Μια ενενηνταπεντάχρονη Τουρκοκύπρια έδωσε στοιχεία στη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ) για ομαδικούς τάφους 36 αγνοουμένων και απεβίωσε λίγους μήνες μετά, δήλωσε σήμερα το τρίτο μέλος της ΔΕΑ Paul-Henri Arni, υπογραμμίζοντας την ανάγκη όπως ηλικιωμένοι που γνωρίζουν πού βρίσκονται οι χώροι ταφής αγνοουμένων, ακόμη και να πιεστούν να δώσουν τα στοιχεία αυτά.
Ο κ. Arni, ο οποίος μιλούσε κατά τη διάρκεια δικοινοτικής εκδήλωσης που διοργάνωσε η Πρεσβεία της Σλοβακίας στην Κύπρο, στο Λήδρα Πάλας, δεν ανέφερε στην ομιλία του ποια υπόθεση αφορούσε η μαρτυρία της γυναίκας αυτής. Οπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ πρόκειται για δυο ομαδικούς τάφους Ε/κ αγνοουμένων, που εντοπίστηκαν στον Τράχωνα. Τους χώρους υπέδειξε στη ΔΕΑ η 95χρονη Τουρκοκύπρια.
Και τα τρία μέλη της ΔΕΑ, που μίλησαν κατά την εκδήλωση, στην παρουσία ηγετών και εκπροσώπων ε/κ και τ/κ κομμάτων, θρησκευτικών ηγετών ή εκπροσώπων τους από τις δυο κοινότητες, πρεσβευτών ξένων χωρών, και άλλων επισήμων υπογράμμισαν τη σημασία του Προγράμματος Εκταφής, Ταυτοποίησης και Επιστροφής Λειψάνων Αγνοουμένων της Επιτροπής, που εφαρμόζεται από το 2006, και της συνέχισης στήριξής του τόσο από πολιτικής όσο και από οικονομικής άποψης.
Οπως αναφέρθηκε κατά την εκδήλωση, από το σύνολο των 2002 αγνοουμένων, η ΔΕΑ έχει μέχρι στιγμής εντοπίσει και αναγνωρίσει τα λείψανα περίπου 900.
"Το 2015 η ΔΕΑ εντόπισε τα λείψανα 36 ατόμων, χάριν σε μια ηλικιωμένη μάρτυρα που ήταν 95 ετών", είπε στην ομιλία του ο κ. Arni. Σημείωσε πως παρά τους όποιους φόβους, αυτή αποφάσισε να μιλήσει γιατί αισθάνθηκε πως αν δεν μιλούσε τη δεδομένη στιγμή, σύντομα θα πέθαινε, «παίρνοντας μαζί της» αυτές τις σημαντικές πληροφορίες.
Λίγους μήνες αφότου μας μίλησε και μετά που βρήκαμε τα λείψανα αυτών των 36 ατόμων πράγματι απεβίωσε, πρόσθεσε, και σημείωσε πως "πολλοί άνθρωποι που γνώριζαν από πρώτο χέρι πού βρίσκονται χώροι ταφής αγνοουμένων που παραμένουν άγνωστοι έχουν ήδη πεθάνει. Οι μάρτυρες που είναι ακόμη ζωντανοί βρίσκονται σε βαθιά γεράματα. Δεν μας έχει μείνει άλλος χρόνος για να τους πείσουμε να μιλήσουν στη ΔΕΑ για το καλό όλων των οικογενειών που ακόμη αναζητούν τους αγαπημένους τους 55 και 44 χρόνια μετά που χάθηκαν τα ίχνη τους", είπε ο κ. Arni.
Επεσήμανε πως οι ηγέτες των δυο κοινοτήτων έχουν κάνει έκκληση, μέσω βίντεο, στους μάρτυρες, όπως έπραξαν και οι θρησκευτικοί ηγέτες. «Ως πολιτικοί ηγέτες έχετε μεγάλη επιρροή στα μυαλά του κόσμου. Ο κόσμος σας ακούει. Τα άτομα που έχουν σημαντικές πληροφορίες πρέπει να πεισθούν να τα δώσουν. Πρέπει ακόμη και να πιεσθούν να μιλήσουν. Πρέπει να κατανοήσουν ότι κανείς δεν θα τους διώξει για το ότι θα δώσουν πληροφορίες στη ΔΕΑ. Πρέπει ακόμη να καταλάβουν πως οικογένειες από όλες τις κοινότητες χρειάζονται αυτές τις σημαντικές πληροφορίες ώστε να σταματήσουν να υποφέρουν», ανέφερε.
Είπε πως «η χειρότερη πληγή του πολέμου για την οποία δεν υπάρχει ανάρρωση, η μόνη πληγή που χειροτερεύει με τον χρόνο είναι όταν το μέλος μιας οικογένειας δεν έρχεται στο σπίτι για το δείπνο, και απλά εξαφανίζεται» και πως το ανθρωπιστικό έργο της ΔΕΑ είναι καίριας σημασίας ακόμα και εάν είναι δύσκολο, δαπανηρό και χρονοβόρο.
«Θεραπεύει τα άτομα, τις οικογένειες, τις κοινότητες, δίνοντάς τους πίσω την αξιοπρέπειά τους», επεσήμανε, διαβεβαιώνοντας πως η ΔΕΑ θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τα εκατοντάδες άτομα που παραμένουν αγνοούμενα στην Κύπρο, μέσα στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα.
«Γι` αυτό χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων αυτών των ηλικιωμένων μαρτύρων που γνωρίζουν πού πρέπει να σκάψουμε. Εσείς οι ηγέτες των πολιτικών κομμάτων μπορείτε να μας βοηθήσετε να τους πείσουμε να μιλήσουν», ανέφερε.
Απευθυνόμενος στους παρευρισκόμενους Πρέσβεις, ο κ. Arni είπε πως η ΔΕΑ χρειάζεται επίσης συνεχή οικονομική στήριξη από την ΕΕ, τον μεγαλύτερο χρηματοδότη της, καθώς και από χώρες που θέλουν να βοηθήσουν αυτή τη σημαντική διαδικασία στην Κύπρο.
Είπε πως η ΔΕΑ εφαρμόζει τη νέα τριετή στρατηγική της μέσω μιας προσπάθειας για αρχειακή έρευνα και χρήση νέων τεχνολογιών, κάτι που μεταφράζεται σε αύξηση του προϋπολογισμού της κατά 20%.
Κάλεσε τους δωρητές της ΔΕΑ να συνεχίσουν τη στήριξή τους στο έργο της, σημειώνοντας πως κάνοντάς το αυτό θα συμβάλουν στη βοήθεια προς τις οικογένειες των αγνοουμένων και στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για μια διαρκή συμφιλίωση.
Ο εκπρόσωπος της ε/κ πλευράς στη ΔΕΑ Νέστορας Νέστορος ανέφερε ότι αποτελεί τιμή για αυτόν που είναι μέλος της Επιτροπής και πως είναι πολύ σημαντικό να είσαι επικεντρωμένος σε αυτό που επιδιώκεις. «Για μένα είναι ξεκάθαρο. Εργάζομαι για τις οικογένειες και στις δυο πλευρές και αυτό που ζητούν. Και αυτό που ζητούν είναι μια απάντηση: Τί έγινε με το αγαπημένο τους πρόσωπο. Και πρέπει να τους δώσουμε αυτή τη συγκεκριμένη απάντηση όχι γενικά αλλά πρέπει να είμαστε πολύ-πολύ συγκεκριμένοι προς αυτές τις οικογένειες, ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές», επεσήμανε.
Είπε πως ο αριθμός των αγνοουμένων που αναζητούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος της ΔΕΑ ανέρχεται στους 2002 και πως μέχρι στιγμής έχουν εντοπίσει και αναγνωρίσει τα λείψανα περίπου 900 εξ αυτών.
Αναφέρθηκε στα τεχνικά θέματα που πρέπει να επιλυθούν από τη ΔΕΑ, σημειώνοντας παράλληλα πως υπάρχουν και πολιτικά θέματα που μπορούν να λυθούν «ίσως από άτομα που βρίσκονται εδώ ή δεν βρίσκονται εδώ», όπως σημείωσε.
Το σημαντικό είναι ότι πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να λυθούν αυτά τα προβλήματα, υπογράμμισε, επισημαίνοντας πως το Πρόγραμμα της ΔΕΑ είναι σημαντικό και χρήσιμο για την κοινωνία, το μέλλον και τις νέες γενιές.
Τόνισε την ανάγκη για στήριξη του έργου της ΔΕΑ στην πράξη και και όχι μόνο με όμορφα λόγια. «Αναζητούμε πρακτικές λύσεις, άτομα που πιστεύουν ότι οι δυο πλευρές μπορούν να εργαστούν μαζί και πιστεύω πως μέσα από το έργο μας στέλνουμε αυτό το μήνυμα», είπε, και αναφέρθηκε στην πολύ καλή συνεργασία που υπάρχει μεταξύ των μελών της Επιτροπής.
Ευχαρίστησε τη σλοβακική Πρεσβεία, την ΕΕ, το UNDP και τα ΗΕ για τη στήριξή τους, καθώς και τις ΗΠΑ για την οικονομική τους στήριξη σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αρχείων και την τεχνική βοήθεια που παρέχουν στην Επιτροπή, σημειώνοντας πως σύντομα τα μέλη της θα έχουν συνάντηση με την Αμερικανίδα Πρέσβειρα στην Κύπρο για να συζητήσουν θέματα που αφορούν τη ΔΕΑ.
Η εκπρόσωπος της τ/κ πλευράς στη ΔΕΑ Gülden Plümer Küçük ευχήθηκε το 2018 να είναι ένα μια καλή χρονιά για την Κύπρο και είπε πως είναι τιμή της που είναι μέλος της Επιτροπής αυτής.
Σημείωσε πως πρόκειται για μια από τις Επιτροπές που λειτουργούν σε δικοινοτικό επίπεδο, με επιτυχία, στο νησί όπως αυτή για την Πολιτιστική Κληρονομιά. Χαρακτήρισε τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του Προγράμματος της ΔΕΑ ως «μια εξαιρετική επιτυχία υπό τις περιστάσεις».
Ευχαρίστησε όλους όσοι στηρίζουν αυτή την προσπάθεια, περιλαμβανομένων των θρησκευτικών ηγετών και των πολιτικών κομμάτων. Είπε πως χωρίς την πολιτική στήριξη η εργασία της ΔΕΑ δεν θα ήταν δυνατή.
Αναφέρθηκε επίσης στην οικονομική στήριξη που προσφέρεται από την ΕΕ, σημειώνοντας πως και αυτή είναι πολύ σημαντική γιατί αυτό το Πρόγραμμα είναι, όπως σημείωσε, δαπανηρό.
Είπε πως το γεγονός ότι εργάζονται μαζί με την ε/κ πλευρά και το γεγονός ότι νεαρά άτομα εργάζονται μαζί σε καθημερινή βάση τους μαθαίνει πολλά πράγματα. «Μαθαίνουμε πώς να σεβόμαστε διαφορετικούς πολιτισμούς, να εργαζόμαστε μαζί», σημείωσε.
«Αυτή η συμφιλίωση εκτός των άλλων βοηθά τις δυο κοινότητες στην κατανόηση», επεσήμανε η κ. Küçük, ζητώντας τη συνέχιση της στήριξης του έργου της ΔΕΑ.
Είπε πως οι οικογένειες των αγνοουμένων είναι αυτές που υποφέρουν για πολλά χρόνια και πως νιώθουν έστω και κάποια μικρή ικανοποίηση όταν παραλαμβάνουν τα λείψανα των αγαπημένων τους.
Ο Πρέσβης της Σλοβακίας στην Κύπρο Ζαν Σκόντα καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους υπογράμμισε τη σημασία και την αναγκαιότητα του διαλόγου μεταξύ των πολιτικών κομμάτων των δυο κοινοτήτων της Κύπρου, που διεξάγεται υπό την αιγίδα της σλοβακικής Πρεσβείας στη Λευκωσίας,ως αμερόληπτου διαμεσολαβητή.
«Η διατήρηση αυτού του καναλιού επικοινωνίας μεταξύ των δυο πλευρών αποτελεί μια μόνιμη δέσμευση της σλοβακικής διπλωματικής παράλληλα με τη διατήρηση του σλοβακικού αποσπάσματος ειρηνευτών στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ και αποτελεί μια έμπρακτη απόδειξη της φιλίας μας με το λαό της Κύπρου», ανέφερε.
Επεσήμανε πως οι δικοινοτικές δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης και αμοιβαίας κατανόησης που χρειάζεται ως προϋπόθεση για μια δίκαιη, διαρκή και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Ο κ. Σκόντα αναφέρθηκε, εξάλλου, στις δικοινοτικές συναντήσεις μεταξύ των πολιτικών κομμάτων που διεξήχθησαν το 2017, σημειώνοντας πως ο δικοινοτικός διάλογος τη χρονιά αυτή «επηρεάστηκε από τις πολύ υποσχόμενες εξελίξεις στις ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη και στο Κραν Μοντάνα».
Επίσης, αναφέρθηκε στις επισκέψεις εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων στους χώρους κατασκευής νέων σημείων διέλευσης στη Δερύνεια και στη Λεύκα καθώς και στη συμβολή τους στην προώθηση των ΜΟΕ και του αμοιβαίου σεβασμού, τιμώντας εθελοντές για το έργο τους σε σχέση με θέμα των αγνοουμένων.
Τέλος, ευχήθηκε σε Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Αρμένιους, Μαρωνίτες και Λατίνους όπως το 2018 να είναι το έτος που θα φέρει καλές προοπτικές για ειρήνη, ευημερία και ευτυχία.
