Τι είναι fake news, ποιος έλεγχος γίνεται, μπορούν αυτές οι ψευδείς ειδήσεις να αποτελέσουν κίνδυνο για την δημοκρατία και κατ΄ επέκταση για την κοινωνία; Αυτά ήταν μόνο κάποια από τα ερωτήματα που απαντήθηκαν στο συνέδριο «Cyprus in the Digital Agenda» που διοργάνωσε η εφημερίδα «Η Καθημερινή» και ο όμιλος SPP MEDIA.
Τι είναι τα fake news
Με απλά λόγια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όρισε τα fake news ως, «αποδεδειγμένα ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες που δημιουργούνται, παρουσιάζονται και διαδίδονται για οικονομικό όφελος ή για τη σκόπιμη παραπλάνηση του κοινού και ενδέχεται να βλάψουν το κοινό συμφέρον».
Όλοι εναντίον των fake news
Αρχικά μίλησε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, που τόνισε ότι το φαινόμενο των fake news απασχολεί έντονα την Ευρωπαϊκή Ένωση και γι αυτό τον λόγο έχουν δημιουργηθεί ομάδες δράσης ώστε να αντιμετωπισθεί δραστικά. Ο κύριος Σχοινάς υπογράμμισε επίσης ότι η προσπάθεια κατά των ψευδών ειδήσεων πρέπει να είναι συλλογική ώστε να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Κοινό, δημοσιογράφοι, εκδότες, αλλά και η πολιτεία, πρέπει να ενεργοποιηθούν ώστε να κερδηθεί η μάχη.
Όταν τηγανιτές πατάτες έγιναν fake news
Στο συνέδριο αναφέρθηκαν από την υπεύθυνη των πολυμέσων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τζίβκα Πέτκοβα και χαρακτηριστικά παραδείγματα ψευδών ειδήσεων που έγιναν viral. Ένα από αυτά ήταν η απαγόρευση των τηγανητών πατατών από την Κομισιόν, μια είδηση που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα αλλά διαδόθηκε με μεγάλη ταχύτητα. Επί της ουσίας αυτό που προσπαθούσε να ρυθμίσει η Κομισιόν ήταν ο τρόπος ψησίματος που ήταν επιβλαβής για την υγεία των καταναλωτών. Τα ΜΜΕ απομόνωσαν κάποια στοιχεία από την είδηση προβάλλοντας την μισή αλήθεια με τίτλο που καμιά σχέση είχε με την πραγματικότητα.
Οι κατασκευασμένες ειδήσεις και η ελληνική οικονομική κρίση
Από την πλευρά του ο διευθυντής της «Καθημερινής» Ελλάδος Αλέξης Παπαχελάς μίλησε για τις κατασκευασμένες ειδήσεις την εποχή της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Τα fake news την συγκεκριμένη χρονική περίοδο δημιούργησαν μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα που έδινε έμφαση στα σενάρια συνομωσίας παρά στην ουσία του προβλήματος.
Ο κύριος Παπαχελάς υπογράμμισε την ανάγκη να βρεθούν τα κατάλληλα εργαλεία στο διαδίκτυο για αντιμετώπιση της κατάστασης αλλά και το ότι η ελίτ θα πρέπει να βρει τρόπο να επικοινωνήσει με τον μέσο πολίτη και όχι να τον αγνοεί, όπως άλλωστε έγινε στο παρελθόν.
STOP στα fake news
H Κομισιόν προτείνει την εισαγωγή ενός κώδικα ορθών πρακτικών με στόχο την επίτευξη των ακόλουθων στόχων:
- Σημαντική βελτίωση του ελέγχου των τοποθετήσεων διαφήμισης, ιδίως προκειμένου να μειωθούν τα έσοδα για τους προμηθευτές παραπληροφόρησης και να περιοριστούν οι επιλογές στόχευσης για πολιτική διαφήμιση.
- Βελτιώστε την πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες.
- Διασφάλιση της διαφάνειας σχετικά με το περιεχόμενο που υποστηρίζεται από τις εκλογικές διαδικασίες και τις διαδικασίες χάραξης πολιτικής.
- Εντατικοποιήση των προσπαθειών για κλείσιμο ψεύτικων λογαριασμών.
- Διευκόλυνση της αξιολόγησης του περιεχομένου από τους χρήστες μέσω δεικτών αξιοπιστίας των πηγών περιεχομένου και παροχή εύκολα προσβάσιμων εργαλείων για την αναφορά παραπληροφόρησης.
- Συστήματα σήμανσης και κανόνες για τα bots που να εξασφαλίσουν ότι οι δραστηριότητές τους δεν μπορούν να συγχέονται με τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις.
- Ενδυνάμωση των χρηστών με εργαλεία που επιτρέπουν μια προσαρμοσμένη και διαδραστική διαδικτυακή εμπειρία ώστε να διευκολύνεται η ανακάλυψη περιεχομένου και η πρόσβαση σε διαφορετικές πηγές ειδήσεων που αντιπροσωπεύουν εναλλακτικές οπτικές γωνίες.
- Εξασφάλιση ότι οι νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες περιλαμβάνουν διασφαλίσεις κατά της παραπληροφόρησης.
- Πρόσβαση σε δεδομένα πλατφόρμας (ιδίως μέσω διασυνδέσεων προγραμματισμού εφαρμογών), σε αξιόπιστους οργανισμούς ελέγχου στοιχείων και ακαδημαϊκούς κύκλους ώστε να μπορούν να αναλύουν και να παρακολουθούν καλύτερα τη δυναμική παραπληροφόρησης και να κατανοούν καλύτερα τη λειτουργία αλγορίθμων
