Η ανάγκη για σφαιρική αντιμετώπιση των αναγκών ανήλικων ουσιοεξαρτώμενων και η δημιουργία δομών που θα παρέχουν επαρκή στήριξη και προστασία σε αυτά τα ευάλωτα παιδιά έχει ήδη διαγνωστεί από το κράτος, επεσήμανε την Πέμπτη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, εκφράζοντας το συγκλονισμό του για σημερινά δημοσιεύματα που αφορούν ανήλικους, μιλώντας στην επετειακή εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού, με τίτλο «Ταυτότητα: Φορτίο ή Δικαίωμα;»
Σε ομιλία της στην ίδια εκδήλωση, η αρμόδια Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά τόνισε ότι η έμπρακτη απόλαυση των δικαιωμάτων του παιδιού παραμένει μια συνεχής και ανοικτή πρόκληση, αναφερόμενη παράλληλα στη διαπίστωση της ίδιας ότι τα θέματα ταυτότητας απασχολούν τα παιδιά.
«Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι από σημερινά δημοσιεύματα. Η ανάγκη για σφαιρική αντιμετώπιση των αναγκών ανήλικων ουσιοεξαρτώμενων και η δημιουργία δομών που θα παρέχουν επαρκή στήριξη και προστασία σε αυτά τα ευάλωτα παιδιά έχει ήδη διαγνωστεί από το κράτος. Προς το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί κέντρο ασφαλούς νοσηλείας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας για ανήλικους που παρουσιάζουν παραβατική συμπεριφορά, περιλαμβανομένων και των ανήλικων χρηστών» ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στην ομιλία του.
Παράλληλα επεσήμανε ότι πρόσφατα εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέψει στο Υπουργείο Υγείας τη δημιουργία και λειτουργία ξενώνα για ανήλικους ουσιοεξαρτώμενους χρήστες που θα στελεχώνεται με έμπειρους επαγγελματίες, οι οποίοι θα παρέχουν σφαιρική στήριξη, καθοδήγηση και προστασία σε αυτά τα ευάλωτα παιδιά.
«Βεβαίως, δεν λέω ότι έχουμε καταφέρει να φτάσουμε στην ολική αντιμετώπιση προβλημάτων ή να επιτύχουμε πλήρως τον στόχο. Η ουσία είναι ότι τροχοδρομούνται πολιτικές με βάση και τις παρατηρήσεις της Επιτρόπου του Παιδιού αλλά και γενικότερα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως καθορίζονται και έχουν αναπτυχθεί από τη Σύμβαση των ΗΕ» είπε.
Ο Πρόεδρος ανέφερε ότι η Κυβέρνηση εστίασε την προσπάθειά της στην άμεση και έμμεση στήριξη των παιδιών μέσω των γονιών τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που αντιμετώπισε το κράτος, αλλά και στην περαιτέρω ενίσχυση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού στην Κύπρο μέσα από συγκεκριμένες και ειδικά στοχευμένες πολιτικές.
Αντιδράσαμε, είπε, θετικά στις κριτικές παρατηρήσεις της Επιτρόπου, υλοποιώντας τις περισσότερες από τις προτάσεις και τις εισηγήσεις της και εξέφρασε ιδιαίτερη ικανοποίηση «για το πολυεπίπεδο έργο που έχουν να επιδείξουν οι διάφοροι θεσμοί της Κυβέρνησης και η Κυβέρνηση βεβαίως σε θέματα που αφορούν είτε άμεσα είτε έμμεσα στα παιδιά».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Πρόεδρος στην ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα του Παιδιού στον χώρο της Υγείας και στην κατάρτιση πρωτοκόλλου παρουσίας γονέων κατά τις ιατρικές εξετάσεις παιδιών, στην κύρωση της Σύμβασης Λαζαρότε του Συμβουλίου της Ευρώπης και στην ανάπτυξη στρατηγικής και σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, καθώς και στην ετοιμασία της Εθνικής Στρατηγικής για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση, τη σεξουαλική κακοποίηση και την παιδική πορνογραφία, η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2016.
Παράλληλα, στάθηκε στη δημιουργία του Σπιτιού του Παιδιού, με σκοπό, όπως είπε, την άμεση πρόσβαση των παιδιών σε όλες τις αναγκαίες υπηρεσίες σε ένα μόνο χώρο και τη μείωση της οποιασδήποτε πιθανότητας επαναθυματοποίησης και στιγματισμού τους. Πρόσθεσε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης έχει προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό και την αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου ετοιμάζοντας πρόταση οκτώ νομοσχεδίων που αποσκοπούν στην εναρμόνισή του με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, λαμβάνοντας υπόψη την ισότητα φύλων. Και τα οκτώ βρίσκονται ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας για νομοτεχνικό έλεγχο προτού υποβληθούν στη Βουλή.
Ανέφερε ακόμα ότι βρίσκεται στο τελικό στάδιο ετοιμασίας προτού υποβληθεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο, νόμος που εγκαθιδρύει ένα σύστημα ποινικής δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά που βρίσκονται σε σύγκρουση με τον Νόμο και ρυθμίζει θέματα αναφορικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση της παραβατικότητας των παιδιών στο πλαίσιο του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.
Συνεχής και ανοικτή πρόκληση η απόλαυση των δικαιωμάτων του παιδιού
Στην ομιλία της η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά, σημείωσε αναφερόμενη στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, πως είναι η πλέον περιεκτική, μέχρι σήμερα, Διεθνής Πράξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σε ό,τι αφορά το εύρος των δικαιωμάτων που καλύπτει και κατοχυρώνει το παιδί, με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο, ως υποκείμενο δικαιωμάτων.
Ωστόσο, η Επίτροπος υπέδειξε πως «η νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων του παιδιού, συνιστά μεν ένα σημαντικό σταθμό, αλλά όχι το τέρμα της προσπάθειας. Η έμπρακτη απόλαυση των δικαιωμάτων του παιδιού παραμένει μια συνεχής και ανοικτή πρόκληση» υπέδειξε.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στο δικαίωμα του παιδιού στην ταυτότητα, συνεπάγεται, όπως επεσήμανε, «δέσμευσή μας, να ενδυναμώσουμε τα παιδιά, ώστε να διαμορφώσουν και να απολαύσουν διαφορετικές πτυχές της ταυτότητάς τους, απαλλαγμένα από το φορτίο των στερεότυπων και παγιωμένων αντιλήψεων, που διασυνδέονται με τις κυρίαρχες επιτακτικές ταυτότητες».
Όπως ανέφερε, συζητώντας η ίδια με τα παιδιά της Ομάδας Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου (ΟΕΣ) τα θέματα ταυτότητας, διαπίστωσε ότι τους απασχολούν πολύ και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και διάθεση να τα συζητήσουν.
«Η πολλαπλότητά και οι διαφορετικές εκφράσεις των ταυτοτήτων δεν περνά απαρατήρητη από τα παιδιά. Τα ίδια, όπως και οι ενήλικες εξάλλου, ξεδιπλώνουν και έρχονται σε επαφή με ένα φάσμα ταυτοτήτων στις καθημερινές τους κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Καθώς κινούνται από το ένα πλαίσιο στο άλλο, ενεργοποιούν διαφορετικές όψεις της ταυτότητάς τους και διαφορετικές γωνίες θέασης του εαυτού τους και του κόσμου» είπε η Επίτροπος.
Ανέφερε επίσης ότι τα παιδιά είναι σε θέση να εντοπίζουν στερεότυπα και προκαταλήψεις που συνδέονται με διαφορετικές ταυτότητες και μπορούν να δουν ότι αυτά τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, πολλές φορές, οδηγούν στην απόρριψη του άλλου, σε εκφοβισμό, ακόμη και σε βία. «Απορρίπτοντας μονολιθικές αναγνώσεις της ταυτότητας, υποδέχονται με ενθουσιασμό τη διαφοροποίηση των εκφάνσεων που τη χαρακτηρίζουν. Τα παιδιά προτείνουν έμπρακτο σεβασμό και αποδοχή του διαφορετικού. Ζητούν, επίσης, ειδική στήριξη στα παιδιά με μεταναστευτικό βιογραφικό και τα παιδιά με αναπηρίες∙ ζητούν σχολεία, έτοιμα να προσαρμοστούν στις ιδιαιτερότητες αυτών των παιδιών, με τις απαραίτητες, προς τούτο, υποδομές και στελέχωση».
Η κ. Κουρσουμπά είπε ακόμα πως τα παιδιά κουβαλούν πολλά ερωτήματα, που αφορούν τις έμφυλες σχέσεις και την ανθρώπινη σεξουαλικότητα.
Από τις απόψεις των παιδιών άντλησε, όπως είπε, η ίδια προκειμένου να διαμορφώσει τη Θέση της για τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση, την οποία δημοσιοποίησε τον περασμένο Ιούλιο. «Σε αυτήν υπογραμμίζω την ανάγκη εφαρμογής περιεκτικών, επιστημονικά τεκμηριωμένων και παιδαγωγικά προσανατολισμένων προγραμμάτων σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, τα οποία να ξεκινούν από την προδημοτική ηλικία και να προσφέρονται από επαρκώς καταρτισμένους στο θέμα, εκπαιδευτικούς. Ανάμεσα στους στόχους της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, αναφέρω την ενδυνάμωση των παιδιών, προκειμένου να σέβονται το σώμα και τον εαυτό τους, να οικοδομούν ολοκληρωμένη αντίληψη για τα θέματα ταυτότητας και κοινωνικού φύλου και να αναπτύσσουν υγιείς σχέσεις με τους άλλους».
