχαν περιπτώσεις πολύωρων περιστατικών όπου η Ομάδα Διαπραγματευτών έπρεπε να διαχειριστεί πολλά πρόσωπα ταυτόχρονα, περιπτώσεις με πρόσωπα που ήταν υπό την επήρεια ουσιών και περιπτώσεις προσώπων με σοβαρής μορφής ψυχικές ασθένειες.
Δύσκολη περίπτωση, όπως μας έχουν τονίσει, ήταν η αεροπειρατεία του 2016 και αυτό λόγω της πολυπλοκότητας του περιστατικού.
Η υπόθεση
Ο Μουσταφά είχε πραγματοποιήσει αεροπειρατεία σε πτήση εσωτερικού της Αιγύπτου (Αλεξάνδρεια – Κάιρο) με 72 επιβαίνοντες και πλήρωμα, τον Μάρτιο του 2016, υποχρεώνοντας τον κυβερνήτη να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Λάρνακας. Όπως είχε γίνει γνωστό, ο αεροπειρατής ισχυριζόταν ότι ήταν ζωσμένος με εκρηκτικά που στην συνέχεια αποδείχτηκαν ψεύτικα.
Μετά από διαπραγματεύσεις παραδόθηκε στις κυπριακές αρχές περίπου έξι ώρες αργότερα αφότου άφησε ελεύθερους σταδιακά όλους τους επιβάτες και το πλήρωμα. Αίτημά του ήταν να αφεθούν ελεύθερες οι γυναίκες κρατούμενες στην Αίγυπτο και να έχει επαφή με την Κύπρια πρώην σύζυγό του.
Άλλη μια εξαιρετικά σοβαρή περίπτωση με την οποία ήρθαν αντιμέτωποι, ήταν η ομηρεία ενός παιδιού από τον πατέρα του, ο οποίος απειλούσε να το σκοτώσει και να αυτοκτονήσει στην Λάρνακα.
Η υπόθεση
Στις 21/05/2016 η αστυνομία ενημέρωνε για την επέμβαση του Ειδικού Αντιτρομοκρατικού Ουλαμού της ΜΜΑΔ. Η κατάσταση ομηρείας που κράτησε ένα ολόκληρο βράδυ είχε ως αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του δράστη και τη διάσωση του 16μηνου αγοριού. Όλα ξεκίνησαν γύρω στις 10μ.μ. (20/05/2016) όταν 36χρονη κάτοικος Λάρνακας μετέβη σε περίπτερο στη Λάρνακα και ανέφερε στον υπάλληλο του περιπτέρου ότι ο 41χρονος σύζυγός της κρατάει στο διαμέρισμά τους τον 16 μηνών γιο τους και απειλεί να το κάνει κακό. Αμέσως ενημερώθηκε η Αστυνομία, μέλη της οποίας εντόπισαν την 36χρονη.
Η γυναίκα φέρεται να ανέφερε στους αστυνομικούς, ότι την τελευταία εβδομάδα κακοποιείτο καθημερινώς από τον 41χρονο, ο οποίος την κρατούσε περιορισμένη στο διαμέρισμά τους, μαζί με τον γιο τους. Σύμφωνα πάντα με την καταγγελία της 36χρονης, είχε καταφέρει να διαφύγει από την οικία τους και να αναζητήσει βοήθεια.
Μέλη της Αστυνομίας μετέβησαν άμεσα στο διαμέρισμα. Μόλις ο 41χρονος αντιλήφθηκε την παρουσία των αστυνομικών, άρχισε να φωνάζει και έριξε εύφλεκτη ύλη στην αυλή του ισόγειου διαμερίσματός του. Κατά διαστήματα μάλιστα, έριχνε βόμβες μολότοφ εκτός του διαμερίσματος, ενώ παράλληλα έθεσε φωτιά σε προσωπικά του αντικείμενα.
Τα μέλη της Αστυνομίας εκκένωσαν αμέσως την περιοχή και απέκοψαν τη σκηνή. Διαπραγματευτές της Αστυνομίας, που μετέβησαν στη σκηνή ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις με τον 41χρονο, ενώ στην περιοχή κατέφθασαν επίσης μέλη του ΕΑΟ και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Οι διαπραγματεύσεις με τον 41χρονο κράτησαν όλη τη νύχτα. Αφού εξαντλήθηκαν όλα τα περιθώρια διαπραγμάτευσης και αφού η ζωή του παιδιού βρισκόταν σε κίνδυνο, αποφασίστηκε η επέμβαση του Ειδικού Αντιτρομοκρατικού Ουλαμού.
Γύρω στις 6.40π.μ., τα μέλη του ΕΑΟ εισήλθαν εντός του διαμερίσματος. Κατά την είσοδό τους αντιλήφθηκαν ότι η ζωή του παιδιούβρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο και κρίθηκε αναγκαία η χρήση υπηρεσιακού οπλισμού. Αποτέλεσμα ήταν ο θανάσιμος τραυματισμός του 41χρονου και η διάσωση του παιδιού, το οποίο φέρει βαθύ τραύμα στην περιοχή του λαιμού.
Ο ανήλικος μεταφέρθηκε αρχικά στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας και από εκεί διακομίστηκε στο Μακάρειο Νοσοκομείο Λευκωσίας, όπου κρατήθηκε για νοσηλεία. Όπως διαπιστώθηκε, φέρει θλαστικό τραύμα κάτω από την αριστερή κάτω γνάθο, που φτάνει μέχρι την τραχεία, μήκους δέκα εκατοστών και βάθους τριών εκατοστών.
Αυτή είναι η ομάδα των διαπραγματευτών που καλούνται να δράσουν άμεσα, να κρατήσουν την ψυχραιμία τους ώστε να επιτύχουν στην αποστολή τους. Οι διαπραγματευτές της αστυνομικής δύναμης, μέσα από τη βασική εκπαίδευση και τις ετήσιες συντηρητικές εκπαιδεύσεις, αποκτούν τα απαραίτητα εφόδια και γνώσεις για να διαχειριστούν όλα τα είδη περιστατικών.
Να σημειωθεί ότι αρκετές είναι οι περιπτώσεις που δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Η ομάδα των διαπραγματευτών μας εξηγεί πως αυτό συμβαίνει κυρίως είτε για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων είτε για ευαίσθητες περιπτώσεις, των οποίων η ενδεχόμενη δημοσίευση μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητα αποτελέσματα.
