Κάλεσμα στους κυβερνητικούς γιατρούς να κλείσουν τα αφτιά τους στις Κασσάνδρες και να παραμείνουν δίπλα στο Υπουργείο Υγείας για να προχωρήσει η μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας, έκανε ο πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Κωνσταντίνος Ιωάννου.
Μιλώντας σε δημοσιογραφική διάσκεψη για τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών μετά και την χθεσινή δίωρη στάση εργασίας της ΠΑΣΥΚΙ, ο Υπουργός Υγείας εξέφρασε την ετοιμότητα του για διάλογο με τις συντεχνίες στη βάση των αιτημάτων της ΠΑΣΥΚΙ, όχι, όμως κάτω από το καθεστώς του εκβιασμού για κλιμάκωση μέτρων.
Όπως είπε, η απόφαση για απεργία ήταν βεβιασμένη και πυροδότησε μια ισοπεδωτική προσέγγιση γύρω από τον τομέα της δημόσιας υγείας. Ο Υπουργός Υγείας αναγνώρισε ότι υπάρχουν προβλήματα στα κρατικά νοσηλευτήρια, όμως, όπως ανέφερε, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το έργο που έχει γίνει τα τελευταία δύο χρόνια με την ψήφιση των νομοσχεδίων για αυτονόμηση και ΓΕΣΥ.
Αρχικά, ο κ. Ιωάννου είπε πως δυστυχώς, λόγω του τραγικότατου γεγονότος του θανάτου ενός 10χρονου αγοριού, γινόμαστε όλοι μάρτυρες μιας πρωτοφανούς ισοπέδωσης του έργου και των ικανοτήτων των επαγγελματιών υγείας στα δημόσια νοσηλευτήρια του τόπου και πρόσθεσε πως ακόμα και σήμερα δεν έχει αντιληφθεί τα πραγματικά αίτια της 2ωρης στάσης απεργίας που έγινε χθες.
Ξεκαθάρισε πως όταν και όπου υπάρχουν πραγματικοί λόγοι και έχει εξαντληθεί ο διάλογος είναι δικαίωμα το καθενός να αποφασίσει μέσω των συλλογικών του οργάνων τον τρόπο της αντίδρασής του προς υπεράσπιση των συμφερόντων των μελών του. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση, σημείωσε, με διάφορες προφάσεις κάποιοι επέλεξαν την ατυχέστατη χρονική στιγμή να εξασκήσουν αλόγιστα τη συνδικαλιστική τους ύπαρξη.
Όπως είπε, εκείνο που πραγματικά έκανε ήταν να ενεργήσω άμεσα για τη διερεύνηση του τραγικού συμβάντος, αφού έκρινε ότι το ελάχιστο που όφειλε η πολιτεία ως ύστατο φόρο τιμής, ήταν να ενημερωθεί μέσω διοικητικής έρευνας για τα γεγονότα ώστε να αποφανθεί εάν έχρηζε περαιτέρω διερεύνησης σε πειθαρχικό επίπεδο.
Πρόσθεσε πως αν η φράση διερεύνηση «ιατρικής αμέλειας» ενόχλησε κάποιους γιατί σε νομικούς όρους διαφοροποιείται από το ιατρικό λάθος, η ουσία για μένα ως πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Υγείας ήταν μια: Η απώλεια της ζωής ενός δεκάχρονου αγοριού και η απόδοση ευθυνών εκεί και όπου υπάρχουν ως υπάλληλοι του Δημοσίου και σύμφωνα με τον Περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμο.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε πως η βεβιασμένη απόφαση της 2ωρης στάσης απεργίας χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με το Υπουργείο Υγείας, πυροδότησε τις κατηγορίες για κατάρρευση των νοσοκομείων, εξαθλίωση του τομέα της Υγείας, έλλειψη υποδομών και αποψίλωση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, υποστελέχωση και υπολειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων.
Τόνισε πως αυτοί οι χαρακτηρισμοί δεν τον βρίσκουν σύμφωνο και ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ εξέφρασε λύπη για την προσπάθεια να ισοπεδώνει το έργο που επιτελείται στα δημόσια νοσηλευτήρια και το κύρος της πλειονότητας των επαγγελματιών υγείας που στελεχώνουν τα δημόσια νοσηλευτήρια.
«Δεν ζούμε σε ένα παράλληλο σύμπαν, αναγνωρίζουμε τα διαχρονικά προβλήματα που υπάρχουν στον χώρο της υγείας και οφείλονται κατά κύριο λόγο στο απαρχαιωμένο και ασύμφορο σύστημα που υπάρχει στον τόπο μας. Όμως δεν μπορούμε συνέχεια να εκμηδενίζουμε τα όσα έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια με σημαντικότερο γεγονός την ψήφιση των δύο μεταρρυθμιστικών νομοσχέδιών, της αυτονόμησης και του ΓεΣΥ», είπε.
Αναφερόμενος στο αριθμό ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού, είπε πως οι εγκεκριμένες θέσεις στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας σε ιατρικό προσωπικό το 2012 ήταν 739, ενώ σήμερα είναι 826. Πρόσθεσε πως δεν κατανοεί πώς κάποιοι μιλούν για εξουθένωση στον τομέα της Υγείας, και ότι αφέθηκαν τα δημόσια νοσηλευτήρια να καταρρεύσουν, αφού το δυναμικό των γιατρών από το 2012 και μέχρι σήμερα έχει αυξηθεί κατά περίπου 100 άτομα, εκ των οποίων τα 50 κατά τα τελευταία δύο χρόνια, και παρά το γεγονός ότι τα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν μείωση ή και σταθεροποίηση της επισκεψιμότητας στα ΤΑΕΠ και στα εξωτερικά ιατρεία.
Παράλληλα, είπε πως δεν μπορούμε να εκμηδενίζουμε τη σταδιακή αναβάθμιση της προ-νοσοκομειακής φροντίδας και της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, λειτουργώντας μέσα σε δύο χρόνια οκτώ νέους Σταθμούς Ασθενοφόρων.
Ο κ. Ιωάννου διερωτήθηκε αν αυτό που μεσολάβησε είναι ότι η δρομολογούμενη μεταρρύθμιση δεν παρέμεινε στα συρτάρια. Σημείωσε πως με την προωθούμενη συμπλεγματοποίηση, θα αξιοποιηθούν τόσο οι υποδομές όσο και το ανθρώπινο δυναμικό που στην ουσία είναι «εγκλωβισμένο» σε ένα σύστημα που δεν αποδίδει εδώ και χρόνια, με πιο ασθενοκεντρική προσέγγιση.
Οσον αφορά τα 13 αιτήματα της ΠΑΣΥΚΙ, είπε πως το Υπουργείο είναι ανοικτό σε διάλογο, σημειώνοντας ωστόσο ότι στην επιστολή της 9ης Μαΐου 2018 που απέστειλαν προς το Υπουργείο Υγείας μόνο ένας μικρός αριθμός αιτημάτων ήταν κοινά με τα 13 σημεία.
Απαντώντας στους ισχυρισμούς ότι η ζωή του μικρού Σταύρου θα σωζόταν εάν υπήρχε Νευροχειρούργος στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, ο κ. Ιωάννου μίλησε για δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων στο κοινό για τόσο ευαίσθητα ζητήματα. Όπως εξήγησε, σύμφωνα με ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές, και λαμβάνοντας υπόψη τα μεγέθη και τις αποστάσεις που έχουμε στην Κύπρο θα ήταν αφελές από πλευράς Υπουργείου να δημιουργήσει, λόγου χάρην, Νευροχειρουργική Κλινική σε κάθε δημόσιο νοσηλευτήριο, ξηλώνοντας την υφιστάμενη απλά και μόνο για να κερδίσουμε τις εντυπώσεις.
«Σκοπός μας είναι να διασφαλίσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε σε μια Κλινική Αναφοράς όπως είναι η Νευροχειρουργική Κλινική στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και όχι να κατανέμουμε υπηρεσίες, υποβαθμίζοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες απλά για την ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος ή οργανωμένων φορέων», είπε και επεσήμανε ότι σύμφωνα με τις μελέτες του Eurostat, στην Κύπρο αναλογούν ανά 100.000 πληθυσμού 3,5 Νευροχειρούργοι, το δεύτερο ψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, και πολύ μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2 ανά 100.000 πληθυσμού.
Οσον αφορά τη θέση της ΠΑΣΥΚΙ για ανυπαρξία ιατρικών πρωτοκόλλων, είπε πως είναι ένα ζήτημα που τους προβληματίζει. Είπε πως επιδίωξη του Υπουργείου είναι η παροχή στους επαγγελματίες υγείας όλων των εργαλείων που θα τους διευκολύνουν στην εκτέλεση των καθηκόντων τους και για τον σκοπό αυτό, προτίθεται να αναπτύξει πρωτοβουλία για σύσταση επιτροπής αποτελούμενης από 2 μέλη των Ιατρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου και εκπροσώπους των συντεχνιών για καταγραφή ή/και επικαιροποίηση Πρωτοκόλλων, αρχής γενομένης από τα ΤΑΕΠ.
Σε σχέση με τα αιτήματα της ΠΑΣΥΚΙ για αύξηση των κλινών στα δημόσια νοσηλευτήρια, είπε πως η αύξηση αυτή δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει άμεσα. Αυτό που μπορεί να γίνει, πρόσθεσε, είναι η καλύτερη διαχείριση των υφιστάμενων και για αυτό αποφασίστηκε σε διοικητικό επίπεδο η επαναφορά του θεσμού του bed manager.
Οσον αφορά τις φωνές για δημιουργία Καρδιοχειρουργικών Κλινικών σε όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια, είπε πως στην Κύπρο λειτουργούν ήδη πέντε αξιόλογα καρδιοχειρουργικά τμήματα (4 ιδιωτικό τομέα και 1 στο δημόσιο), αναλογία πολύ μεγαλύτερη από τις πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι το Υπουργείο το απασχολούν έντονα προβλήματα όπως ο λανθασμένος τρόπος αξιολόγησης των ιατρών, η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, το ωράριο λειτουργίας των δημόσιων νοσηλευτηρίων που δεν εξυπηρετεί κανέναν, ο τρόπος που γίνονται οι προαγωγές, ο πειθαρχικός έλεγχος.
«Εμείς πρώτοι ως Κυβέρνηση διαγνώσαμε την ανεπάρκεια αυτού του συστήματος και για αυτό προχωρήσαμε να το αλλάξουμε, για αυτό και εργαζόμαστε συστηματικά και στοχοπροσηλωμένα, ώστε να εφαρμοστεί η αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων για να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των δημόσιων νοσηλευτηρίων, καθιστώντας τα πιο ευέλικτα και αποτελεσματικά και επιβραβεύοντας μέσω σωστής αξιολόγησης του καλούς από τους λιγότερο καλούς», είπε.
Απευθυνόμενος στους επαγγελματίες υγείας των δημόσιων νοσηλευτηρίων καλώντας τους να συμπαραταχθούν μαζί με το Υπουργείο στο δύσκολο εγχείρημα που βρίσκεται σε εξέλιξη, χαρακτηρίζοντας κρίμα και άδικο για τους ασθενείς να παρακολουθούν νυχθημερόν δημόσιες τοποθετήσεις ένθεν και ένθεν, που το μόνο που πετυχαίνουν είναι να διαβάλλουν τα δημόσια νοσηλευτήρια.
«Απευθύνω κάλεσμα προς τους κυβερνητικούς ιατρούς να κλείσουν τα αφτιά τους στις Κασσάνδρες και να παραμείνουν στο πλευρό του Υπουργείου ως ασπίδα προστασίας σε όσους υπόγεια επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τα γεγονότα για να υποσκάψουν την εφαρμογή της αυτονόμησης και την εισαγωγή του ΓεΣΥ και να εξυπηρετήσουν αλλότρια συμφέροντα», είπε και πρόσθεσε: «Ενωμένους θα μας βρουν απέναντι στις οποιεσδήποτε μικροπολιτικές τους φιλοδοξίες επιδιώκουν να επιβάλουν στον τομέα της υγείας, γιατί η μεταρρύθμιση στην υγεία γίνεται πρωτίστως για τον Κύπριο πολίτη και την εξυπηρέτηση του Κύπριου ασθενή.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη δήλωση της ΠΑΣΥΚΙ για κλιμάκωση των μέτρων της, αλλά και την φυγή ιατρών από τα δημόσια νοσηλευτήρια, ο κ. Ιωάννου ανέφερε το ότι κάποιοι γιατροί επιλέγουν να φύγουν για να εργοδοτηθούν στον ιδιωτικό τομέα, αυτό δυστυχώς είναι κάτι που προκύπτει από τον τρόπο λειτουργίας των δημόσιων νοσηλευτηρίων, σημειώνοντας πως ο ίδιος αναγνωρίζει ότι οι γιατροί γενικά στον δημόσιο τομέα υποαμοίβονται. Ωστόσο, πρόσθεσε, πως έχουν δοθεί μισθολογικές αναβαθμίσεις στους γιατρούς και έχουν ήδη δοθεί κίνητρα.
Όσον αφορά τους δύο συγκεκριμένους ιατρούς που έδωσαν παραίτηση, είπε πως η χρονική συγκυρία που έγινε αυτό μπορεί να προσδίδει άλλους λόγους, ωστόσο η ενημέρωση που έχει είναι ότι έγινε για καθαρά οικογενειακούς λόγους. «Εμείς σαν Υπουργείο, ολόκληρη την εβδομάδα έχουμε λάβει τα μέτρα μας, ούτως ώστε να υπάρξει η απαραίτητη στελέχωση στο ΤΑΕΠ Λάρνακας και έχουμε ήδη προχωρήσει προκαταρκτικά στην πρόσληψη δύο επιπλέον ιατρών που θα αρχίσουν στις αρχές Ιουνίου», είπε.
Σε σχέση με τα 13 σημεία της ΠΑΣΥΚΙ, «εμείς είμαστε έτοιμοι για διάλογο, αλλά όχι σε εκβιαστικά μέτρα. Εκβιαστικά μέτρα δεν θα δεχθώ ποτέ μου. Αυτό το τονίζω», είπε.
Κληθείς να σχολιάσει το αίτημα της ΠΑΣΥΚΙ για αποποινικοποίηση της ιατρικής πράξης και ερωτηθείς ποια θα είναι τα επόμενα βήματα του Υπουργείου Υγείας, ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι δεν τον βρίσκει σύμφωνο το γεγονός ότι η Αστυνομία πέρασε χειροπέδες στους δύο ιατρούς. «Αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί και νομίζω έγιναν και οι κατάλληλες ανακοινώσεις. Αλλά αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δεν είναι θέμα του Υπουργείου Υγείας. Δεν έγιναν από το Υπουργείο Υγείας οι συλλήψεις», είπε.
Ανέφερε ότι η διοικητική έρευνα παραδόθηκε στον ίδιο, αλλά «από τη στιγμή που υπάρχει ποινική έρευνα, η ποινική υπερισχύει οποιασδήποτε πειθαρχικής που πιθανόν να μπορούσαμε να προχωρήσουμε. Στην παρούσα φάση δεν θα προχωρήσουμε σε οτιδήποτε άλλο. Θα αναμένουμε τα πορίσματα της ποινικής έρευνας», είπε.
Σε σχέση με την αποποινικοποίηση, είπε πως υπάρχει Σύνταγμα που τα προβλέπει όλα αυτά και δεν ξέρει κατά πόσο είναι φρόνιμο να εξαιρεθούν ή όχι κάποιες ομάδες. «Αλλά αυτό είναι θέμα της Νομικής Υπηρεσίας και του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας», είπε.
Κληθείς να πει σε ποιους αναφερόταν όταν καλούσε τους επαγγελματίες υγείας να κλείσουν τα αφτιά τους στις Κασσάνδρες, ο Υπουργός Υγείας είπε πως δεν υπάρχει λόγος να αναφερθεί ονομαστικά. «Ο νόων νοείτο», είπε.
Σε ερώτηση εάν θεωρεί πως η χθεσινή στάση εργασίας των ιατρών και η πιθανή κλιμάκωση των μέτρων αποσκοπεί ουσιαστικά σε από μέρους τους νέα προσπάθεια τορπιλισμού της αυτονόμησης και του ΓεΣΥ, ο κ. Ιωάννου εξέφρασε την ελπίδα πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο και παρέπεμψε για περαιτέρω στους ίδιους τους ιατρούς.
Κληθείς να πει ποια θεωρεί ότι είναι τα κίνητρα των ιατρών πίσω από τη χθεσινή στάση εργασίας, ο κ. Υπουργός απάντησε ότι για αυτό πρέπει να απαντήσουν οι ίδιοι οι γιατροί. «Δεν μπορώ να κάνω εγώ ανάγνωση των κινήτρων πίσω από τη στάση», είπε.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου πως, μετά και από την ανακοίνωση/επιστολή της ΠΑΣΥΚΙ προς τα μέλη της, παρατηρείται η εφαρμογή μιας «αμυντικής ιατρικής» στα δημόσια νοσηλευτήρια από τους ιατρούς, και ερωτηθείς εάν είχε ενημέρωση για την κατάσταση στα δημόσια νοσηλευτήρια τις τελευταίες μέρες, ο Υπουργός ανέφερε πως αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες των γιατρών «να τηρούν πιθανώς μια αμυντική στάση. «Δεν σημαίνει ότι όλοι κάνουν αυτό το πράγμα. Θεωρώ ότι με την πάροδο του χρόνου θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Και επιπλέον είχαμε υπέρ του δέοντος περιστατικά, διότι πολλοί φοβήθηκαν, και δημιουργήθηκε μεγαλύτερο πρόβλημα. Αντιλαμβάνεστε μετά από μια τέτοια κρίση και ένα τέτοιο σημαντικό περιστατικό, αυτά συμβαίνουν», είπε.
